Μια καινοτόμο τεχνική που φαίνεται να δίνει λύση στο πρόβλημα των ελληνοποιήσεων αναπτύσσεται από τα Εργαστήρια Φυτικής Παραγωγής και Τεχνολογίας Τροφίμων του Τμήματος Διοίκησης Επιχειρήσεων Αγροτικών Προϊόντων & Τροφίμων (ΔΕΑΠΤ) του Πανεπιστήμιου Πατρών.
Η τεχνική μπορεί να διακρίνει τη γεωγραφική προέλευση ενός προϊόντος μέσω της μέτρησης του οξυγόνου, του θείου, του αζώτου κ.ά. που υπάρχουν σε ένα προϊόν, από μία συγκεκριμένη γεωγραφική περιοχή. Πιο συγκεκριμένα, καταγράφει τις τιμές των ισοτόπων των δομικών στοιχείων, όπως το οξυγόνο και το θείο, για να δημιουργηθεί ένα ισοτοπικό αποτύπωμα που είναι σταθερό και χαρακτηριστικό της περιοχής προέλευσης των αγροτικών προϊόντων. «Με την τεχνική αυτή μπορούμε να διαγνώσουμε αν ένα φασόλι προέρχεται από την Καστοριά ή από κάπου αλλού, όπως η Κίνα», αναφέρει στην «ΥΧ» ο Άγγελος Πατάκας, διευθυντής του «επίμαχου» Εργαστηρίου.
Τεχνολογικό μπλόκο στις ελληνοποιήσεις
Η παραπάνω τεχνική ανατρέπει τα δεδομένα, καθώς εισάγει για πρώτη φορά την τεχνολογία στην αντιμετώπιση του ζητήματος. Ο Δρ. Πατάκας αναφέρει ότι «οι μέχρι τώρα προσπάθειες αντιμετώπισης του φαινομένου των ελληνοποιήσεων περιορίζονται σε γραφειοκρατικά μέτρα, εστιαζόμενες κυρίως σε αυστηρότερους ελέγχους παραστατικών εμπορίας, οι οποίες όμως μέχρι τώρα έχουν αποδειχθεί περιορισμένης αποτελεσματικότητας. Τα τελευταία χρόνια, η αύξηση του κόστους παραγωγής των παραγόμενων εγχωρίως ποιοτικών αγροτικών προϊόντων, σε συνδυασμό με τη σημαντική βελτίωση των δυνατοτήτων του διεθνούς εμπορίου, η οποία καθιστά εφικτή και οικονομικά ανταγωνιστική τη μεταφορά προϊόντων από μακρινές χώρες, συνέτειναν στη γιγάντωση του φαινομένου των ελληνοποιήσεων.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η πατάτα, όπου το 30%-40% των ποσοτήτων που διακινούνται στην εσωτερική αγορά ως ελληνικές, εκτιμάται ότι είναι στην πραγματικότητα αιγυπτιακής προέλευσης. Το ίδιο φαινόμενο παρατηρείται και σε πολλά άλλα προϊόντα (μέλι, αβγά, όσπρια, γάλα, κρέατα, φρούτα και κηπευτικά κ.λπ.). Η παράνομη αυτή πρακτική πλήττει ανεπανόρθωτα τους Έλληνες παραγωγούς ΠΟΠ και ΠΓΕ προϊόντων, καθώς αδυνατούν στις περισσότερες περιπτώσεις να αντεπεξέλθουν στις συνθήκες αθέμιτου ανταγωνισμού. Επίσης, δεν θα πρέπει να υποτιμώνται και να παραβλέπονται και οι κίνδυνοι που ελλοχεύουν για τη δημόσια υγεία από την κατανάλωση εισαγόμενων, μη ελεγμένων και συνεπώς μη ασφαλών, αγροτικών προϊόντων».
Ενθαρρυντικά αποτελέσματα
Η καινοτόμος αυτή τεχνική έχει ήδη δώσει θετικά αποτελέσματα καθώς όπως αναφέρει ο Δρ. Πατάκας «σε φασόλια γίγαντες Πρεσπών, αλλά και σε άλλα ψυχανθή (ρεβίθια), αναδείξαμε τα σημαντικά πλεονεκτήματα της μεθοδολογίας και την υψηλή διακριτική της ικανότητα όσον αφορά τον προσδιορισμό της γεωγραφικής προέλευσης των εξεταζόμενων προϊόντων». Αξίζει να σημειώσουμε πως τα δύο εργαστήρια διαθέτουν το κατάλληλο ερευνητικό προσωπικό, αλλά και τον απαιτούμενο σύγχρονο εξοπλισμό, για την ανάπτυξη της συγκεκριμένης τεχνικής. Ένα εργαλείο που, σύμφωνα με τον Δρ. Πατάκα, θα μπορούσε «να χρησιμοποιηθεί σε εμπορική μορφή στον ιδιωτικό τομέα, σε όποια δηλαδή επιχείρηση θέλει να πιστοποιήσει ή να δείξει στο καταναλωτικό κοινό ότι το προϊόν το οποίο εμπορεύεται είναι πράγματι από μια συγκεκριμένη περιοχή. Επίσης, θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί από κρατικούς φορείς, προκειμένου να ελέγξουν την αγορά και κατά πόσο τα προϊόντα που κυκλοφορούν όντως προέρχονται από τις περιοχές που αναγράφονται».
Σε πρόσφατη επίσκεψή της, η υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, Ολυμπία Τελιγιορίδου, ενημερώθηκε για τα αποτελέσματα της πολύχρονης ερευνητικής προσπάθειας ελέγχου της αυθεντικότητας των αγροτικών προϊόντων και την αύξηση της προστιθέμενης αξίας των ελληνικών προϊόντων. Η υφυπουργός έδειξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την εν λόγω ερευνητική δραστηριότητα του Τμήματος και εξέφρασε την πρόθεση του υπουργείου να στηρίξει τέτοιες ερευνητικές προσπάθειες, που στοχεύουν στη μείωση ή ακόμα και στην εξάλειψη του προβλήματος των ελληνοποιήσεων.
