Για… μαλλί πηγαίνει το υπουργείο Οικονομικών με την εφαρμογή του νέου συστήματος υποχρεωτικών πληρωμώνμέσω καρτών αλλά και της υποχρεωτικής εγκατάστασης συσκευών POS σε γιατρούς και ηλεκτρολόγους αλλά κινδυνεύει να υποστεί «κούρεμα» στα έσοδα που θα εισπράξει. Ο νέος μηχανισμός ενεργοποιείται την ώρα που οι συνήθεις ύποπτοι για φοροδιαφυγή επαγγελματίες, έχουν ακόμη ισχυρότερο κίνητρο να κρύψουν έσοδα λόγω και της σύνδεσης του εισοδήματος με τις ασφαλιστικές εισφορές. Από την άλλη, οι πελάτες, έχουν κάθε λόγο να πληρώσουν με μετρητά για να παζαρέψουν μια καλύτερη τιμή.
Ο ασθενής επισκέπτεται το ιατρείο του γιατρού για να κανονίσει την αμοιβή ενόψει της επικείμενης επέμβασης. Ο ίδιος γνωρίζει ότι με το καινούργιο καθεστώς όπως ισχύει από την 1/1/2017, για να υπάρξει έκπτωση φόρου από τη συγκεκριμένη δαπάνη, η πληρωμή του γιατρού θα πρέπει να γίνει μέσω τραπεζικού λογαριασμού ή μέσω συσκευής POS με τις οποίες άλλωστε ήδη έχουν αρχίσει να τροφοδοτούνται αρκετά ιατρεία. Ο ιατρός από την πλευρά του γνωρίζει ότι για κάθε απόδειξη που θα εκδίδει, θα «φορτώνεται» με φόρο εισοδήματος (από 22% στην καλύτερη περίπτωση έως 45% στη χειρότερη), με εισφορά αλληλεγγύης (από 2,2% στην καλύτερη περίπτωση έως 10% στη χειρότερη) αλλά και με ασφαλιστικές εισφορές οι οποίες μπορεί να ξεπερνούν ακόμη και το 27%. Δηλαδή, για κάθε απόδειξη των 100 ευρώ, η «καθαρή αμοιβή» του γιατρού δεν θα ξεπερνά τα 35-40 ευρώ. Τι αναμένεται να γίνει στην πράξη; Ο ασθενής, για μια αμοιβή 2000 ευρώ, στην καλύτερη περίπτωση θα εξασφαλίσει έκπτωση φόρου 200 ευρώ αλλά και την… ικανοποίηση ότι θα έχει συμβάλλει στην τόνωση των δημοσίων εσόδων. Ο γιατρός από την άλλη, στις 2000 ευρώ θα πρέπει να αποδώσει πάνω από 1200 ευρώ στην εφορία και στον ασφαλιστικό του φορέα και να συμβιβαστεί με τα 800 ευρώ. Τι αναμένεται να γίνει στην πράξη; Οι δύο πλευρές να τα «βρουν» κάπου στην μέση (π.χ στα 1300-1500 ευρώ) και το δημόσιο να μην εισπράξει ούτε ένα ευρώ.
Το παράδειγμα με τον γιατρό που προαναφέρθηκε, είναι ένα από τα πολλά που αναμένεται να «καταγραφούν» το επόμενο διάστημα στην αγορά. Μέσα στις επόμενες ημέρες, το υπουργείο Οικονομικών και το υπουργείο Οικονομίας, εξειδικεύοντας τον νόμο που ψηφίστηκε πρόσφατα στη Βουλή, θα εκδώσουν την απόφαση που θα καθορίζει ποιες επαγγελματικές κατηγορίες (για την ακρίβεια ποιοι «κωδικοί αριθμοί δραστηριότητας) θα πρέπει να εφοδιαστούν με POS και να δέχονται πληρωμές με κάρτες. Σταδιακά, όλοι οι επαγγελματίες θα πρέπει να αποδέχονται κάρτες: υδραυλικοί, ηλεκτρολόγοι, συντηρητές καυστήρων, άλλες τεχνικές ειδικότητες κλπ. Ο νόμος είναι σαφής: «Οι δικαιούχοι πληρωμής, στο πλαίσιο των συναλλαγών τους με καταναλωτές, υποχρεούνται, εντός ορισμένης προθεσμίας και ανάλογα με τον κύριο Κωδικό Αριθμό Δραστηριότητάς τους (ΚΑΔ), να αποδέχονται μέσα πληρωμής με κάρτα για την ολοκλήρωση των πράξεων πληρωμής». Η ΚΥΑ που θα εκδοθεί, θα καθορίζει:
1. Το ποιοι θα είναι οι υπόχρεοι συμμόρφωσης (η λίστα θα οριστεί βάσει των Κωδικών Αριθμών Δραστηριότητας)
2. Το ποια θα είναι η προθεσμία συμμόρφωσης για κάθε ΚΑΔ και
3. Τη διαδικασία δήλωσης και τροποποίησης των τηρούμενων επαγγελματικών λογαριασμών.
Η απόφαση θα καθορίζει και πρόστιμα για τις περιπτώσεις παραβατών. Θεωρητικά, το οικονομικό επιτελείο στήνει ένα αυστηρό πλαίσιο με στόχο τον περιορισμό της φοροδιαφυγής. Τι θα γίνει στην πράξη; Ακόμη μεγαλύτερο παζάρι μεταξύ των συναλλασσομένων. Ο φορολογούμενος, έχει τεράστια περιθώρια να εξακολουθήσει να πληρώνει με μετρητά προκειμένου να εξασφαλίσει μια καλύτερη τιμή.
Πρώτον, μπορεί να σηκώνει 1680 ευρώ σε μετρητά από τα ATMs ποσό που είναι μεγαλύτερο από τον μέσο μισθό. Μάλιστα, οι περισσότεροι Έλληνες διαθέτουν δύο και τρεις λογαριασμούς οπότε μπορούν να σηκώνουν και διπλάσιο ή τριπλάσιο ποσό κάθε μήνα από αυτό που προαναφέρθηκε. Η σταδιακή άρση των capital controls, απλώς θα απελευθερώσει ακόμη περισσότερο χαρτονόμισμα στην αγορά.
Δεύτερον, ο φορολογούμενος δεν έχει κανένα ουσιαστικό κίνητρο να πληρώσει με κάρτα. Τα όρια που του έχει θέσει το υπουργείο Οικονομικών για να μην πληρώσει πρόστιμο (10% για εισοδήματα έως 10.000 ευρώ, 15% για το τμήμα του εισοδήματος από τις 10 έως τις 30.000 ευρώ και 20% από τις 30.000 ευρώ και πάνω) επιτυγχάνεται πολύ εύκολα. Όταν σε μισθωτό με αποδοχές 15.000 ευρώ, του αρκούν πληρωμές με κάρτα της τάξεως των 1750 ευρώ, και μόνο τις συναλλαγές στο supermarket να κάνει με την πιστωτική ή τη χρεωστική, το όριο θα το καλύψει. Όλες τις υπόλοιπες συναλλαγές θα μπορεί να τις κάνει με «μαύρα» παζαρεύοντας την τιμή.
