Ένας τολμηρός νεαρός πολιτικός, επικεφαλής της ελεγχόμενης από την αντιπολίτευση Βουλής της Βενεζουέλας έγινε ο μεγαλύτερος δημόσιος εχθρός όταν αυτοανακηρύχθηκε μεταβατικός πρόεδρος της χώρας παρακάμπτοντας τον πρόεδρο Νίκολας Μαδούρο.
Αλλά ο 35χρονος πρόεδρος της Βουλής βρέθηκε στην πρώτη γραμμή της αντιπολίτευσης όταν παλαιότεροι ηγέτες απομακρύνθηκαν από το προσκήνιο, κάποιοι επειδή τους απαγορεύτηκε η ενασχόληση με την πολιτική, κάποιοι επειδή συνελήφθησαν και άλλοι επειδή οδηγήθηκαν στην εξορία.
Η αντιπολίτευση είχε κερδίσει στις βουλευτικές εκλογές το 2015, αλλά το 2017 ο Μαδούρο σύστησε ένα ξεχωριστό σώμα, την Συντακτική Συνέλευση της Βενεζουέλας, η οποία και ανέλαβε νομοθετικές εξουσίες.
Ο Λεοπόλδο Λόπες, ο πιο δημοφιλής ηγέτης της αντιπολίτευσης στη Βενεζουέλα, θεωρείται ο “αρχιτέκτονας” πίσω από την άνοδο του Γκουαϊδό. Ο Λόπες βρίσκεται σε κατ΄οίκον περιορισμό και θεωρείται από τους υποστηρικτές του πολιτικός κρατούμενος.
Ως φοιτητής ο Γκουαϊδό ηγήθηκε των διαδηλώσεων εναντίον του Ούγκο Τσάβες, ο οποίος επέλεξε για διάδοχό του τον Μαδούρο.
Ο αυτοανακηρυχθείς μεταβατικός πρόεδρος, ο οποίος είναι μηχανικός στον τομέα της βιομηχανίας, δεν έδειξε να φοβάται να αναμετρηθεί με τον σοσιαλιστή ηγέτη, ο οποίος επιδίωξε μια δεύτερη θητεία στις προεδρικές εκλογές του Μαΐου, τις οποίες μποϊκοτάρισε η αντιπολίτευση και δεν αναγνώρισαν οι ΗΠΑ, η ΕΕ και περίπου 12 χώρες της Λατινικής Αμερικής.
“Ένα παιδαρέλι που παίζει με την πολιτική”
Ο νεότερος πρόεδρος Βουλής στην ιστορία της χώρας, ο Γκουαϊδό δεν θεωρείται δεινός ρήτορας. Ίσως γι αυτό ο Μαδούρο να τον χαρακτηρίζει “παιδαρέλι που παίζει με την πολιτική”.
Φέρεται όμως να έχει ταλέντο στo χτίσιμο συμμαχιών, κάτι το οποίο η διχασμένη και αποδιοργανωμένη αντιπολίτευση της χώρας του έχει μεγάλη ανάγκη.
“Μια από τις κυριότερες αρετές του είναι να συγκεντρώνει ομάδες. Αντιλαμβάνεται τις διαφορετικές θέσεις και κάνει ό,τι περνάει από το χέρι του για να τους συσπειρώσει”, δήλωσε στο AFP ένας 32χρονος βουλευτής ο Χουάν Ανδρές Μεχία.
Στη σύντομη θητεία του ως πρόεδρος της Βουλής ο Γκουαϊδό έπεισε την πλειοψηφούσα αντιπολίτευση να κηρύξει επισήμως τον Μαδούρο “σφετεριστή” και την επανεκλογή του “απάτη” υποσχόμενος αμνηστία για όλους τους στρατιωτικούς και κυβερνητικούς αξιωματούχους που θα αποκηρύξουν τον πρόεδρο.
Σταδιακά πάντως απέκτησε αυτοπεποίθηση και πλέον μιλάει με μεγαλύτερη άνεση σε δημόσιες συγκεντρώσεις.
Αυτό για το οποίο ωστόσο δεν έχει βρει λύση είναι η αδυναμία του απέναντι σε μια κυβέρνηση η οποία εξακολουθεί να έχει τη στήριξη του στρατού και του Ανώτατου Δικαστηρίου.
Μολαταύτα έχει επιχειρήσει να προσεγγίσει τις Ένοπλες Δυνάμεις επιδιώκοντας τη στήριξη που θα χρειαστεί για να αναλάβει την εξουσία οριστικά.
“Είμαι επιζών, δεν είμαι θύμα”, λέει, ανακαλώντας πώς επέζησε μιας από τις χειρότερες φυσικές καταστροφές που έπληξαν τη χώρα την εποχή που ήταν ακόμη έφηβος: η τραγωδία στο Βάργκας τον Δεκέμβριο του 1999 όταν οι κατολισθήσεις που προκλήθηκαν από τις σφοδρές βροχοπτώσεις άφησαν πίσω τους χιλιάδες νεκρούς.
Την εποχή εκείνη ζούσε με την μητέρα του και τα πέντε αδέλφια του στην παραθαλάσσια πολιτεία του Βάργκας.
“Ξέρω τι σημαίνει πείνα”, λέει.
Η ένταξή του στην πολιτική έγινε μαζί με την γενιά εκείνη των φοιτητών που πραγματοποιούσαν μαζικές διαδηλώσεις εναντίον του Τσάβες το 2007.
Το κίνημα εκείνο επέφερε την μοναδική εκλογική ήττα στον Τσάβες σε ένα δημοψήφισμα για την αναθεώρηση του Συντάγματος.
“Ο Γκουαϊδό είναι ένα νέο πρόσωπο, οι μετριοπαθείς τον θεωρούν ένα κοινώς αποδεκτό πρόσωπο, ενώ χαίρει και σεβασμού από κάποια ριζοσπαστικά στοιχεία επειδή συμμετείχε στις διαδηλώσεις διαμαρτυρίας κατά του Τσάβες”, όπως εξηγεί στο AFP ο Ντιέγκο Μόγια-Οκάμπος, ένας αναλυτής στην εταιρεία συμβούλων IHS Markit που εδρεύει στο Λονδίνο.
Ο Γκουαϊδό υπήρξε ιδρυτικό μέλος του κόμματος Λαϊκή Βούληση (VP) το 2009 και έχει γίνει το πιο αναγνωρίσιμο πρόσωπό του. Ο προηγούμενος ηγέτης του ήταν ο Λεοπόλδο Λόπες και ο διάδοχός του ο οποίος φερόταν ότι ήταν ο Φρέντο Γκουεβάρα, κατέφυγε στην πρεσβεία της Χιλής επειδή κατηγορήθηκε για υποκίνηση βίαιων διαδηλώσεων το 2017.
Ζην επικινδύνως
Ο Γκουαϊδό, ο οποίος συμμετείχε σε εκείνες τις διαδηλώσεις, εξελέγη βουλευτής για τη γενέτειρά του, το Βάργκας, το 2015.
Προκάλεσε διαμαρτυρίες κατηγορώντας την κρατική πετρελαϊκή εταιρεία PDVSA για διαφθορά, αλλά παρέμεινε σχετικώς άγνωστος μέχρι πρόσφατα.
“Για να είμαι ειλικρινής δεν ήξερα ποιος είναι. Ελπίζω να μην αποδειχθεί κάλπικος”, είπε ο 24χρονος Χοσέ Χερνάντες σε μια πρόσφατη συγκέντρωση υπέρ του Γκουαϊδό.
Ο Μεχία, ο οποίος είναι συνάδελφός του στη Βουλή, λέει ότι ο Γκουαϊδό παίζει “ένα δύσκολο παιχνίδι”: Η Βενεζουέλα έχει “συνηθίσει στην αυταρχική διακυβέρνηση που περιστρέφεται γύρω από την εξουσία ενός προσώπου και αυτό είναι ένα μεγάλο βάρος για τον Χουάν. Η αλλαγή δεν εξαρτάται μόνο από τον ίδιο, αλλά από όλους”.
Ο Γκουαϊδό είχε συλληφθεί και κρατήθηκε για λιγότερο από μια ώρα από μυστικούς πράκτορες στις 13 Ιανουαρίου.
Η κυβέρνηση απέδωσε αργότερα το περιστατικό σε μεμονωμένους πράκτορες που λειτούργησαν αυτόνομα συλλαμβάνοντας 12 άτομα.
Αλλά ο νεαρός Χουάν έχει πολλούς λόγους να προσέχει. Η Ίρις Βαρέλα, η υπουργός Σωφρονιστικών Καταστημάτων, έχει δηλώσει: “Του έχω ήδη ετοιμάσει το κελί του”.
ΑΠΕ
