Τελετές και δρώμενα τριών ημερών
Από την παραμονή των Φώτων άρχιζαν όλοι να κατασκευάζουν τις μπουρίνες. Ήταν δαδιά καμωμένα από μικρές ξύλινες βέργες πεύκων, δεμένες με κόκκινες κλωστές.
Ανήμερα, πρωί-πρωί, έφταναν στην εκκλησία όπου, μετά τη λειτουργία, εξέλεγαν τον Κουμ, αυτόν δηλαδή που θα έβγαζε σε πλειστηριασμό τις εικόνες.
Αμέσως μετά ξεκινούσαν για το ποτάμι με τις μπουρίνες, αρκετά πούπτσε (μικρά ψωμάκια), σακούλες με πίτουρα και φυσικά τις εικόνες που κρατούσαν όσοι είχαν προσφέρει τα περισσότερα στην παράξενη δημοπρασία.
Ο παπάς έριχνε το σταυρό στα νερά, όπου έτρεχαν να βουτήξουν όλοι τα πίτουρα και τα μικρά ψωμάκια. Θα τα πήγαιναν αργότερα τροφή στα ζώα.
Από του παπά το κερί άναβαν τις μπουρίνες, με τις οποίες θα κάπνιζαν τα σπίτια, στάβλους και τ’ άλλα υπάρχοντά τους. Τις κλωστές απ’ τα δαδιά τις κρεμούσαν στα εικονίσματα, να τις έχουν όλο το χρόνο για το ξεβάσκαμα των παιδιών και τη γιατριά των ζώων.
Φυσικά τα εικονίσματα ξαναγύριζαν στην εκκλησία. Αυτός που είχε πιάσει το σταυρό, μαζί με την παρέα του –στολοβάρους τους έλεγαν-, γύριζε όλη μέρα στα σπίτια του χωριού. Στο καθένα έβαζαν να καθήσει πάνω στο στόλτσε (μικρό τρίποδο καρεκλάκι), που κουβαλούσαν μαζί τους, το μικρότερο παιδί της οικογένειας. Τινάζοντάς το στον αέρα, το ψευτοαπειλούσαν να τους μαρτυρήσει τον κρυψώνα των οικονομιών τους ώστε να επωφεληθούν.
Την άλλη μέρα, τ’ Άι-Γιαννιού, ο κάτοχος ενός μικρού σταυρού -θα δούμε παρακάτω πώς τον αποκτούσε- πήγαινε στην εκκλησία κουβαλώντας μια μπουγάτσα μέσα σε ντουρβά. Σαν τελείωνε η λειτουργία, οι επίτροποι θα την κομμάτιαζαν, τοποθετώντας μέσα σε ένα κομμάτι και το μικρό σταυρό. Ο κάθε χωρικός δικαιούταν και το μερίδιό του. Έτσι αυτός που τελικά θα τον εύρισκε θεωρούταν ο νέος τυχερός της χρονιάς και δεχόταν απ’ όλους ευχές.
Το μεσημέρι ο παλαιός κάτοχος έκανε τραπέζι στον παπά και τους επιτρόπους, δωρίζοντας στο σταυρό ο ίδιος και η οικογένειά του διάφορα δώρα και χρήματα. Ακολουθούσε σεργιάνι σ’ όλα τα σπίτια, όπου έπαιρναν δώρα και απαραίτητα ένα πιάτο κάστανα. Το βράδυ ο κάτοχος, αφού κρατούσε τα κάστανα και έδινε στην εκκλησία όλα τα δώρα που είχαν μαζευτεί, παρέδιδε το σταυρουδάκι στον νέο τυχερό που είχε αναδειχθεί το πρωί. Αυτός έπρεπε να το φυλάξει όλο το χρόνο με προσοχή, γιατί τυχόν χάσιμό του σήμαινε μεγάλη συμφορά για όλο το χωριό.
