“Στα Τρίκαλα, στα δυο στενά” λειτουργεί επισήμως πλέον ένα από τα πιο σημαντικά για την ελληνική πολιτιστική κληρονομιά μουσείο. Αυτό για τον μεγάλο Ελληνα συνθέτη και στιχουργό, Βασίλη Τσιτσάνη. Για την ακρίβεια πρόκειται για ένα μουσείο, με δύο μουσειακούς χώρους. Το μουσείο λειτουργεί στο κτίριο των παλαιών φυλακών Τρικάλων, δίπλα στον Ληθαίο ποταμό και μερικά μέτρα από το Κουρσούμ Τζαμί, πάνω από τα οθωμανικά λουτρά. Η χριστιανική εκκλησία κλείνει την τετραλογία πολιτισμού.
Το κυρίαρχο με το κτίριο στο οποίο στεγάζεται το Μουσείο Τσιτσάνη, στα Τρίκαλα με το κτίριο δηλαδή των παλαιών φυλακών είναι ότι έχει μία ιδιαίτερη αύρα. Έχει ψυχή το ίδιο το κτίριο. Αφουγκράζεσαι μέσα σε αυτό την ιστορία του, από τον 16ο αιώνα ακόμη και το οθωμανικό χαμάμ, που ανέδειξε η αρχαιολογική σκαπάνη στο ισόγειο του κτιρίου, μέχρι τα χρόνια της νεότερης ιστορίας, τότε που στο κτίριο λειτουργούσαν οι φυλακές, διαχρονικά για ποινικούς κρατούμενους. Στα χρόνια του εμφυλίου όμως και της δικτατορίας στις φυλακές Τρικάλων βρέθηκαν και πολιτικοί κρατούμενοι. Ο καπετάν Κόζιακας ήταν στις φυλακές Τρικάλων
Η εξωτερική πλευρά του κτιρίου σε προδιαθέτει για αυτό που θα δεις στο εσωτερικό του. Σήμερα το πρωί δημοσιογράφοι και εκπρόσωποι Μέσων Ενημέρωσης είχαν τη δυνατότητα να ξεναγηθούν στους χώρους του μουσείου από την αντιπρόεδρο του Κέντρου Έρευνας – Μουσείο Τσιτσάνη κ Βασιλένα Μητσιάδη, τον διευθυντή κ. Στέλιο Καραγιώργο και τον ειδικό σύμβουλο επικοινωνίας του Δήμου Τρικκαίων κ. Θανάση Μιχαλάκη.
Στο ισόγειο του κτιρίου το αντρικό χαμάμ είναι το πρώτο που βλέπει κάποιος. Ο ψυχρός χώρος, με το συντριβάνι και τα γύρω καθίσματα, που λειτουργούσαν ως αποδυτήρια, οδηγεί στο μεσαίο χώρο, εκεί όπου το σώμα προετοιμαζόταν για τον θερμό χώρο, στον οποίο αναπτύσσονταν θερμοκρασίες μέχρι και 60 βαθμοί κελσίου. Η πέτρα δεσπόζει στον χώρο. Ομοίως και στο γυναικείο χαμάμ, με πληροφορίες για τις ενδυμασίες της εποχής. Από τον χώρο του γυναικείου χαμάμ ξεκινά το ταξίδι στην άλλη, τη νεότερη εποχή. Τότε που το κτίριο κρατούσε τους… «απόκληρους». Εργαλεία κοπής ξύλων, ρολόγια δεσμοφυλάκων, που κοιτώντας τα ακούς τα βήματά τους στις παλαιές φυλακές, βιβλία από τους κρατούμενους. Δεσπόζει το «ΚΑΤΗΓΟΡΩ» του Εμίλ Ζολά.
Ανεβαίνοντας, στην πρώτη αίθουσα θα υπάρχει ουσιαστικά πλήρης βιογραφική αναφορά στον Βασίλη Τσιτσάνη. Με timeline (χρονικό πίνακα σημαντικότερων γεγονότων), φωτογραφίες, υλικό προσωπικό. Μπαίνοντας σε αυτή την αίθουσα σε «υποδέχεται» προς το παρόν φωογραφικά, στο μέλλον όμως με ψηφιακή αναπαράσταση ο Τσιτσάνης. Μία μεγάλη φωτογραφία του Τσιτσάνη με την ορχήστρα του και την Μαρίκα Νίνου και μπροστά ακριβώς δύο καρέκλες, με ένα μπουζούκι.
Στη δεύτερη αίθουσα, υπάρχει υλικό της έκθεσης του Κ. Χατζηδουλή που περιήλθε πλέον στην ιδιοκτησία του μουσείου. Ντοκουμέντα εξαιρετικά σπάνια και σημαντικά… Αλλά και οι γνήσιες, αυθεντικές εκτελέσεις των τραγουδιών, με χρήση της τεχνολογίας. Η ακουστική του χώρου εξαιρετικά απίστευτη!
Στην τρίτη αίθουσα, ο χώρος εκδηλώσεων. Ένας χώρος που μπορεί να φιλοξενήσει από θεατρικές και μουσικές παραστάσεις μέχρι εκθέσεις, ημερίδες και κάθε είδους μορφών τέχνης.
Στην τετάρτη αίθουσα, μικρή γεύση από την ιστορία της πόλης: Ακριβώς πάνω από τμήμα των οθωμανικών λουτρών, φωτογραφίες σπάνιες για τα λουτρά και τις φυλακές από τον 19ο αιώνα, ο Κώστας Βίρβος που έγκλειστος εμπνεύστηκε τον «γιο της Γερακίνας», ο Σακαφλιάς… Δύο τηλέφωνα με βασανιστικό τζάμι από τότε που το κτίριο ήταν φυλακές. Σηκώνοντας το πρώτο ακούς τον Σακαφλιά, «στα Τρίκαλα στα δυο στενά, σκοτώσανε τον Σακαφλιά». «Πίσω» από το τζάμι ακούς τον Τσιτσάνη, «μα, εγώ δεν ζω γονατιστός, είμαι της Γερακίνας γιος». Ένας Τρικαλινός, γνώστης εμφανώς του έργου του Τσιτσάνη είπε ότι η εκτέλεση αυτού του τραγουδιού από τον Τσιτσάνη είναι απείρως καλύτερη από εκείνη του τρισμέγιστου Στέλιου Καζαντζίδη…
Στην ίδια αίθουσα φωτογραφίες των Καλδάρα, Σαμολαδά, Βίρβου, Κολοκοτρώνη. Οι Τρικαλινοί δημιουργοί θα βρουν σύντομα το σπίτι τους. Το ερώτημα όμως, πώς έγινε και τα Τρίκαλα έβγαλαν τόσο μεγάλους δημιουργούς λαϊκής μουσικής την ίδια περίπου περίοδο εξακολουθεί να παραμένει εκκρεμές ως προς τις απαντήσεις του, οι οποίες προφανώς δεν μπορεί να είναι μονοδιάστατες.
Κατεβαίνοντας και τραγουδώντας ενστικτωδώς το «μπορεί να το ‘χουν πλανέψει», δίπλα από το κεντρικό κτίριο του μουσείου, το διοικητήριο των παλαιών φυλακών. Εκεί όπου θα στεγαστούν τα γραφεία του μουσείου, στο ίδιο κτίριο όπου υπάρχει στούντιο ηχογραφήσεων, πλήρως εξοπλισμένο χάριν της έρευνας. Διότι δεν μιλάμε για ένα στατικό μουσείο, αλλά για Κέντρο Έρευνας και Καλλιτεχνικής Δημιουργίας – Μουσείο Τσιτσάνη.
Άνοιξε τις πύλες του πριν λίγες ημέρες… και το ενδιαφέρον Τρικαλινών και μη είναι τεράστιο. Ενδιαφέρον για την ευκαιρία να νιώσει κάποιος την κληρονομιά του Τσιτσάνη. Να δει τρεις διαφορετικές περιόδους του χθες με τα μάτια του σήμερα.
