Αυτό είναι το τρίτο άρθρο στο οποίο ασχολούμαστε με την ανακύκλωση στην Καστοριά. (Τα άλλα δύο ήταν το “Πόσο ανακυκλώνουμε στην Καστοριά” και το “Πόσο ανακυκλώνουμε στην Καστοριά ΙΙ“, τα οποία μπορείτε να διαβάσετε ακολουθώντας τους συνδέσμους των τίτλων).
Αυτή τη φορά θα τοπικοποιήσουμε τα δεδομένα με έναν περισσότερο συναρπαστικό τρόπο, όπου τα νούμερα θα δείχνουν πόσο σημαντικό είναι να ανακυκλώνουμε τα απορρίμματά μας και τις άμεσες επιδράσεις από την μαζικότητα των πράξεών μας.
Σκοπός μας να αποκτήσει ο δημότης μεγαλύτερη κοινωνική υπευθυνότητα και φιλική προς το περιβάλλον συμπεριφορά.
Τα στοιχεία που παραθέτουμε παρακάτω αφορούν το πρώτο εξάμηνο του 2017 και συγκρίνονται με τα αντίστοιχα πρώτα εξάμηνα του 2016 και του 2015, όταν δεν αναφερόμαστε ρητά σε αυτή τη σύγκριση.
Μεικτά απορρίμματα
Τα μεικτά απορρίμματα είναι όλα αυτά που πετάμε “χύμα” στους πράσινους κάδους ή στους νέους ημί-υπογειοποιημένους κάδους που εγκαταστάθηκαν και λειτούργησαν σχετικά πρόσφατα. Μέχρι πρότινος πήγαιναν για θάψιμο στις εγκαταστάσεις τις ΔΙΑΔΥΜΑ στον Χώρο Υγειονομικής Ταφής (ΧΥΤΑ) στην Πτολεμαΐδα.
Πριν λίγους μήνες εγκαινιάστηκε και η Μονάδα Επεξεργασίας Απορριμμάτων (ΜΕΑ) της ΔΙΑΔΥΜΑ σε συνεργασία με την ΗΛΕΚΤΩΡ Α.Ε. (συμφερόντων Λεωνίδα Μπόμπολα), η οποία συνεργασία κατά την γνώμη μας ίσως υπονομεύει το υπάρχων σύστημα ανακύκλωσης σε βάθος χρόνου.
Σε ότι αφορά τα σύμμεικτα απορρίμματα δεν παρατηρούμε τρομερές μεταβολές.
Το σύνολο της μάζας των απορριμμάτων αυτών όμως στη διάρκεια των ετών και συγκρινόμενο ανά εξάμηνο, πιθανά θα μπορούσε να δείχνει μια τάση μείωσης λόγω της οικονομικής κρίσης.
Το 1ο Εξάμηνο του 2015 στείλαμε 6.086 τόνους μεικτών απορριμμάτων
Το 1ο Εξάμηνο του 2016 στείλαμε 6.147 τόνους μεικτών απορριμμάτων
Το 1ο Εξάμηνο του 2017* στείλαμε 5.784 τόνους μεικτών απορριμμάτων
(*Στα στοιχεία του 2017 δεν περιλαμβάνονται οι δυο τελευταίες ημέρες του Ιουνίου)
Από την σύγκριση των αριθμών μπορούμε να εξάγουμε το συμπέρασμα ότι στην περιοχή της Καστοριάς έχουμε σχετικά σταθερή συμπεριφορά σε ότι αφορά την απόρριψη. Επίσης δείχνει μια δυναμική αν αυτή η συμπεριφορά αλλάξει προς την ανακύκλωση σε σχέση με το οικονομικό ή το οικολογικό όφελος. Έτσι για την ΕΛΑΚΤΩΡ Α.Ε. είναι “ένας θησαυρός” για εκμετάλλευση, αφού θα της ανατεθεί η ευθύνη της διαλογής όλης αυτής της μάζας απορριμμάτων με το ανάλογο κέρδος.
Κέρδος το οποίο θα μπορούσε φυσικά να είναι και για την ΔΙΑΔΥΜΑ, με ανταποδοτικό όμως όφελος, με καλύτερες υποδομές, περισσότερους υπαλλήλους να ασχολούνται με την ανακύκλωση, περισσότερους κάδους ανακύκλωσης ή ακόμα και χαμηλότερους δημοτικούς φόρους στους λογαριασμούς της ΔΕΗ των δημοτών.
 |
| Σύγκριση μάζας σύμμεικτων απορριμμάτων για το 1ο Εξάμηνο των ετών 2016 και 2017(Μεγεθύνετε πιέζοντας πάνω στις εικόνες) |
Ογκώδη απορρίμματα
Πρόκειται για έπιπλα και μεγάλα αντικείμενα που δεν χωράν στους συμβατικούς κάδους και συλλέγονται ξεχωριστά. Προφανώς δεν μπορεί κανείς να συσχετίσει εδώ κοινωνική συμπεριφορά με τα νούμερα, στα οποία υπεισέρχονται πολλοί παράγοντες τυχαιότητας (πχ μετακομίσεις, αλλαγές εσωτερικής διαρρύθμισης χώρων, βλάβες σε έπιπλα και ηλεκτρικές συσκευές κλπ)
Πάντως μετά τον Απρίλη παρατηρείται γενικότερα μια αύξηση στο βάρος αυτού του είδους απορριμμάτων και εξηγείται ίσως με την καλυτέρευση του καιρού και τις αυξημένες δραστηριότητες των ανθρώπων.
 |
| Σύγκριση μάζας ογκωδών απορριμμάτων για το 1ο Εξάμηνο του 2016 και του 2017 |
Χαρτί
Οι καμπύλες του χαρτιού αν και φαίνονται διαφορετικές στο σχήμα, ουσιαστικά δείχνουν κι αυτές μια σταθερότητα σε ότι αφορά την αποκομιδή του. Εξαίρεση αποτελεί ο Απρίλης του 2017 όπου οι αποκομιδή αυξάνεται ραγδαία συγκρινόμενη με το 2016 (!).
Πάντως από το 2015 έως σήμερα, με βάση πάντα το πρώτο εξάμηνο του κάθε έτους, παρατηρείτε μια συνεχής αύξηση στην μέση ποσότητα του χαρτιού:
Το 2015 ο μέσος όρος ήταν 35,5 τόνους/μήνα
το 2016 ο μέσος όρος ήταν 37 τόνους/μήνα
Το 2017 ο μέσος όρος ήταν 41,6 τόνους/μήνα
Πάντως έχει ενδιαφέρον να γνωρίζουμε τι καταφέραμε αυτό το πρώτο εξάμηνο του 2017 με την ανακύκλωση χαρτιού:
Οι 41,6 τόνοι/ μήνα μπορούν να μεταγραφούν και σε 1,4 τόνους/ημέρα χαρτί.
Δηλαδή κάθε μέρα κατά μέσο όρο στέλναμε για ανακύκλωση περίπου ενάμιση τόνο χαρτιού, το προηγούμενο εξάμηνο.
Για να γίνει ένας τόνος χαρτιού απαιτούνται περίπου 15 δέντρα.
Άρα κάθε μέρα οι ευσυνείδητοι Καστοριανοί σώζαμε χοντρικά 21 δέντρα κάθε μέρα ή αλλιώς 624 δέντρα κάθε μήνα.
Στη διάρκεια του 1ου εξαμήνου του 2017 λοιπόν, καταφέραμε να σώσουμε 3.744 δέντρα (!).
Φανταστείτε τώρα την έκταση αυτού του δάσους που σώθηκε, το διοξείδιο του άνθρακα που μετατράπηκε σε οξυγόνο, το νερό που συγκρατήθηκε, την πανίδα που βρήκε καταφύγιο σε αυτά τα 3.744 δέντρα κι έχετε μια τεράστια ηθική επιβράβευση όσοι κάνετε ανακύκλωση συστηματικά κι ένα καλό κίνητρο να αρχίσετε όσοι το αμελείτε.
 |
| Ποσότητες χαρτιού για το 1ο Εξάμηνο του 2016 και 2017 |
Πλαστικό
Δεν ήταν όμως μόνο για το Χαρτί ο φετινός Απρίλης μια νότα αισιοδοξίας αλλά και για το πλαστικό. Αν και ψάξαμε μήπως υπήρξε κάποια καμπάνια η οποία να ευνόησε την ανακύκλωση τον συγκεκριμένο μήνα, δεν καταφέραμε να εντοπίσουμε την αιτία της αύξησης στα ανακυκλώσιμα απορρίμματα.
Πάντως ενώ είναι ενθαρρυντικός ο συγκεκριμένος μήνας, οι υπόλοιποι μήνες του 1ου εξαμήνου δεν έχουν ιδιαίτερες εκπλήξεις σε σχέση με πέρυσι.
Μάλιστα αν δούμε την σύγκριση ως μέσο όρο αποκομιδής πλαστικού:
το 2016 ο μέσος όρος ήταν 8,2 τόνους/μήνα
Το 2017 ο μέσος όρος ήταν 8,1 τόνους/μήνα
Δηλαδή αλλιώς για το 2017 οι 48 περίπου τόνοι του εξαμήνου μπορούν να μεταγραφούν και σε 266 κιλά πλαστικού κάθε μέρα.
Και φανταστείτε ότι ένα πολύ μεγάλο μέρος αυτής της “πλαστικής ποσότητας” δεν είναι ακριβώς συσκευασίες, αλλά σακούλες!
Ένα σημαντικό πρόβλημα σε ότι αφορά τα πλαστικά είναι και η μεγάλη ποσότητα πλαστικής σακούλας που χρησιμοποιείται και διατίθεται καθημερινά. Η ανεξέλεγκτη διάθεση πλαστικών απορριμμάτων τείνει να καταστεί, σε πολλές περιπτώσεις, καταστροφική για την ζωή στον πλανήτη μας. Οι πλαστικές τσάντες είναι εξαιρετικά εύχρηστες, λειτουργικές, ελαφρές, ανθεκτικές και δυστυχώς φθηνές ή δωρεάν για τους καταναλωτές, σε χώρες όπως η Ελλάδα, με αποτέλεσμα να γίνεται κατάχρηση. Κάθε χρόνο στην Ελλάδα χρησιμοποιούμε 10 δισεκατομμύρια πλαστικές σακούλες. Εντούτοις, κάποια καταστήματα σήμερα χρεώνουν στο ταμείο για τις πλαστικές σακούλες. Σε πολλές χώρες του κόσμου σήμερα οι σακούλες, είτε είναι κατασκευασμένες από πλαστικό, χαρτί ή άλλα οργανικά υλικά (βιοαποικοδομήσιμες) χρεώνονται, όπως για παράδειγμα στη Φιλανδία και στη Μάλτα, ενώ σε άλλες φορολογείται η παραγωγή τους, όπως στην Ισλανδία, τη Δανία και στην Ιρλανδία. Επιπλέον, υπάρχουν χώρες στις οποίες έχει απαγορευθεί η χρήση πλαστικής σακούλας, όπως για παράδειγμα στην Τανζανία, τη Νότια Αφρική και την Ινδία.
Στην Ελλάδα 300.000.000 ευρώ υπολογίζεται ότι κοστίζουν οι πλαστικές σακούλες που χρησιμοποιούμε για περίπου 15 λεπτά, δηλαδή όσο χρόνο χρειαζόμαστε για να μεταφέρουμε τα ψώνια μας από το σούπερ μάρκετ ή τα άλλα εμπορικά μαγαζιά στο σπίτι. Μετά τα 300.000.000 ευρώ καταλήγουν στα σκουπίδια μας. Σύμφωνα με τον Σύνδεσμο Επιχειρήσεων Σούπερ Μάρκετ Ελλάδας (ΣΕΣΜΕ) το κόστος των προϊόντων θα μειώνονταν κατά 0,3% του τζίρου αν καταργούνταν η «δωρεάν» !!! διανομή πλαστικής σακούλας
Και φυσικά αναφερόμαστε εδώ μόνο στην ανακύκλωση. Είναι εντελώς απαράδεκτο να πετάξουμε ή έστω να δούμε ως σκουπίδι μια πλαστική σακούλα και να μην την βάλουμε σε κάποιον κάδο ανακύκλωσης. Δεν έχουμε υπόψιν κιόλας κάποια έρευνα που να μελετάει τις επιδράσεις στο σύστημα του υδροβιότοπου της Καστοριάς η ύπαρξη πλαστικών συσκευασιών (σε πτηνά και ψάρια κυρίως)
 |
| Το πλαστικό που συλλέχθηκε τα έτη 2016 και 2017 |
Γυαλί
Σε σύγκριση τόσο με το 2015 όσο και με πέρυσι φαίνεται ότι οι ποσότητες του γυαλιού έχουν λιγοστέψει. Να οφείλεται άραγε στις πιο ακριβές γυάλινες συσκευασίες που δεν προτιμώνται πια τόσο πολύ; Να οφείλετε στο ότι αφαιρέθηκαν από πολλές γειτονιές οι κίτρινοι κάδοι του γυαλιού και μπήκαν οι μεγάλοι αλλά κάπως άβολοι κάδοι τύπου “Καμπάνα”;
Το 2015 ανακυκλώσαμε κατά μέσο όρο 4 τόνους/μήνα
Το 2016 ανακυκλώσαμε κατά μέσο όρο 4 τόνους/μήνα
Το 2017 ανακυκλώσαμε κατά μέσο όρο 3 τόνους/μήνα
Επίσης υπολογίζεται ότι για την κατασκευή ενός μπουκαλιού καταναλώνεται ενέργεια ίση με αυτή που καίει ένας λαμπτήρας 100 W σε οκτώ ώρες.Αν θέλουμε αυτό να το φέρουμε στα τοπικά μέτρα μας:
Το πρώτο εξάμηνο συνολικά ανακυκλώσαμε 19 τόνους γυαλί ή 3 τόνους/μήνα ή 100 κιλά/ημέρα
Σώσαμε ενέργεια που αντιστοιχεί σε 2565 λίτρα πετρελαίου στο εξάμηνο. Αλλιώς σώσαμε 13,5 λίτρα πετρελαίου ανά ημέρα. Η αν το μεταφράσουμε σε πετρέλαιο κίνησης σώσαμε 15 Ευρώ πετρελαίου κάθε μέρα τα οποία πούλησε κάποιος πρατηριούχος σε κάποιους συντοπίτες μας !
 |
| Σύγκριση για την ανακύκλωση γυαλιού μεταξύ των ετών 2016 και 2017 |
Αλουμίνιο
Το Αλουμίνιο πάλι φαίνεται να το ανακυκλώνει ο Καστοριανός πολίτης περισσότερο φέτος σε σχέση με τις άλλες δυο χρονιές.
Το 2015 ανακυκλώσαμε κατά μέσο όρο 1.23 τόνους/μήνα
Το 2016 ανακυκλώσαμε κατά μέσο όρο 1 τόνο/μήνα
Όλο το πρώτο εξάμηνο του 2017 ανακυκλώσαμε 20 τόνους αλουμινίου.
Αυτό είναι και 100 κιλά αλουμινίου για κάθε μέρα κατά μέσο όρο.
Συνολικά για το πρώτο εξάμηνο σώσαμε περίπου 80 τόνους Βωξίτη.
Σώσαμε επίσης από άντληση 2 τόνους πετρέλαιο κάθε μήνα.
Τέσσερις Καστοριανοί ζεσταίνονται με το απόθεμα που κερδήθηκε από τους συμπολίτες τους οι οποίοι έχουν την ευσυνειδησία να κάνουν ανακύκλωση.
Τα 100κιλά αλουμίνιο τη μέρα αντιστοιχούν σε 6.700 αλουμινένια κουτάκια των 15 gr.
Η ενέργεια που σώθηκε είναι αντίστοιχη με αυτή που ένας Καστοριανός χρειάζεται για να λειτουργεί η τηλεόρασή του ή το ψυγείο του επι 93 ημέρες.
Δείκτης Ανακύκλωσης
Ο δείκτης αυτός ορίζεται ως ο λόγος της ποσότητας των σύμμεικτων προς τα συνολικά ανακυκλώσιμα απορρίμματα.
Για λόγος απλοποίησης το δεκαδικό νούμερο αυτού του λόγου απλοποιείται στην πλησιέστερη δεκάδα και δείχνει εποπτικά και απλά αν η ανακύκλωση πάει καλύτερα ή χειρότερα. Τόσο μήνα με τον μήνα, όσο και σε μεγαλύτερη διάρκεια χρόνου. Μπορεί να χρησιμεύσει ώστε να ασκηθεί σωστή πολιτική για την ενίσχυση της ανακύκλωσης και μάλιστα σε συγκεκριμένες περιόδους, για συγκεκριμένους τύπους απορριμμάτων
‘Όσο πιο μικρός είναι ο δείκτης τόσο καλύτερα πάει η ανακύκλωση. Τόσο περισσότερα απορρίμματα παίρνουν τον δρόμο της ανακύκλωσης σε βάρος αυτών των απορριμμάτων που πάνε για θάψιμο.
Αυτό απλοποιείται αρκετά αν σας το πούμε έτσι:
Όταν ο Δείκτης Ανακύκλωσης πχ είναι “13”, σημαίνει ότι για κάθε κιλό που πηγαίνει στην ανακύκλωση, 13 κιλά πετιούνται στα μεικτά για θάψιμο.
Δείχνει δηλαδή πόσες φορές περισσότερα είναι τα σύμμεικτα απορρίμματα σε σχέση με όλων των ειδών τα ανακυκλώσιμα μαζί.
Φέτος τον Απρίλη, είχαμε τον χαμηλότερο δείκτη διαχρονικά (10), από το 2015 που αρχίσαμε να έχουμε πρόσβαση και να αναλύουμε τα στοιχεία της ανακύκλωσης.
Σημαίνει δηλαδή ότι στην καλύτερη μέχρι τώρα περίπτωση, για κάθε κιλό που πετάξαμε στην ανακύκλωση, 10 κιλά πήγαν στα μεικτά σκουπίδια.
 |
| Οι διακυμάνσεις του Δείκτη Ανακύκλωσης το 1ο Εξάμηνο του 2017 σε σύγκριση με του 2016 |
Αυτήν η αναλογία αν αποδοθεί ποσοστιαία (%), τότε μας δείχνει ποιο ποσοστό των συνολικών απορριμμάτων πηγαίνει σε κάποιο απο τα ρεύματα ανακύκλωσης και ποιο παίρνει τον δρόμο για το “υγειονομικό θάψιμο”.
Η εικόνα μοιάζει ενθαρρυντική για το 2017 προς το παρόν, αφού δείχνει μέχρι στιγμής ότι το 18,2 % των απορριμμάτων ανακυκλώνεται.
Δυστυχώς αυτό το διάγραμμα είναι ιδιαίτερα ευμετάβλητο μήνα με τον μήνα και έχει νόημα μόνο στο κλείσιμο του έτους.
 |
| Προς το παρόν δείχνει την ποσοστιαία αναλογία μεταξύ σύμμεικτων και ανακυκλώσιμων απορριμμάτων για το πρώτο εξάμηνο του 2017 |
Ας προσπαθήσουμε κι άλλο. Μπορούμε ακόμα καλύτερα…
Αν θέλετε να μελετήσετε περισσότερο όλους τους δείκτες με έναν ιδιαίτερα εύχρηστο και εποπτικό τρόπο, επισκεφτείτε το παρατηρητήριο των ΕΝ.ΔΗΜΟ.
Πιέστε πάνω στο υπόμνημα την κατηγορία που θέλετε ώστε να την εμφανίσετε ή να την εξαφανίσετε και δείτε τις μεταβολές, συγκρίνετε και γράψτε μας για τα δικά σας συμπεράσματα
Κι ένα παράπονο!
Φέτος η ΜΚΟ +Εργασία (Εθελοντική Εργασία Καστοριάς) θέλησε να οργανώσει μια κοινωνική έρευνα που αφορούσε την ανακύκλωση. Θα “ποσοτικοποιούσε” κατά κάποιο τρόπο,σε τρεις χρήσιμους δείκτες την συμπεριφορά του κόσμου σε σχέση με την ανακύκλωση, δίνοντας ένα πολύτιμο υλικό ως παρακαταθήκη και μια βάση για ωφέλιμη και δημιουργική άσκηση πολιτικής.
Με αυτό το project συμφώνησαν τόσο η αντιδήμαρχος όσο και ο προϊστάμενος του τμήματος καθαριότητας στον Δήμο Καστοριάς, καθώς και οργανωτικά στελέχη της ίδιας της ΔΙΑΔΥΜΑ. Επίσης θα συμμετείχε η εθελοντική ομάδα του δήμου Καστοριάς για την διεξαγωγή της έρευνας με έντυπα ερωτηματολόγια, στήθηκε ηλεκτρονικό ερωτηματολόγιο, έγιναν πρώιμες συζητήσεις με τοπικούς καλλιτέχνες για την οργάνωση μιας “Γιορτής της Ανακύκλωσης”, μιας εκδήλωσης δηλαδή, που θα ήταν το επιστέγασμα όλης αυτής της έρευνας και θα παρουσιάζονταν τόσο τα πορίσματά της, αλλά και θα ήταν μια καλή αφορμή για την δημιουργία ενός νέου ωφέλιμου θεσμού πολιτιστικής εκδήλωσης.
Με ένα budget που δίνεται για αστείους λόγους από τον Δήμο,την περιφέρεια ή ακόμα και την ΔΙΑΔΥΜΑ τελικά δεν καταφέρανε να χρηματοδοτήσουν οι εθελοντές αυτή την εκδήλωση επειδή τα χρήματα ήταν δεσμευμένα για τα λαϊκά πανηγύρια!!!
Είτε οι πόρτες κλείνανε για λόγους γραφειοκρατικούς, επειδή δεν “ταίριαζε με το καταστατικό” τόσο της οργάνωσης ή της ΔΙΑΔΥΜΑ λόγου χάρη.
Εν τέλη δεν έχουν σημασία οι λόγοι που η “Γιορτή της Ανακύκλωσης” ακυρώθηκε. Μάλλον σε χρόνο αόριστο. Σημασία έχει ότι δεν μπορούμε να αξιοποιήσουμε μια ενδιαφέρουσα ιδέα θεσμικά. Σημασία έχει ότι όταν κόβει κανείς τέτοιες προσπάθειες τελικά ενσπείρει γενικότερα απογοήτευση και λειτουργούν ως φραγμός για νέες προσπάθειες. Σημασία έχει τέλος ότι απαξιώνονται τα ουσιαστικά για τα επουσιώδη. Κι αυτό που τελικά χάνουμε είναι η ποιότητα της ζωής μας και ποιότητα της κοινωνίας της ίδιας.
Μια ποιότητα που εξαντλείται σε λαϊκά πανηγύρια βαπτισμένα πια ως ένα είδος “πολιτισμού”. Ενός πολιτισμού μονότονου και προτυποποιημένου. Ενός πολιτισμού ειδωμένου “μουσιακά” που δεν έχει εξελιχθεί παρά ελάχιστα.
Όταν όμως παραλαμβάνεις κάτι (αυτή την έννοια έχει η παράδοση), πρέπει να παραδόσεις και κάτι.
Ποιόν πολιτισμό άραγε θα παραδώσετε στα παιδιά σας συντοπίτες;
Που θα σκύψουν τα παιδιά σας να βρουν έμπνευση να δημιουργήσουν συντοπίτες;
Ποιες αρχές και ποιες αξίες κρατάτε ως “μουσιακό” είδος συντοπίτες;
Έχετε καταλάβει την ευθύνη που έχετε να παραδώσετε οι πρεσβύτεροι αυτού του τόπου;
Έχετε καταλάβει την ευθύνη που αναλαμβάνετε οι νεαρότεροι αυτού του τόπου;
