Πώς αντιδρά ο μέσος άνθρωπος όταν έρχεται αντιμέτωπος με τη ρητορική τού μίσους στο Διαδίκτυο; Είναι επαρκής απάντηση, για να αισθάνεται κάποιος ότι απορρίπτει εμπράκτως τη ρητορική μίσους, η απομόνωση -το «μπλοκάρισμα» στη γλώσσα του facebook- όσων ασκούν λεκτική βία κατά ατόμων ή συγκεκριμένων κοινωνικών ομάδων; Ποια είναι η ευθύνη του καθενός όταν μισαλλόδοξα και ξενοφοβικά σχόλια υπάρχουν κάτω από ειδήσεις σε ενημερωτικές ιστοσελίδες;
Είναι ευθύνη μόνο των διαχειριστών ή και των επισκεπτών των ιστότοπων; Ποιο είναι το προφίλ των ατόμων που αναζητούν πρόσφορο έδαφος στο διαδίκτυο για να υποκινήσουν και να διαδώσουν το μίσος, συχνά έντεχνα ενδεδυμένο με τον μανδύα της «ελευθερίας της έκφρασης»;
Είκοσι μαθητές και μαθήτριες της Α’ και της Β’ τάξης του 2ου Πειραματικού Λυκείου Θεσσαλονίκης αναζήτησαν απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα και δημιούργησαν ένα βίντεο με στόχο να ευαισθητοποιήσουν τη μαθητική κοινότητα -και όχι μόνο- για την αυξανόμενη παρουσία της ρητορικής τού μίσους στη δημόσια ζωή, ιδίως μέσω του διαδικτύου. Η πρωτοβουλία αναπτύχθηκε στο πλαίσιο του προγράμματος αγωγής υγείας και της δράσης «Teachers4Europe».
«Η γλώσσα κόκαλα τσακίζει μέχρι να πέσουν οι μάσκες»
«Η γλώσσα κόκαλα δεν έχει και κόκαλα τσακίζει». Δύο έφηβες, φορώντας λευκές μάσκες, κρατούν καρτέλες, οι οποίες δείχνουν πόσο βίαιες μπορούν να γίνουν οι λέξεις:
«Οι ομοφυλόφιλοι είναι δειλοί, είναι ντροπή. Οι λεσβίες είναι φρικιά. Οι πρόσφυγες είναι ακάθαρτοι, οι πρόσφυγες είναι αγράμματοι, στείλτε τους πίσω. Οι Εβραίοι είναι κατώτεροί μας και κρατούν τα πάντα για τους εαυτούς τους. Οι μαύροι είναι εγκληματίες. Οι αθίγγανοι κλέβουν. Οι γυναίκες είναι πόρνες. Οι διεμφυλικοί είναι προσβολή στην ανθρωπότητα. Οι Μουσουλμάνοι είναι τρομοκράτες». Και μετά οι μάσκες πέφτουν, τις καρτέλες αντικαθιστά μία κόκκινη καρδιά, με την προτροπή να μπει τελεία στη ρητορική τού μίσους.
«Τα τελευταία χρόνια και κυρίως με τη μεταναστευτική κρίση υπήρξε έξαρση της ρητορικής μίσους, μίας ρητορικής που διαδίδει, υποκινεί, προωθεί ή και δικαιολογεί το φυλετικό μίσος, την ξενοφοβία, τη μισαλλοδοξία, την εχθρικότητα κατά των μειονοτήτων, των μεταναστών κ.λπ. Επιπλέον, είναι κοινώς αποδεκτό ότι υπάρχει αλόγιστη χρήση των κοινωνικών δικτύων και πολλές φορές λέγονται βαριά πράγματα ή χρησιμοποιούνται ακραίες εκφράσεις, στο όνομα της Δημοκρατίας» δήλωσε στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων η Αγνή Πλιάκα, υπεύθυνη καθηγήτρια του προγράμματος που υλοποίησε το 2ο Πειραματικό ΓΕΛ Θεσσαλονίκης.
Όπως εξήγησε, «προκειμένου να καταλάβουν οι μαθητές και να αντιληφθούν τι πραγματικά είναι η ρητορική μίσους-που πολλές φορές εκφράζεται από “επίσημα” χείλη, ήτοι ανθρώπους με μεγάλη επιρροή ή με ανώτερες θέσεις στην κοινωνικοπολιτική ζωή- πρέπει να “εκπαιδευτούν” στα ανθρώπινα δικαιώματα».
Η δράση που πραγματοποιήθηκε στην τάξη -εκτός σχολικού προγράμματος και παρά το επιβαρυμένο πρόγραμμα των μαθητών που προετοιμάζονται για τις πανελλαδικές εξετάσεις- κινήθηκε σε βιωματικές δραστηριότητες, παιγνίδια ρόλων, συζητήσεις, παραδείγματα για το τι είναι τα ανθρώπινα δικαιώματα.
«Τα παιδιά ανταποκρίθηκαν με πολύ μεγάλη ζέση και αποτελεσματικότητα, κρίνοντας από τις ώρες που ασχολήθηκαν και από το υλικό που δημιούργησαν. Οδηγός μας υπήρξε το εγχειρίδιο “Σύνδεσμοι” του Ιδρύματος Μποδοσάκη, το οποίο υποστηρίζει τη εκστρατεία “No hate speech movement” των νέων του Συμβουλίου της Ευρώπης, στην οποία πήρε μέρος και το σχολείο μας», σημείωσε η κ. Πλιάκα.
Υπενθύμισε, δε, ότι «τα φαινόμενα της ξενοφοβίας, του ρατσισμού και της μισαλλοδοξίας είναι αποτέλεσμα των συνεχών διεργασιών, που συμβαίνουν μέσα σε μία κοινωνία και επηρεάζουν τη συμπεριφορά των ατόμων», συνεπώς «η αποδόμηση αυτών των φαινομένων απαιτεί συστηματική παρέμβαση στις διεργασίες».
Εκτός από αυτό, τα παιδιά προετοίμασαν και θεατρικό δρώμενο προσομοίωσης δίκης -υπόθεση Jersild κατά Δανίας- που εκδικάστηκε από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ) το 1994. Η υπόθεση αφορούσε δημοσιογράφο που τιμωρήθηκε επειδή πρόβαλε σε εκπομπή τηλεοπτικού σταθμού συνέντευξη ατόμου το οποίο εξέφερε ρατσιστικό λόγο.
ΑΠΕ
