Όχι η χειρότερη, αλλά ο προάγγελος του μεγάλου κακού
Δεν είναι άλλη παρά η πρώτη επιχείρηση του εχθρού κατά των κατοίκων της Λάγκας. Είναι αυτή κατά την οποία κάηκε το 60%- 70% των οικιών του χωριού. Το ξέσπασμα της μανίας των Γερμανών με τους συνεργάτες τους Ιταλούς και τους πλιατσικολόγους κομιτατζήδες που λεηλατούσαν και πυρπολούσαν ό, τι έβρισκαν μπροστά τους, κορυφώθηκε με το κάψιμο του ιερού Ναού του Αγίου Νικολάου και του Δημοτικού Σχολείου της Λάγκας. Τα στολίδια της Λάγκας, όπως θυμούνται με τα δάκρυα να τρέχουν ακόμα σα νερό απ’ τα μάτια τους οι παλιότεροι. Καμένη γη άφησαν πίσω τους, μια γη που αμέσως ανέστησαν ο άνθρωποί της, μόνο και μόνο για ν ακολουθήσει το τελειωτικό χτύπημα 6 μήνες μετά. Το μεγάλο ερώτημα που τίθεται στην προκειμένη περίπτωση είναι το ΓΙΑΤΙ; Τι είδους απειλή μπορεί να ένιωθαν οι μεγάλοι και τρανοί κατακτητές από ένα μικρό χωριουδάκι με φιλήσυχους κατοίκους;
Κι όμως, υπάρχει ένας μεγάλος, πολύ σημαντικός λόγος που η Λάγκα έγινε ο σημαντικότερος στόχος στην ευρύτερη περιοχή. Στη Λάγκα εγκαταστάθηκε το 28ο Σύνταγμα της 9ης Μεραρχίας του ΕΛΑΣ. Με απλά λόγια ήταν το Αρχηγείο της Εθνικής Αντίστασης περιοχής Γράμμου και Υπαρχηγείο της ευρύτερης περιοχής Βοΐου. Τον Ιερό Ναό και το Σχολείο τα αποτέλειωσαν επειδή εκεί διέμεναν τις νύχτες οι αντάρτες μαχητές. Παρόλα αυτά, ήταν και η πρώτη φορά που ο εχθρός γνώρισε απώλειες.
Επί προσθέτως, την 28η ή 1η Μαρτίου 1943, στην πλατεία του χωριού κηρύχτηκε η ΕΘΝΙΚΗ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ. Οι ιερείς του χωριού όρκισαν την πρώτη οργανωμένη ομάδα αποτελούμενη από πολλούς ανθρώπους της Λάγκας που δε μπορούσαν να ζήσουν χωρίς την Ελευθερία και τους πρώτους αντάρτες του ΕΛΑΣ. Ακόμα κι αν δεν είχαν οπλισμό, βρήκαν τουφέκια που αφού δεν είχαν ιμάντες έδεσαν σχοινιά για να μπορέσουν να τα κρεμάσουν στους ώμους τους. Χόρεψαν, σήκωσαν το λάβαρο της Εθνικής Αντίστασης, της Επανάστασης κατά του εχθρού-μια λευκή σημαία, αυτό είχαν τότε, και ξεκίνησαν για τη Λευτεριά φωνάζοντας ΑΕΡΑ. Αυτό έτρεμαν οι ξένοι κατακτητές. Αυτή ήταν η Λάγκα που όλοι θαύμαζαν και φοβούνταν κι έπρεπε να την αφανίσουν. Πολλές φορές το προσπάθησαν, αλλά την 5η Οκτωβρίου τα κατάφεραν. Κρανίου τόπο θύμιζε το χωριό, αλλά ξαναστήθηκε στα πόδια του.
Ο λόγος που φέρνω μνήμες άσχημες του παρελθόντος στο νου μας απόψε είναι ένας και μόνο ένας. Επειδή η ιστορία έχει την άσχημη συνήθεια να κάνει κύκλους, είναι απόλυτα αναγκαίο να μην ξεχνάμε. Για να μπορούμε να αποφεύγουμε τα ίδια λάθη όσο το δυνατόν περισσότερο. Και φυσικά να μη λησμονούμε αυτούς που δε δίστασαν ούτε στιγμή να θέσουν τον εαυτό τους, τη ζωή τους, τη θέλησή τους στην υπηρεσία της πολυαγαπημένης πατρίδας για να είμαστε εμείς σήμερα ελεύθεροι να δημιουργούμε και να ζούμε χωρίς τον φόβο του κατακτητή να αιωρείται πάνω μας. Τι πιο σημαντικό από την Ελευθερία;
ΠΕΡΗΦΑΝΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΓΩΓΗ ΜΟΥ, ΠΕΡΗΦΑΝΗ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΑΓΚΙΩΤΕΣ!
Μαρία Παπαϊωάννου
