Σαν σήμερα, στις 29 Νοεμβρίου 1943, γεννήθηκε μια χώρα που επί μισό αιώνα διαδραμάτιζε σημαντικό ρόλο στα Βαλκάνια και στον ψυχροπολεμικό κόσμο, αλλά τελικά διαλύθηκε με τον πλέον επώδυνο τρόπο: η Σοσιαλιστική Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γιουγκοσλαβίας (SFRJ).
Συγκεκριμένα στις 29 Νοεμβρίου του 1943 το αντιφασιστικό Συμβούλιο Εθνικής Απελευθέρωσης της Γιουγκοσλαβίας (Antifašističko Vijeće Narodnog Oslobođenja Jugoslavije) συνεδρίασε στην πόλη Jajce της Βοσνίας, με επικεφαλείς τους παρτιζάνους του Τίτο.
Η Γιουγκοσλαβία είχε 22 εκατομμύρια κατοίκους, αποτελούνταν από έξι ομόσπονδες δημοκρατίες, με τέσσερις επίσημες γλώσσες (Σέρβικα, Κροάτικα, Σλοβένικά και Σλαβομακεδόνικα), τρεις κύριες θρησκείες (Ορθοδοξία, Καθολικισμός, Μουσουλμανισμός) και πάνω από 30 επίσημα καταγεγραμμένες εθνικές μειονότητες.
Ήταν ίσως ο γνησιότερος κληρονόμος της πολυεθνικής Αψβουργικής Αυτοκρατορίας, στην ουσία μια μίνι Αψβουργική Αυτοκρατορία σε βαλκανική, ομοσπονδιακή και σοσιαλιστική εκδοχή.
Η φυσιογνωμία της ήταν βαλκανική και κεντροευρωπαϊκή, Μεσογειακή και ηπειρωτική, Δυτική και ανατολική ταυτόχρονα. Ήταν αυτό που ονομάζουμε μια “χώρα-γέφυρα”.
Πλέον η Γιουγκοσλαβία υπάρχει μόνο στα βιβλία της Ιστορίας, καθώς διαλύθηκε αιματηρά, και στη θέση της δημιουργήθηκαν επτά ανεξάρτητα εθνικά κράτη.
Για έναν αγεωγράφητο κι ακόμη χειρότερα για έναν μαθητή σχολείου η διάλυση της Γιουγκοσλαβίας ήταν ένα σκληρό κτύπημα: Αντί για μία χώρα με μία πρωτεύουσα, τώρα πρέπει να μάθει για επτά χώρες με επτά πρωτεύουσες. Έχοντας μεγαλώσει στην απλότητα της παλιάς γεωγραφίας χάνουμε την υπομονή μας με την πολυπλοκότητα της καινούργιας.
Η “Βαλκανοποίηση” μας κυνηγά συνεχώς: Στη θέση ενός μωσαϊκού από έθνη που υπήρχαν στα Βαλκάνια τα τέλη του 19ου αιώνα, δημιουργήθηκε ως τις αρχές του 21ου αιώνα ένα μωσαϊκό από εθνικά κράτη. Ο κατακερματισμός και η πολυπλοκότητα συνεχίζει να ζει και να βασιλεύει στα Βαλκάνια.
Η συνέχεια στο tvxs.gr
