Αυτές τις ημέρες πραγματοποιείται στην πόλη μας η Διεθνής Έκθεση Γούνας Καστοριάς. Με αυτό το
έναυσμα παραθέτω μερικά σημαντικά ιστορικά στοιχεία του κλάδου της γούνας αλλά κ κάποια ιστορικά στοιχεία.
Μια πόλη μοναδική, μια πόλη νησί, με την πλούσια ιστορία της την προ βυζαντινή κ την βυζαντινή που απαριθμούνται 72 εκκλησίες κ τα 70 περίπου μοναδικά Αρχοντικά της που κάποτε στέγαζαν τα εργαστήρια γουναρικής.
Έχει λοιπόν να μας χαρίσει ένα ατελείωτο ταξίδι…Είναι ένας προορισμός που σου χαρίζει απλόχερα Θρησκευτικό Τουρισμό μιας κ είναι η μοναδική Βυζαντινη Πόλη στον κόσμο με τόσες εκκλησίες κ που σώζει σε μεγάλο βαθμό αδιάλειπτα τη βυζαντινή και μεταβυζαντινή μνήμη.
Έχει να σου χαρίσει ως περιήγηση τον Λιμναίο οικισμό όπου η περιοχή κατοικούνταν από τα νεολιθικά χρόνια.Η πρώιμη φάση του τοποθετείται γύρω στο 5.500 π.Χ. και είναι ένας από τους αρχαιότερους λιμναίους οικισμούς που έχουν ανακαλυφθεί στην Ευρώπη.
Είναι αναρίθμητα αυτα που χαρίζει στον κάθε επισκέπτη αυτή η υπέροχη πόλη!
Η Καστοριά επειδή περιτριγυρίζεται γύρω της από νερό οι κάτοικοι ανέκαθεν είχαν ασχοληθεί με το ψάρεμα, αυτό όμως δεν μπορούσε να καλύψει τις οικονομικές ανάγκες της κάθε οικογένειας, έτσι λοιπόν έστρεψαν το ενδιαφέρον τους στην τέχνη της γούνας αφού στην λίμνη της υπήρχαν πάρα πολλοί κάστορες κ έτσι έμαθαν να ταριχεύουν τα δέρματα κ να τα κατεργάζονται για να φτιάξουν ενδύματα να προφυλαχθούν, από το πολύ κρύο της εποχής εκείνης.
Έτσι άρχισε να αναπτύσσεται μια υποτυπώδης οικοτεχνία στην επεξεργασία της γούνας, που αργότερα διαδόθηκε σ΄ όλη την πόλη.
Οι Καστοριανοί στις αρχές του 17ου αιώνα δημιούργησαν μεγάλους εμπορικούς οίκους σε πόλεις της Ευρώπης και κυρίως στην Κωνσταντινούπολη. Το εμπόριο και η επεξεργασία των γουναρικών συνεχίστηκε και τους επόμενους αιώνες, οι γουναράδες πλούτισαν και έφτιαξαν τα μεγάλα τους αρχοντικά, στον πρώτο όροφο των οποίων λειτουργούσαν και τα γουναράδικα με μορφή οικοτεχνίας. Παράλληλα, ταξίδευαν σε όλον τον κόσμο και δημιούργησαν παροικίες.
Η γούνα δεν θα μπορούσε φυσικά να απουσιάσει από την πρωτεύουσα της οθωμανικής αυτοκρατορίας, την Κωνσταντινούπολη, όπου μεγαλούργησε ο περίφημος Μανωλάκης ο Καστοριανός (το πραγματικό όνομα του ήταν Εμμανουήλ Φιλίππου), που ήταν ο βασικός προμηθευτής γουναρικών της υψηλής πύλης των σουλτάνων!Η γούνα ήταν απαραίτητο εξάρτημα των Οθωμανικών στρατιωτικών στολών κ φυσικά έγινε πόλος έλξης σε όλες τις κυρίες της Κωνσταντινούπολης.
Στην Λειψία μεγαλούργησε ένας άλλος Καστοριανός, γουναράς ο Ιωάννης Μπερντανός.
Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι στο εμπόριο της Καστοριανής Γούνας σημαντικό ρόλο έπαιξε και η παλιά εβραϊκή παροικία.
Περνώντας τα χρόνια οι οικοτεχνίες στην Καστοριά έγιναν άπειρες κ το επιχειρηματικό πνεύμα των Καστοριανών τους ωθεί στο να εκτρέφουν οι ίδιοι τα ζώα που τους δίνουν την πρώτη ύλη, αντί να την αγοράζουν σε ακριβές τιμές από τις δημοπρασίες κ άλλες παραγωγικές χώρες…Κατασκεύασαν λοιπόν της γνωστές γουνοφόρες φάρμες εκτροφής Mink.
To 1984 ιδρύθηκε ο Πανελλήνιος Σύνδεσμος Εκτροφέων Γουνοφόρων ζώων.
Η εκτροφή των κύριων γουνοφόρων ζώων ξεκίνησε στην Αμερική στα τέλη του 19ου αιώνα. Η πρώτη φάρμα στην Ευρώπη έκανε την εμφάνισή της κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1920. Η εκτροφή μινκ άρχισε νωρίτερα (υπάρχουν αρχεία στη Β. Αμερική από το 1866). Γύρω στο 1930 είχε εξαπλωθεί και στην Ευρώπη και αυξήθηκε σημαντικά. Η εκτροφή στηρίχτηκε σε ζώα προερχόμενα από την Αλάσκα. Σήμερα η εκτροφή γουνοφόρων ζώων έχει εξαπλωθεί σε πολλές χώρες .Τα συστήματα αυτά εξασφαλίζουν στα ζώα υψηλής ποιότητας προστασία, στέγαση, κτηνοτροφικές μεθόδους και ελέγχους ασθενειών. Οι φάρμες εκτροφής γουνοφόρων ζώων σε χώρες μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης ανέρχονται σε 6500..
Ο κλάδος εξελίσσεται ολοένα και περισσότερο, χρησιμοποιώντας όλες τις σύγχρονες μορφές επεξεργασίας, τα μυστικά της τέχνης της γούνας κληροδοτούνται από γενιά σε γενιά τηρώντας την παράδοση. Έτσι η παραγωγή διατηρεί την ιδιαιτερότητά της κάνοντάς τη ξεχωριστή στη διεθνή αγορά, καθιστώντας κάθε γουναρικό σε έργο υψηλής ποιότητας και τεχνικής.
Θα ήθελα να αναφέρω επίσης ότι ο κλάδος της γουνοποιίας που δραστηριοποιείται στην χώρα μας τόσο στον νομό Καστοριάς, όσο κ στην Σιάτιστα Κοζάνης είναι από τους πιο εξαγωγικούς συναλλαγματοφόρους κλάδους της χώρας μας. Ακόμα και τώρα που διέρχεται μία παρατεταμένη κρίση εισρέει στην χώρα μας αρκετό συνάλλαγμα κ έτσι συμβάλει στην ελάφρυνση της οικονομικής πίεσης που δεχόμαστε όλοι μας.
Η Καστοριά σήμερα είναι ένα από τα σημαντικότερα κέντρα παραγωγής επεξεργασίας και διάθεσης γούνας παγκοσμίως και ένας από τους σπουδαιότερους τομείς του Ελληνικού εξωτερικού εμπορίου και της εθνικής οικονομίας.
Μοιάζει, σαν μια άλλη πόλη μέσα στην πόλη….
Ξέρω μια πόλη όπου εις πείσμα των καιρών μια
νεράιδα κατοικεί και λίμνη την περιβάλλει….
Την ιστορία της πόλης αφηγείται ο ήχος των παπουτσιών μέσα στα στενοσόκακα και τους μαχαλάδες….
Γιατί πάντα έχουμε ανάγκη να στρώσουμε στο τραπέζι τις μνήμες μας…….και είναι πολύ ωραίο να ανατρέχεις πίσω κ να βλέπεις τις τότε ομορφιές αυτής της πανέμορφης πόλη μας!
Μαρία Μουρατίδου