Θωμαή Νίκα, παιδίατρος
Οι αλλεργίες μπορεί να κάνουν τη ζωή του παιδιού και της οικογένειάς του πολύ δύσκολη. Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται αύξηση της συχνότητας των αλλεργικών παθήσεων. Περίπου 1 στα 4 παιδιά έχει κάποια αλλεργία.
- Ορισμός-Αίτια
Αλλεργία είναι η υπερβολική αντίδραση του ανθρώπινου οργανισμού, και συγκεκριμένα του ανοσοποιητικού συστήματος, σε διάφορες ουσίες που φυσιολογικά δεν είναι βλαβερές για τον οργανισμό.
Αλλεργιογόνα είναι οι ουσίες που μπορεί να προκαλέσουν αλλεργίες. Τα κυριότερα είναι: α) τα αεροαλλεργιογόνα, που μεταφέρονται με τον αέρα και προέρχονται από:
τις γύρεις φυτών και δέντρων (γρασίδι, κυπαρίσσι, ελιά, πεύκο, αγρωστώδη, λεύκα κ.α.)
τα ζώα (τρίχωμα γάτας,σκύλου)
τα ακάρεα της οικιακής σκόνης (στο στρώμα, κλινοσκεπάσματα, χαλιά, χνουδωτά παιχνίδια)
τους σπόρους μυκήτων (μούχλα).
β) τα τροφικά αλλεργιογόνα π.χ. το γάλα, το αυγό, το ψάρι και τα θαλασσινά, οι ξηροί καρποί, το ροδάκινο, η ντομάτα
γ) τα δηλητήρια υμενόπτερων πχ. μέλισσα
δ) τα δερματικά αλλεργιογόνα π.χ. απορρυπαντικά, καλλυντικά, καουτσούκ.
ε) τα φάρμακα
Αλλεργία μπορεί να εκδηλωθεί σε οποιαδήποτε ηλικία.
Τα παιδιά που έχουν αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης αλλεργίας είναι αυτά με θετικό οικογενειακό ιστορικό. Αν ο ένας γονιός είναι αλλεργικός οι πιθανότητες να είναι το παιδί αλλεργικό αυξάνονται κατά 30%, αν και οι δύο γονείς είναι αλλεργικοί οι πιθανότητες αυξάνονται κατά 60%.
Εκτός από τη γενετική προδιάθεση του κάθε παιδιού υπάρχουν και περιβαλλοντικοί παράγοντες που επηρεάζουν την εκδήλωση μιας αλλεργίας. Τέτοιοι είναι η ατμοσφαιρική ρύπανση, οι κλιματικές συνθήκες, η διατροφή, η ψυχολογία και το παθητικό κάπνισμα.
Οι κύριες αλλεργικές παθήσεις είναι η αλλεργική ρινίτιδα, η αλλεργική επιπεφυκίτιδα, η ατοπική δερματίτιδα ή έκζεμα, το αλλεργικό άσθμα, η τροφική αλλεργία, η φαρμακευτική αλλεργία, η αλλεργία στα υμενόπτερα, η κνίδωση, το αγγειοοίδημα και η αναφυλαξία.
Στη συνέχεια θα αναφερθούν κάποιες από αυτές που παρατηρούνται συνήθως την άνοιξη-καλοκαίρι.
- Αλλεργική ρινίτιδα
Η αλλεργική ρινίτιδα μπορεί να είναι εποχική (π.χ. να εμφανίζεται την άνοιξη) ή να εμφανίζεται καθ’όλη τη διάρκεια του χρόνου. Διακρίνεται επίσης σε διαλείπουσα ή επίμονη, ανάλογα με τη διάρκεια των συμπτωμάτων.
Συμπτώματα: φτάρνισμα, μπούκωμα, ρινική καταρροή (διαυγής έκκριση), φαγούρα στη μύτη, τον ουρανίσκο, το φάρυγγα και τα αυτιά. Μπορεί να συνυπάρχουν συμπτώματα από τα μάτια όπως κοκκίνισμα, φαγούρα και δακρύρροια (αλλεργική ρινο-επιπεφυκίτιδα)
Συνήθη αίτια: γύρη για την εποχική μορφή, ακάρεα σκόνης και επιθήλια ζώων για συμπτώματα όλο το χρόνο.
Αντιμετώπιση: αντιισταμινικά φάρμακα, κορτιζονούχα ρινικά σπρέυ. Απαραίτητος είναι ο καλός καθαρισμός της μύτης με φυσιολογικό ορό.
Επιπλοκές: η σοβαρή μορφή αλλεργικής ρινίτιδας που δεν αντιμετωπίζεται σωστά μπορεί να οδηγήσει σε ιγμορίτιδα, ωτίτιδα, προβλήματα ακοής , διαταραχές του ύπνου και συνεπώς να επηρεάσει δυσμενώς την ποιότητα ζωής του παιδιού και τη σχολική του επίδοση.
- Αλλεργική επιπεφυκίτιδα
Μπορεί να είναι εποχική ή ολόχρονη.
Συμπτώματα: κοκκίνισμα και φαγούρα στα μάτια, δάκρυα και εκκρίσεις από τα μάτια, πρήξιμο βλεφάρων, και σε πιο σοβαρές περιπτώσεις ενόχληση από το φως (φωτοφοβία)
Συνήθη αίτια: γύρη, σκόνη, επιθήλια ζώων
Αντιμετώπιση: ειδικά κολλύρια, αντιισταμινικά φάρμακα.
- Αλλεργία στα υμενόπτερα
Η αλλεργία αυτή εμφανίζεται μετά από τσίμπημα κάποιου εντόμου.
Συνήθη αίτια: το δηλητήριο της μέλισσας και της σφήκας
Συμπτώματα: ήπια όπως κοκκίνισμα, πρήξιμο, φαγούρα και πόνος στο σημείο του τσιμπήματος, έως σοβαρά όπως κνίδωση, δύσπνοια, αναφυλαξία
Αντιμετώπιση: αν υπάρχει κεντρί αφαίρεσή του, κρύα κομπρέσα πάνω στο τσίμπημα, τοπική εφαρμογή αλοιφής με αμμωνία ή με κορτιζόνη, αντιισταμινικά φάρμακα. Σε σοβαρές περιπτώσεις απαιτείται ιατρική βοήθεια.
- Διάγνωση αλλεργικών παθήσεων
Η διάγνωση των αλλεργικών παθήσεων βασίζεται κυρίως στο ιστορικό και την κλινική εικόνα. Σε κάποιες περιπτώσεις χρησιμοποιούνται τεστ αλλεργίας δερματικά (δερματικές δοκιμασίες νυγμού, patch tests) και αιματολογικά (προσδιορισμός IgE αντισωμάτων, μέθοδοι RAST, CAP). Η ανάλυση αυτών των μεθόδων ξεπερνά τους στόχους του άρθρου.
Αυτό που είναι σημαντικό να γνωρίζουν οι γονείς είναι πως δεν υπάρχει ένα και μόνο τεστ αλλεργίας για όλους τους ασθενείς και για όλες τις αλλεργικές παθήσεις και πως τα αλλεργικά τεστ μπορεί να είναι ψευδώς αρνητικά ή θετικά. Αυτό σημαίνει, πως μπορεί ένα αλλεργικό παιδί να έχει αρνητικά τεστ αλλεργίας και ένα παιδί χωρίς αλλεργικά συμπτώματα να έχει θετικά τεστ αλλεργίας. Γι΄αυτό, η διενέργεια αλλεργικών τεστ θα πρέπει να αποφασίζεται και να διενεργείται από ειδικό αλλεργιολόγο.
- Προληπτικά μέτρα για τις εποχικές αλλεργίες και τα τσιμπήματα
- Αποφυγή της βόλτας νωρίς το πρωί (πριν τις 10:00) και αργά το απόγευμα, διότι τότε παρατηρείται η μεγαλύτερη παραγωγή γύρης.
- Καθημερινός αερισμός του σπιτιού και των κλινοσκεπασμάτων.
- Καλό είναι τα σεντόνια και τα καλύμματα των επίπλων να είναι βαμβακερά και να πλένονται συχνά στους 60oC (μια φορά την εβδομάδα) με υποαλλεργικά απορρυπαντικά.
- Συχνός καθαρισμός των φίλτρων του κλιματιστικού.
- Αποφυγή της χρήσης απορρυπαντικών, καθαριστικών και βαφών στο χώρο που βρίσκεται το παιδί.
- Αποφυγή χνουδωτών παιχνιδιών στο παιδικό υπνοδωμάτιο.
- Το παιδί να κάνει μπάνιο με ήπιο αφρόλουτρο μετά τη βόλτα και το παιχνίδι στην ύπαιθρο.
- Το παιδί να μην περπατά ξυπόλητο στο χορτάρι.
- Να μην έχει χυμούς ή γλυκά που προσελκύουν τα έντομα σε εξωτερικούς χώρους και να μην πλένεται με έντονα αρωματικά αφρόλουτρα, ούτε να φορά αρώματα.
- Εφαρμογή εντομοαπωθητικής κρέμας κατάλληλης για παιδιά.
- Αντιμετώπιση αλλεργικών παθήσεων
Πρέπει να εξατομικεύεται και να καθορίζεται από το γιατρό του παιδιού σε συνεννόηση με τους γονείς του, ανάλογα με το είδος και τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων.
Εάν το παιδί παρουσιάσει έντονη φαγούρα, πρήξιμο ιδίως στο πρόσωπο, βράχνιασμα και δυσκολία της αναπνοής πρέπει να αναζητηθεί άμεσα ιατρική βοήθεια.
Από τη στήλη ΥΠΕΡ ΥΓΕΙΑΣ
Επιμέλεια Δώρα Κωτσοπούλου
Εφημερίδα ΝΕΑ ΚΑΣΤΟΡΙΑ
