Συμπληρώνονται 4 χρόνια από το ιδρυτικό συνέδριο του ΣυΡιζΑ, που μετέτρεψε τον αριστερό, πλουραλιστικό, δημοκρατικό πολιτικό φορέα σε πολιτικό κόμμα εξουσίας. Ένα νέο κόμμα που εφαρμόζοντας τημαρξιστική διαλεκτική συγκέρασε, αν και όπως αποδείχτηκε φαινομενικά μόνο, τις διάφορες ιδεολογικοπολιτικές αποχρώσεις, όπως αυτές εκφράζονταν από τις εσωκομματικές τάσεις και συνιστώσεις, σε ένα κεντρικό πολτικό πρόγραμμα και σχεδιασμό.
Η μετατροπή του πολιτικού φορέα σε κόμμα ήταν το φυσικό επακόλουθο μιας πορείας κινηματικής που συνδιαμόρφωσε και συνδιαμορφώθηκε με τα κοινωνικά κινήματα είδικα από το 2010 και μετά, όταν η κρίση είχε ενσκήψει στην ελληνική κοινωνία και τα κοινωνικά κεκτημένα και δικαιώματα άρχισαν να συνθλίβονται στις μυλόπετρες του νεοφιλελευθερισμού. Το καπιταλιστικό σύστημα μεταλλασόταν ως εξωγήινο χολυγουντιανό ον σε κάτι άλλο πιο βάρβαρο και πιο απειλητικό.
Κινήματα αυτόβουλα, ετερόκλητα, χωρίς πολιτική ομπρέλα, τουλάχιστον χωρίς εμφανή πολιτική ή κομματική ομπρέλα) και γι’ αυτο λίγο ανοργάνωτα, έλλειμα που ωστόσο αντισταθμιζόταν από την ενθουσιώδη συμμετοχή των πολιτών.
Από την Κερατέα μέχρι τις Σκουριές και από το κίνημα του Δε Πληρώνω μέχρι τις πλατείες των αγανακτισμένων, η κοινωνία προσπαθούσε να εκφραστεί και να βρει διέξοδο, μετεωριζόμενη ανάμεσα στην πλήρη ριζοσπαστικοποίηση και στον συντηρητισμό.
Μέσα από αυτά ο ΣυΡιζΑ αναπτύχθηκε και μεταμορφώθηκε σε κόμμα εξουσίας, έχοντας ως πολιτική περιουσία όλα τα στοιχεία που χαρακτήρισαν τα κοινωνικά κινήματα: Αλληλεγγύη, δημιουργικότητα, διεθνισμός, πλουραλισμός απόψεων, αμεσοδημοκρατικές διαδικασίες, συγκρουσιακή διάθεση, και έχοντας ως πολιτικό πρόταγμα την μεγάλη κοινωνική και πολιτική αλλαγή που θα έκανε πράξη το σύνθημα που πρωτοστατούσε σε κάθε κινητοποίηση ειδικά από το 2001 και μετα: Οι άνθρωποι πάνω από τα κέρδη, και θα οδηγούσε στον κύριο στόχο που πρέπει να έχει κάθε Αριστερό Κόμμα: Τον Σοσιαλισμό.
Αναφέρει η ιδρυτική διακήρυξη ανάμεσα σε όλα τα άλλα ωραία, ενίοτε δε λίγο βαρύγδουπα ή μεγαλεπίβολα. σοσιαλισμός ως στρατηγικός στόχος
Ο «άλλος κόσμος» που «είναι εφικτός» είναι ο «κόσμος» του σοσιαλισμού με δημοκρατία και ελευθερία. Είναι ο «κόσμος» όπου όντως ο «άνθρωπος» και οι ανάγκες του είναι «πάνω από τα κέρδη», γιατί το «κέρδος» έχει πάψει να αποτελεί κινητήρια δύναμη της οικονομίας. Για μας ο σοσιαλισμός δεν είναι ο εξωραϊσμός του καπιταλισμού ούτε η δήθεν ‘φιλολαϊκή’ διαχείρισή του. Ο καπιταλισμός συνιστά σύστημα εκμετάλλευσης που στηρίζεται στην κοινωνική παραγωγή με στόχο και κίνητρο το ιδιωτικό κέρδος, σύστημα που εμείς αντιμαχόμαστε στον ίδιο τον πυρήνα του. Αντιμετωπίζει την τεχνολογία και τις καινοτομίες εκεί λελογισμένα, έχοντας στόχο την εξυπηρέτηση των κοινωνικών αναγκών και όχι τη διεύρυνση των ανισοτήτων και την εμπέδωση των τεχνικών κυριαρχίας των λίγων πάνω στους πολλούς.
Το κοινωνικό και πολιτικό κίνημα στη χώρα μας έχει ήδη αναδείξει ορισμένους βασικούς αρμούς του δρόμου προς αυτή την κατεύθυνση: την αλληλεγγύη ενάντια στον ανταγωνισμό και τη λογική της ιδιώτευσης. την προστασία του δημόσιου χώρου και των δημόσιων αγαθών ενάντια στην ιδιωτικοποίηση, αλλά και ενάντια στην συχνά διεφθαρμένη και αναποτελεσματική κρατική διαχείριση. την ανάγκη να προστατευθούν από την άκρατη κερδοφορία του κεφαλαίου και την υποταγή στην αγορά τα θεμελιώδη αγαθά: ο αέρας, το νερό, η θάλασσα, το περιβάλλον, τα βασικά είδη διατροφής, η πρόσβαση στην παιδεία και στον πολιτισμό, η υγεία, η περίθαλψη, η κοινωνική πρόνοια, οι ενεργειακοί πόροι, οι συγκοινωνίες, οι επικοινωνίες και η γεωγραφική συνοχή της χώρας, ο φυσικός και ο ορυκτός πλούτος. Οι αρμοί αυτοί συνοψίζονται στο αίτημα να οικοδομηθεί και να αναπτυχθεί η οικονομία των αναγκών ενάντια στην οικονομία του κέρδους
Το κοινωνικό και πολιτικό κίνημα στη χώρα μας έχει ήδη αναδείξει ορισμένους βασικούς αρμούς του δρόμου προς αυτή την κατεύθυνση: την αλληλεγγύη ενάντια στον ανταγωνισμό και τη λογική της ιδιώτευσης. την προστασία του δημόσιου χώρου και των δημόσιων αγαθών ενάντια στην ιδιωτικοποίηση, αλλά και ενάντια στην συχνά διεφθαρμένη και αναποτελεσματική κρατική διαχείριση. την ανάγκη να προστατευθούν από την άκρατη κερδοφορία του κεφαλαίου και την υποταγή στην αγορά τα θεμελιώδη αγαθά: ο αέρας, το νερό, η θάλασσα, το περιβάλλον, τα βασικά είδη διατροφής, η πρόσβαση στην παιδεία και στον πολιτισμό, η υγεία, η περίθαλψη, η κοινωνική πρόνοια, οι ενεργειακοί πόροι, οι συγκοινωνίες, οι επικοινωνίες και η γεωγραφική συνοχή της χώρας, ο φυσικός και ο ορυκτός πλούτος. Οι αρμοί αυτοί συνοψίζονται στο αίτημα να οικοδομηθεί και να αναπτυχθεί η οικονομία των αναγκών ενάντια στην οικονομία του κέρδους
Η διεκδίκηση μιας κυβέρνησης της Αριστεράς δεν υπακούει στις ιδιοτέλειες των πολιτικών φιλοδοξιών ούτε αποτελεί πρόταση για καλύτερη διαχείριση του υπάρχοντος ή απλώς για επιστροφή στην πρότερη κατάσταση και στα κεκτημένα που χάθηκαν. Μια κυβέρνηση της Αριστεράς αποσκοπεί να σταματήσει τον κοινωνικό και οικονομικό κατήφορο που επέβαλαν στην Ελλάδα οι δυνάμεις του νεοφιλελευθερισμού και των μνημονίων, να εξαλείψει τη διαπλοκή και τη διαφθορά, να μεταρρυθμίσει ριζικά και δημοκρατικά το κράτος και τους θεσμούς του, και να ανοίξει μια νέα πορεία”
Ως εδώ όλα καλά. Στη βάση αυτή και με ορατό πλέον το ενδεχόμενο ανάληψης της Κυβέρνησης, έγινε προσπάθεια να ανοιξει το κόμμα στην κοινωνία με αθρόα ένταξη μελών προερχόμενα από διάφορους πολιτικούς χώρους, λειτουργώντας κατά κάποιο τρόπο ως κολυμπήθρα του Σιλωάμ, χωρίς να θέσει κάποιες ασφαλιστικές δικλείδες που θα περιφρουρούσαν σε επίπεδο ιδεολογικό τις ουσιαστικές πολιτικές αξίες που αποτελούν τη ραχοκοκαλιά του κομματος. Εν ολίγοις δεν υπήρχε κανένα κριτήριο ένταξης, πέρα από το αν κάποιος ήταν γνωστός για την ενθερμη υποστήριξη του στα μνημόνια, ή απλά γνωστός φασίστας.
Ως εδώ όλα καλά. Στη βάση αυτή και με ορατό πλέον το ενδεχόμενο ανάληψης της Κυβέρνησης, έγινε προσπάθεια να ανοιξει το κόμμα στην κοινωνία με αθρόα ένταξη μελών προερχόμενα από διάφορους πολιτικούς χώρους, λειτουργώντας κατά κάποιο τρόπο ως κολυμπήθρα του Σιλωάμ, χωρίς να θέσει κάποιες ασφαλιστικές δικλείδες που θα περιφρουρούσαν σε επίπεδο ιδεολογικό τις ουσιαστικές πολιτικές αξίες που αποτελούν τη ραχοκοκαλιά του κομματος. Εν ολίγοις δεν υπήρχε κανένα κριτήριο ένταξης, πέρα από το αν κάποιος ήταν γνωστός για την ενθερμη υποστήριξη του στα μνημόνια, ή απλά γνωστός φασίστας.
Άλλο όμως το άνοιγμα και άλλο το ξεχείλωμα.
Αφ’ης στιγμής η προοπτική της ανάληψης της εξουσίας έγινε αυτοσκοπός και υπερκέρασε την προοπτική της κοινωνικής αλλαγής, το κόμμα, από κόμμα των ισότιμων πολιτικά μελών μετατράπηκε σε άλλο ένα συστημικό αρχηγικό κόμμα, με παραγοντισμους και πρακτικές μικροπολιτικών συμφερόντων με όλες τις συνέπειες. Το ηθικό πλεονέκτημα είχε χαθεί.
Ασφαλώς και δεν υπάρχουν αριστερόμετρα για να μετρηθεί η αριστεροσύνη του καθενός. Ωστόσο υπάρχουν, κατά την αποψή μου, κάποιες αξίες, κάποια δομικά χαρακτηριστικά που συγκροτούν όλη αυτή την έννοια, ή μαλλον την Ιδέα της Αριστεράς, αποτελώντας την πεμπτουσία της.
Η Αριστερά (οφείλει να ) είναι ριζοσπαστική, πατριωτική, διεθνιστική, οικολογική, κινηματική, δημιουργική και εξελισσόμενη, αμεσοδημοκρατική, αντιφασιστική και πάνω απ ‘ολα να έχει στόχο τον σοσιαλισμό.
Δεν μπορεί ένα κόμμα να θεωρείται ριζοσπαστικά αριστερό, όταν απεμπολεί από το λόγο του κάθε αναφορά στο σοσιαλισμό, ο οποίος σύμφωνα με την ιδρυτική του Διακύρηξη αποτελούσε στρατηγικό του στόχο.
Δε μπορεί να θεωρείται αριστερό, όταν επί της ουσίας προσπαθεί να γίνει ένας καλύτερος διαχειριστής του υπάρχοντος καπιταλιστικού συστήματος, του ίδιου συστήματος που αντιμαχόταν, του συστήματος που έχει φτωχοποιήσει την κοινωνία, έχει διαλύσει τις εργασιακές σχέσεις, έχει καταστρέψει τη μεσαία και μικρή αστική τάξη. Όταν από το “κανένα σπίτι στα χέρια τραπεζίτη” εφτασε στη θεσμοθέτηση των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών κι όταν έχει ξεπουλήσει τα δημόσια αγαθά σε μεγάλα ιδιωτικά οικονομικά συμφέροντα.
Όσο κι αν το Κράτος κατοχυρώνει σε επίπεδο συντάγματος μια σειρά ατομικών και κοινωνικών δικαιωμάτων πρόκειται σε πολλές περιπτώσεις για κατοχύρωσηde jure και όχι de facto.
Με αυτό το σκεπτικό ο ΣυΡΙζΑ αναλαμβάνοντας την Κυβέρνηση μέσα από μια “ανίερη” συμμαχία έχασε την πολιτική του περιουσία και εξέδωσε ακάλυπτες πολιτικές επιταγές, που δε μπορεί πλέον να καλύψει, ούτε πρακτικά, πολύ δε περισσότεροο ιδεολογικά.
Αν ο δρόμος για το σοσιαλισμό περνάει μέσα από την ιδιωτικοποίηση και την κερδοφορία του Κεφαλαίου, ή ο Μάρξ έκανε λάθος, ή οι σύντροφοι εκεί στο ΣυΡιζΑ μάλλον δεν έχουν καταλάβει κάτι…
Μουράτη Ξανθίππη
Δικηγόρος
(πρώην μέλος του ΣΥΡΙΖΑ Καστοριάς
πρώην συντονίστρια της Ν. Ε. ΣΥΡΙΖΑ Καστοριάς
πρώην υποψήφια βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ)
