Γεώργιος Ζ. Τσιαούσης, Ιατρός καρδιολόγος
Η καρδιαγγειακή νοσηρότητα και θνησιμότητα (οι ασθένειες δηλαδή που σχετίζονται με την καρδιά και τα αγγεία) εμφανίζουν μια αντιστρόφως ανάλογη σχέση με τη θερμοκρασία του περιβάλλοντος. Αυξάνονται δηλαδή σε συχνότητα όσο η θερμοκρασία του περιβάλλοντος πέφτει.
Η παθοφυσιολογική βάση αυτού του φαινομένου είναι πιθανώτατα η αύξηση της αρτηριακής πίεσης σε ψυχρά περιβάλλοντα και η ενεργοποίηση του συμπαθητικού νευρικού συστήματος. Κατά συνέπεια, καλό είναι να έχουμε υπόψιν μας τα ακόλουθα:
ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΥΠΕΡΤΑΣΗ: Ασθενείς με γνωστή αρτηριακή υπέρταση υπό αγωγή είναι πιθανόν να παρουσιάσουν έξαρση της υπέρτασής τους, που εκδηλώνεται με αιχμές υπέρτασης ή σταθερά αυξημένες τιμές αρτηριακής πίεσης (άνω των 140-90 mmHg). Αυτό οφείλεται, εκτός από τις χαμηλές θερμοκρασίες και την αγγειοσύσπαση που αυτές προκαλούν, και σε διατροφικές εκτροπές στη διάρκεια των εορτών (αυξημένη κατανάλωση άλατος), σε διακοπή του τακτικού προγράμματος άσκησης, ή και σε λήψη αντιφλεγμονωδών φαρμάκων στα πλαίσια της αντιμετώπισης λοιμώξεων του αναπνευστικού. Συχνά μάλιστα η πρώτη εμφάνιση-διάγνωση της υπέρτασης γίνεται κατά τους χειμερινούς μήνες. Συμπερασματικά, κι επειδή η έξαρση της υπέρτασης μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένα εγκεφαλικά επεισόδια και εμφράγματα του μυοκαρδίου, είναι σημαντικό ο υπερτασικός ασθενής να μετρά τακτικότερα την πίεσή του με την έναρξη του ψύχους, να διατηρεί χαμηλή κατανάλωση άλατος, και να επικοινωνήσει με τον θεράποντα Ιατρό του για αναπροσαρμογή της δοσολογίας των αντιυπερτασικών φαρμάκων του, αν όντως διαπιστώσει ότι η καλή ρύθμιση της πίεσής του έχει απωλεσθεί.
ΣΤΗΘΑΓΧΗ – ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΝΟΣΟΣ: Το ψύχος είναι ένας κλασικός παράγοντας που προκαλεί σπασμό των στεφανιαίων αρτηριών, με αποτέλεσμα ασθενείς με γνωστή στεφανιαία νόσο και σταθερή στηθάγχη να εμφανίζουν συχνότερα ή σε μικρότερα επίπεδα προσπάθειας στηθαγχικά επεισόδια. Κι εδώ απαιτείται επικοινωνία με τον θεράποντα Καρδιολόγο, αλλά και προσοχή στην πίεση και την κατανάλωση άλατος. Κυρίως όμως πρέπει να αποφεύγεται η έκθεση στο δριμύ ψύχος, ιδίως αν αυτή πρέπει να συνδυαστεί με σωματική κόπωση (πχ κόψιμο ή κουβάλημα ξύλων ή φτυάρισμα χιονιού). Η τακτική άσκηση με τη μορφή βαδίσματος, που συνήθως καταργείται τους μήνες της κακοκαιρίας, θα ήταν ιδανικό αν μπορούσε πλέον να πραγματοποιείται σε εσωτερικό χώρο (κυλιόμενος τάπητας στο σπίτι ή στο γυμναστήριο).
ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ: Ασθενείς με συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια (με οιδήματα στα κάτω άκρα και δύσπνοια στην προσπάθεια) πρέπει να είναι και αυτοί προσεκτικοί με την πίεσή τους, και να αποφεύγουν κατά το δυνατόν λοιμώξεις αναπνευστικού, γιατί αυτές μπορεί να πυροδοτήσουν οξεία απορρύθμιση της χρόνιας καρδιακής τους ανεπάρκειας και να οδηγήσουν σε νοσηλεία για καρδιακή κάμψη. Και είναι γνωστό ότι τα νοσοκομεία κατά τους χειμερινούς μήνες βρίθουν ιών και πολυανθεκτικώνμικροοργανισμών. Η βασική προφύλαξη των ασθενών αυτών, όπως και των ασθενών με στεφανιαία νόσο (ιστορικό εμφράγματος, αγγειοπλαστικής ή εγχείρησης bypass) ή βαλβιδική νόσο είναι ο αντιγριππικός και ενίοτε ο αντιπνευμονοκοκκικός εμβολιασμός. Ο πρώτος γίνεται σε δύο δόσεις, τον Οκτώβριο και τον Ιανουάριο-Φεβρουάριο, ενώ ο δεύτερος μπορεί πλέον να γίνεται άπαξ, με δια βίου ισχύ. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι ο ασθενής να είναι σε άριστη κατάσταση από άποψη αναπνευστικού συστήματος τις ημέρες που προτίθεται να εμβολιαστεί (απουσία βήχα, εμπυρέτου, κακουχίας ή καταρροής). Ο θεράπων Καρδιολόγος θα ενημερώσει για τις λεπτομέρειες σχετικά με τον προφυλακτικό αυτό εμβολιασμό.
ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΦΑΡΜΑΚΩΝ ΜΕ ΕΚΤΑΚΤΗ ΑΓΩΓΗ: Τους χειμερινούς μήνες βρίσκονται σε έξαρση και οι λοιμώξεις του αναπνευστικού, με αποτέλεσμα οι καρδιολογικοί ασθενείς να πρέπει συχνά να λάβουν και φάρμακα όπως αντιβιοτικά ή αποσυμφορητικά της μύτης ή αντιφλεγμονώδη. Όλα τα παραπάνω έχουν τους κινδύνους τους και επιπλέον μπορούν να αλληλεπιδράσουν με την καρδιολογική αγωγή (ιδίως με τα αντιπηκτικά και με το χάπι της χοληστερίνης). Καλό είναι λοιπόν στις περιπτώσεις αυτές να ενημερώνεται σχετικά ο θεράπων Καρδιολόγος, προς αποφυγή ενδεχόμενων ανεπιθύμητων φαρμακευτικών αλληλεπιδράσεων.
Συμπερασματικά, απαιτείται μια σχετική επαγρύπνηση από μέρους του ασθενούς με γνωστό καρδιολογικό πρόβλημα κατά τους ψυχρούς χειμερινούς μήνες. Συστήνεται αποφυγή έκθεσης στο ψύχος, αντιγριππικός εμβολιασμός, παρακολούθηση της πίεσης και ενδεχομένως τακτικότερη επικοινωνία με τον θεράποντα Καρδιολόγο.
Από τη στήλη ΥΠΕΡ ΥΓΕΙΑΣ
Της εφημερίδας ΝΕΑ ΚΑΣΤΟΡΙΑ
Επιμέλεια στήλης: Δώρα Κωτσοπούλου
