Στον Γέρμα Καστοριάς, κατά τη δεκαετία του 1950, ο ετήσιος έρανος του Ερυθρού Σταυρού γινόταν απ’ τον δάσκαλο Δήμο Τακαντζιά, ως εξής:
Το πρωί μιας ορισμένης Κυριακής και αμέσως μετά την απόλυση της εκκλησίας, ο αναφερόμενος δάσκαλος του Δημοτικού Σχολείου Γέρμα έπαιρνε μαζί του 5 – 6 μαθητές του κι επισκεπτόταν μ’ αυτούς όλα τα σπίτια του χωριού, δίνοντας στους νοικοκυραίους τ’ ανάλογα κουπόνια και παίρνοντας το αντίτιμό τους.
Κάποια Κυριακή, πήγε και σ΄ ένα σπίτι που βρισκόταν στον Κάτω Μαχαλά του Γέρμα. Εκείνη την ώρα ο νοικοκύρης του σπιτιού έλειπε στο βουνό και γι’ αυτό ο δάσκαλος πρόσφερε το κουπόνι του εράνου στη γυναίκα του. Αυτή όμως δεν το δέχτηκε, προφασιζόμενη την απουσία του συζύγου της. Ο δάσκαλος όμως επέμενε φορτικά να της παραδώσει το κουπόνι και τότε η ολιγογράμματη, αλλά και πανέξυπνη Γερμανιώτισσα, τον “αντιμετώπισε” με ένα αρχαίο γνωμικό, παραφρασμένο κατάλληλα για την περίσταση. Του είπε λοιπόν: “Άκουσε Δήμο τι θα σε ’πω, Αρχηγού λειπόντος πάσα αρχή παυσάτω”, δηλαδή, όταν λείπει ο αρχηγός, κανείς άλλος δεν πρέπει να τον αναπληρώνει και να πράττει κάποιο απ’ τα καθήκοντά του”.
Μόλις το άκουσε αυτό ο Δήμος ξαφνιάστηκε, έμεινε άφωνος, αποχώρησε απ’ το αναφερόμενο σπίτι άπραγος κι έκτοτε διηγόταν συχνά και με θαυμασμό το εν λόγω περιστατικό.
Σημείωση: το αναφερόμενο αρχαίο Γνωμικό είναι το εξής: “Αρχηγού παρόντος, πάσα αρχή παυσάτω”, δηλαδή, Όταν είναι παρών ο αρχηγός, κανείς άλλος δεν ασκεί τις εξουσίες του.
Φωτο: Δάσκαλοι και μαθητές του Δημ. Σχολείου Γέρμα. Πρώτος δεξιά ο δάσκαλος Δήμος Τακαντζιάς. Σχολ. έτος 1957-58.
