ΑθλητικάΚαστοριά

Καστοριά: Τι είναι η Κινησιολογία;

http://orizontespress.gr/wp-content/uploads/2018/04/20180404_114816-696x392-1.jpg

Γράφει ο Νικόλαος Παγούνης, M.Sc Sport Science & Physical Education*

Η κινησιολογία μελετά την ανθρώπινη κίνηση όπως αυτή διαμορφώνεται από φυσιολογικούς, μηχανικούς και ψυχολογικούς μηχανισμούς. Η επιστήμη της κινησιολογίας συνδυάζει τρείς επιστημονικούς κλάδους, αυτούς της Ανατομίας, της Μηχανικής και της Φυσιολογίας. Η ανατομική πλευρά της κινησιολογίας μελετά και καταγράφει τη κινητική συμπεριφορά ανατομικών στοιχείων του σκελετικού, μυϊκού και νευρικού συστήματος. Η ενασχόληση με την κινησιολογία απαιτεί την καλή γνώση των παρακάτω πεδίων:

  1. Ανατομίας και φυσιολογίας του Ανθρώπινου σώματος
  2. Ανατομία και φυσιολογία του νευρικού συστήματος.
  3. Ανατομική και Κινησιολογική ανάλυση σωματικών περιοχών του ανθρώπινου σώματος όπως η ωμική ζώνη, ο αγκώνας, η άκρα χείρα, η σπονδυλική στήλη, η λεκάνη, το γόνατο, κ.λπ.
  4. Επίπεδα και άξονες κίνησης – περιγραφές θέσεων και κινήσεων
  5. Ανάλυση βάδισης.

Οι εφαρμογές της κινησιολογίας στο ανθρώπινο σώμα περιλαμβάνουν: την εμβιομηχανική, την ορθοπεδική, την αποκατάσταση όπως φυσικοθεραπεία και εργοθεραπεία, όπως και την άσκηση και τον αθλητισμό.

Οι πτυχιούχοι κινησιολόγοι μπορούν να εργαστούν πάνω στην έρευνα, στην βιομηχανία του fitness, σε κλινικές εφαρμογές κινητικών προβλημάτων,  μυοσκελετικών παθήσεων, μυοσκελετικών πόνων, αποκατάστασης τραυματισμών κ.α.

Ένας κλάδος της κινησιολογίας ο οποίος ασχολείται με την κινητική ανάπτυξη των παιδιών είναι η Αναπτυξιακή Κινησιολογία.http://orizontespress.gr/wp-content/uploads/2018/04/20180404_121011-1.jpg

Τι είναι η Αναπτυξιακή Κινησιολογία;

«Γιατί οι κινητικές δυσλειτουργίες της παιδικής ηλικίας χρήζουν πάντα έγκαιρη  αξιολόγηση και αντιμετώπιση»

Η κίνηση λειτουργεί ως ένας καθρέφτης, όπου μας δίνει πολύ σημαντικές πληροφορίες τόσο για την αρτιότητα του νευροκινητικού μας συστήματος, όσο και για τη συνολικότερη διαδικασία ωρίμανσης και εξέλιξης της αναπτυξιακής πορείας του κάθε παιδιού.

Οι κινητικές δεξιότητες, αποτελούν τα σημαντικότερα δομικά και λειτουργικά υλικά του σώματός μας, τα οποία ενεργούν σαν στυλοβάτες για τη σωστή στήριξη – στάση – βάδιση, συντονισμό – ρυθμό – ταχύτητα – ισορροπία, και όλες τις κινήσεις του κορμού, των μελών και των αρθρώσεων μας. Οι συγκεκριμένες κινητικές δεξιότητες έχουν μεγάλη σημασία όχι μόνο γιατί εξασφαλίζουν την ελεύθερη κίνηση, αλλά και επειδή συνεισφέρουν τα μέγιστα στην απρόσκοπτη και απερίσπαστη εξέλιξη και λειτουργία και άλλων τομέων του ανθρώπινου σώματος.

Εάν για παράδειγμα, ένα παιδί χρειάζεται να ξοδεύει ενέργεια για μία απλή κίνηση πχ. στο πώς να περπατήσει σωστά, στο πώς να συντονίσει τα άκρα του, ή στο πως διατηρήσει την ισορροπία του όταν στέκεται, παίζει ή περπατά, είναι πολύ πιθανόν να χάνει ερεθίσματα και ευκαιρίες που του προσφέρονται σε άλλους τομείς, αλλά και ταυτόχρονα να αποτελέσει αντικίνητρο, αιτία ή και πηγή μόνιμου άγχους, αποπροσανατολισμού, ανασφάλειας, απομόνωσης ή και επιθετικότητας, κάτι το οποίο θα αποθαρρύνει το παιδί από περαιτέρω προσπάθεια, όχι μόνο από κάποιο παιχνίδι αλλά και από τις καθημερινές του δραστηριότητες.

Η Αναπτυξιακή Κινησιολογία, επικεντρώνεται στα κινητικά πρότυπα ανάπτυξης και στον έλεγχο της ποιότητας της κίνησης του παιδιού,  τα οποία είναι γενετικά σχηματισμένα και ωριμάζουν με διαφορετικό τρόπο σε κάθε παιδί. Η αξιολόγηση των πρότυπων κινητικών μοτίβων, βοηθάει όχι μόνο στον έγκαιρο εντοπισμό των κινητικών δυσλειτουργιών, αλλά και στο να ακολουθήσουμε τη σωστή στρατηγική παρέμβαση όπου θα διορθώσει τους αδύναμους κρίκους στην κινητική αλυσίδα του σώματος του, και  θα αποκαταστήσει τυχόν λανθασμένα κινητικά πρότυπα πριν αυτά εγκατασταθούν και προκαλέσουν διάφορα μυοσκελετικά προβλήματα τα οποία μπορεί να εκδηλωθούν στην εφηβεία ή ακόμα και κατά στην ενηλικίωση όπως:  οσφυαλγία, ισχιαλγία, πλατυποδία – βλαοσοπλατυποδία – κοιλοποδία, κυφοσκολίωση, αυχενικό σύνδρομο κ.α.

Όταν παρατηρείται στο παιδί σας:

  • Βάδισμα πιγκουίνου (πέλματα στραμμένα προς τα μέσα) – βάδισμα πάπιας – βάδισμα στις μύτες των ποδιών
  • Τα γόνατα να ενώνουν κατά το βάδισμα
  • Αλλοπρόσαλλο βάδισμα – τρέξιμο
  • Δυσκολία στον έλεγχο ή τον συντονισμό των κινήσεων του
  • Δυσκολία στην εκμάθηση, νέων κινητικών μοτίβων ή δεξιοτήτων
  • Πλατυποδία, βλαισοπλατυποδία, κοιλοποδία
  • Πόνοι στα ισχία ή στη μέση
  • Δυσκολία σε λειτουργικές κινήσεις όπως π.χ. στο να τρέξει, να χοροπηδήσει, να σκαρφαλώσει ή στο ανεβοκατέβασμα των σκαλιών
  • Δυσκολία στον προσανατολισμό και τον συχγρονισμό των κινήσεων του σε σχέση με τον χώρο.

και εφ όσον έχετε ήδη συζητήσει όλους τους προβληματισμούς σας, με τον παιδίατρο, τον ορθοπεδικό, τον αναπτυξιολόγο ή παιδονευρολόγο, απευθυνθείτε σε κάποιον γυμναστή (στο functionalmovement.gr, όπου ο γυμναστής Παγούνης Νικόλαος) με εξειδίκευση στην αναπτυξιακή κινησιολογία, μπορεί να αναλάβει:

  1. Τον Κινησιολογικό έλεγχο
  2. Την Κινησιοθεραπευτική αποκατάσταση της κίνησης – της στάσης και της βάδισης
  3. Την Κινησιοθεραπευτική αποκατάσταση του συντονισμού, της ισορροπίας και του λειτουργικού προσανατολισμού
  4. Την αντιμετώπιση μυοσκελετικών παθήσεων

διότι οι περισσότερες κινητικές δυσλειτουργίες, οι οποίες αντιμετωπίζονται κατά τη βρεφική, νηπιακή και παιδική ηλικία έχουν περιθώρια πλήρους αποκατάστασης, γιατί η συγκεκριμένη περίοδος θεωρείται η πλέον κατάλληλη περίοδος για την κάθε προσπάθεια πρόληψης, ανάταξης, εκπαίδευσης και παρέμβασης στην ανάπτυξη και εξέλιξη της κινητικής μας λειτουργίας, και αυτό γιατί είναι η περίοδος κατά την οποία ωριμάζει το κεντρικό νευρικό σύστημα (ΚΝΣ) και στην οποία θέτονται οι βάσεις για τη μετέπειτα πορεία και εξέλιξη της.

Άρα η αναπτυξιακή κινησιολογία βοηθάει στη βελτίωση της ποιότητας των κινήσεων του παιδιού, η οποία διαφέρει από παιδί σε παιδί, εκπαιδεύοντας όχι μόνο το σώμα του αλλά και τον εγκέφαλο του, μέσω του κεντρικού νευρικού συστήματος, ενεργοποιώντας ολοένα και περισσότερο τον κινητικό έλεγχο κάτι το οποίο θα δώσει σταθερότητα στις αρθρώσεις και στις κινήσεις του παιδιού, αλλά ταυτόχρονα θα διασφαλίσει ότι δεν υπάρχει αδύναμος κρίκος στην κινητική αλυσίδα, κάτι το οποίο δεν μπορούμε να πετύχουμε με τη γενική άθληση ή την άθληση σε κάποιο εξειδικευμένο άθλημα, γιατί η γενική άθληση και η άθληση σε κάποιο εξειδικευμένο άθλημα δεν μπορεί να καλύψει τους παραπάνω στόχους, παρά μόνο να γυμνάσει σφαιρικά το σώμα του παιδιού.http://orizontespress.gr/wp-content/uploads/2018/04/20180404_120704-1.jpg

 Ποιες είναι όμως οι θεμελιώδεις αρχές της Αναπτυξιακής κινησιολογίας;

  1. Σταθεροποίηση του πυρήνα – κορμού

Όταν λέμε σταθεροποίηση του πυρήνα, εννοούμε την ικανότητα ελέγχου του κορμού, κάτι το οποίο προστατεύει τη σπονδυλική στήλη από υπερβολική κίνηση κατά τη διάρκεια οποιασδήποτε κίνησης, είτε πρόκειται για κάμψη, επέκταση ή περιστροφή, και η οποία μπορεί να οδηγήσει σε τραυματισμό.

Οι μύες του πυρήνα ενεργοποιούνται πριν από κάθε σκόπιμη μετακίνηση, δημιουργώντας έτσι σταθερή βάση. Εάν δεν υπάρχει σταθερή βάση πριν από την κίνηση, θα υπάρξουν αντισταθμιστικοί μηχανισμοί που συνήθως περιλαμβάνουν υπερφόρτωση μυϊκών ομάδων και αυτό μπορεί στη συνέχεια να προκαλέσει κακή κίνηση με ακατάλληλη ισορροπία που οδηγεί σε υπερβολική φόρτωση των σπονδυλικών αρθρώσεων, δίσκων και μυών.

  1. Κινητικότητα της θωρακικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης

Η κινητικότητα της θωρακικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης, παίζει σημαντικό ρόλο στην καλή κίνηση και στον κινητικό έλεγχο των ώμων και της οσφυϊκής μοίρας της σπονδυλικής στήλης. Όταν η θωρακική μοίρα της σπονδυλικής στήλης αποτυγχάνει να επεκταθεί και να περιστραφεί σωστά, τότε επιβαρύνεται ο αυχένας, οι ώμοι, αλλά και η μέση. Έρευνες δείχνουν ότι η καλή κινητικότητα της θωρακικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης μπορεί να είναι ευεργετική για πόνους στον αυχένα, στους ώμους και στη μέση, και αυτό εξηγείτε από το γεγονός ότι η θωρακική μοίρα της σπονδυλικής στήλης είναι η μόνη κινητή περιοχή της σπονδυλικής στήλης, σε σχέση με την αυχενική και την οσφυϊκή μοίρα της σπονδυλικής στήλης οι οποίες είναι κατά κύριο λόγο καθορισμένες περιοχές σταθερότητας και γι’αυτό το λόγο η θωρακική μοίρα της σπονδυλικής στήλης επηρεάζει της άνω και κάτω περιοχές του σώματος.

  1. Κινητικότητα των ισχίων

Η λεκάνη εκτός από σταθερή θα πρέπει να έχει καλή και ελεγχόμενη κινητικότητα για να μπορεί να κινηθεί τρισδιάστατα. Εάν η λεκάνη δεν είναι σε θέση να το κάνει αυτό, τότε η ροή της κίνησης από το άνω μέρος του σώματος στο κάτω και το αντίστροφο μπλοκάρεται, οδηγώντας όχι μόνο σε κακή εκτέλεση της κίνησης, αλλά και σε επιβάρυνση μεμονωμένων μυϊκών ομάδων και αρθρώσεων.

  1. Μυϊκή Συναρμογή

Το σώμα λειτουργεί ως ενιαία μονάδα και όχι ως μεμονωμένα τμήματα, γι’αυτό και οι σύνθετες κινήσεις απαιτούν έναν καλό συντονισμό όλων των μυϊκών ομάδων που απαιτούνται για την εκτέλεση μιας σύνθετης κίνησης. Σε περίπτωση που η σταθερότητα, η κινητικότητα και ο συντονισμός αυτών των μυϊκών ομάδων δεν είναι σε καλό επίπεδο, τότε η ικανότητα να μεταφέρεται αποτελεσματικά η δύναμη μέσω του κορμού στα άκρα συχνά μειώνεται, με αποτέλεσμα να μειώνεται και η ποιότητα της κίνησης.

*O κ. Νικόλαος Παγούνης ζει και εργάζεται στην Καστοριά, είναι κάτοχος Μεταπτυχιακού Τίτλου Σπουδών στην Αθλητική Ψυχολογία & Κινησιολογία με εξειδίκευση στην Αναπτυξιακή Κινησιολογία, Πιστοποιημένος Αξιολογητής της Κίνησης & της Αναπνοής του Ανθρώπινου σώματος και δημιουργός της ιστοσελίδας functionalmovement.gr

 orizontespress.gr

Back to top button