Συμμετείχε σε όλες σχεδόν τις κινητοποιήσεις των φοιτητών, τόσο για το Μακεδονικό ζήτημα όσο και τις αντιδυναστικές διαδηλώσεις κατά της Βασιλείας του Ὀθωνα
Ο Αναστάσιος Πηχεών γεννήθηκε στην Αχρίδα το 1836. Τις εγκύκλιες σπουδές του τις έκανε στην Αχρίδα και το Μοναστήρι. Είχε την τύχη να έχει δάσκαλο τονΜαργαρίτη Δήμιτσα, στο ιδιωτικό σχολείο του οποίου, στο Μοναστήρι, δίδαξε επί ένα χρονικό διάστημα και βοήθησε τον δάσκαλό του στην συγγραφή των διαφόρων μελετών του. Ο Δήμιτσας τον προέτρεψε να μεταβεί, το 1856, στην Αθήνα, να τελειώσει εκεί το Γυμνάσιο και να συνεχίσει τις σπουδές του στο Πανεπιστήμιο. Το 1859 γράφτηκε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Για να καλύπτει τα έξοδα των σπουδών του, αντέγραφε διάφορα έγγραφα και συγγράμματα, ενώ το δεύτερο χρόνο των σπουδών του έλαβε υποτροφία από το Βελλίδειο κληροδότημα. Συμμετείχε σε όλες σχεδόν τις κινητοποιήσεις των φοιτητών, τόσο για το Μακεδονικό ζήτημα όσο και τις αντιδυναστικές διαδηλώσεις κατά της Βασιλείας του Ὀθωνα, που οδήγησαν στην πτώση της βασιλικής δυναστείας. Το 1863 δέχθηκε τη θέση του ελληνοδιδασκάλου στην Κλεισούρα Καστοριάς όπου δίδαξε για δύο χρόνια. Το 1865 διορίστηκε δάσκαλος στο ελληνικό σχολείο της Καστοριάς. Στην Καστοριά ο Πηχιών ανέπτυξε έντονη εκπαιδευτική δραστηριότητα καταβάλλοντας προσπάθειες για την ίδρυση ελληνικών σχολείων και την κατάλληλη στελέχωσή τους. Συνέβαλε ακόμη ουσιαστικά στην πρόοδο του Φιλοεκπαιδευτικού Συλλόγου Καστοριάς που ιδρύθηκε το 1872. Για το σκοπό αυτό τον βοήθησαν υλικά και ηθικά για την επιτέλεση του έργου του σημαντικοί λόγοι της εποχής εκείνης και κυρίως με τους Αναστάσιο Γούδα και Κωνσταντίνο Ασώπιο, Ηπειρώτες από το Γραμμένο Ιωαννίνων, ο δε πρώτος γιατρός και λόγιος και ο δεύτερος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Η Νέα Φιλική Εταιρεία
Το 1867 ίδρυσε την Εθνική Επιτροπή με τους: Νικόλαο Φιλιππίδη από το Μοναστήρι, τον Θωμά Πασχίδη από την Ήπειρο και τον Ιωάννη Αργυρόπουλο από την Κλεισούρα Καστοριάς η οποία σύντομα διευρύνθηκε από Βογατσικό μέχρι Κορυτσά με τις συμμετοχές των: Ιωάννη Σιώμου, Αργύριο Βούζα (Ιατρός στη Φλώρινα), Νικόλαο Τουτουντζή, Βασίλειο και Νικόλαο Ωρολογόπουλο Ρέτζη και Απόστολο Σαχίνη.
Η νέα «Φιλική Εταιρεία», όπως ονομάσθηκε μετά την διεύρυνσή της απέβλεπε στη ξεσήκωμα της Μακεδονίας εναντίον των Τούρκων. Αρχές του 1888 συλλαμβάνονται από τους Τούρκους 15 Κλεισιουριώτες και περισσότεροι από σαράντα (40) Καστοριανοί μαζί με Μπογκατσιώτες κυρίως και Κορυτσιώτες, που οδηγούνται τελικά στις φυλακές του Μοναστηρίου για να δικασθούν. Ο Αναστάσιος Πηχιών ανέλαβε εξ ολοκλήρου και ευθαρσώς την ευθύνη και τελικά δεν έχασε την ζωή του λόγω του διεθνούς αντίκτυπου που προκάλεσε η σύλληψή του.
Για τις δραστηριότητές του αυτές φυλακίζεται για έξι μήνες στο Μοναστήρι και αργότερα μεταφέρεται στο φρούριο της Πτολεμαΐδας (σήμερα στο Ισραήλ) απ’ όπου με τη βοήθεια του Έλληνα υποπροξένου δραπετεύει για την Αθήνα. Ύστερα από δύο χρόνια άκαρπης προσπάθειας να βρει εργασία, διορίστηκε καθηγητής στη Ριζάρειο Σχολή, όπου δίδαξε ως το 1908. Με την αμνηστία που δόθηκε το 1908 με το κίνημα των Νεότουρκων ξαναγυρίζει στην Καστοριά. Πεθαίνει το 1913 ένα χρόνο μετά την απελευθέρωση της Καστοριάς που ενσωματώνεται στο εθνικό κορμό
wikipedia
