Γράφει ο Νικόλαος Παγούνης, M.Sc Sport Science & Physical Education*
Ανατομία
Ο ιγνυακός μυς(Popliteusmuscle) βρίσκεται ακριβώς κάτω από την άρθρωση του γονάτου, στο ανώτατο τμήμα της κνήμης και είναι ο βαθύτερος μυς της άρθρωσης,και ο μόνος μυς ο οποίος δρα μόνο στην άρθρωση του γονάτου και όχι και στην άρθρωση της ποδοκνημικής.
Ο ιγνυακός μυς, είναι ένας λεπτός και επίπεδος μυς, έχει τριγωνικό σχήμα και διατρέχει διαγώνια το πίσω μέρος της άνω κνήμης και ένα τμήμα της αρθρικής κάψουλας, αλλά δεν εισέρχεται στο αρθρικό σύστημα.Ξεκινάει από τον έξω μηριαίο κόνδυλο (εικόνα 1) και το οπίσθιο κέρας του έσω μηνίσκου (Εικόνα 2) και από εκεί οδεύει προς τα κάτω,και μέσο του πλάγιου χιαστού καταλήγει στην κεφαλή της κνήμης.
Λειτουργίες του
Η κύρια και μοναδική (την κάνει μόνο αυτός) λειτουργία του ιγνυακού μυ,είναι η ικανότητα του να αντιστρέφει την προέλευση και την θέση του ανάλογα με το εάν ο μηρός ή η κνήμη είναι σταθερή ή όχι, ενώ επίσης είναι και βοηθητικός μυς της κάμψης του γονάτου.
Ο ιγνυακός μυς όμως έχει και άλλες λειτουργίες όπως:
- Η Εσωτερική περιστροφή της κνήμης σε ήδη εκτεταμένο γόνατο. Στην ουσία από αυτόν ξεκινάει η κάμψη του γονάτου.
- Η Εξωτερική περιστροφή του μηριαίου οστού όταν η κνήμη είναι σταθερή, όπως στη στατική φάση της βάδισης.
- Βοηθάει το γόνατο να βγει από τη θέση της πλήρους έκτασης (συχνά αναφέρεται ως το “κλειδί” για να ξεκλειδώσει το γόνατο).
- Βοηθά τον οπίσθιο χιαστό(PCL) να έχει σταθερότητα, εμποδίζοντας την υπερβολική οπίσθια μετατόπιση της κνήμης.
- Προστατεύει τον έξω μηνίσκο κατά τη διάρκεια της κάμψης του γονάτου.
- Παρέχει περιστροφική σταθερότητα μεταξύ μηριαίου οστού και κνήμης.
7.Εμποδίζει την υπερβολική περιστροφή και την εξωτερική περιστροφή της κνήμης κατά τη διάρκεια της κάμψης του γονάτου.
Αιτίες τραυματισμού του ιγνυακού μυ
Λόγω του ότι ο ιγνυακός μυς είναι ο κύριος υπεύθυνος για την κάμψη του γόνατος και για τον έλεγχο της εσωτερικής & εξωτερικής περιστροφής της κνήμης κατά τη διάρκεια της στατικής φάσης της βάδισης, η κακή λειτουργία του και όλων των συνεργαζόμενων μυών λόγω αδυναμίας ή παθολογίας, μπορεί να οδηγήσει σε αντισταθμιστικές κινήσεις οι οποίες θα επιβαρύνουν τον ιγνυακό μυ και θα προκαλέσουν αστάθεια και πιθανό τραυματισμό στην άρθρωση του γονάτου. Δηλαδή οποιοσδήποτε τραυματισμός συμβαίνει στην άρθρωση του γόνατου, πιθανότατα περιλαμβάνει και τον ιγνυακό μυ.
Σύμφωνα με τα παραπάνω τα λανθασμένα πρότυπα κίνησης, η λάθος στάση του σώματος και οι τυχόν μυϊκές ανισορροπίες, επιβαρύνουν τον ιγνυακό μυ, με αποτέλεσμα να επηρεάζουν την κινητικότητα και τον κινητικό έλεγχο της άρθρωσης και να την εκθέτουν σε τραυματισμό.
Συμπτώματα
Οι ασκούμενοι οι οποίοι έχουν τραυματιστεί στον ιγνυακό μυ, συχνά διαμαρτύρονται για
- Πόνο στην εξωτερική πλευρά του γόνατος, που μπορεί επίσης να εξαπλωθεί στο πίσω μέρος του.
- Πρήξιμο και / ή ερυθρότητα εξωτερικά του γόνατος.
- Πόνο όταν ισιώνουμε το γόνατο.
- Πόνο κατά την κάμψη του γόνατος από τεντωμένη θέση.
- Αδυναμία στο γόνατο.
Διάγνωση
Για να διαγνώσουμε το αν έχει τραυματιστεί ο ιγνυακός μυς,εφαρμόζονται οι δοκιμές:
α) Δοκιμή Garrick: λυγίζουμε το πόδι στις 90 μοίρες, και ελέγχουμε αν υπάρχει πόνος κατά την εξωτερική περιστροφή της κνήμης, αν υπάρχει πόνος σημαίνει ότι ο ιγνυακός μυς έχει τραυματιστεί.
β) Δοκιμή ¨Shoeremovalmanoeuvre¨ (βγάζω τα παπούτσια): ο ασκούμενος προσπαθεί να βγάλει το παπούτσι του, χρησιμοποιώντας το τραυματισμένο πόδι περιστρέφοντας το εσωτερικά για να φτάσει στην φτέρνα του άλλου ποδιού, και εδώ εάν υπάρχει πόνος κατά τη διάρκεια της συγκεκριμένης κίνησης σημαίνει ότι ο ιγνυακός μυς έχει τραυματιστεί.
Αποκατάσταση
Οι τραυματισμοί στον ιγνυακό μυ, θα πρέπει να αντιμετωπίζονται με πολύ προσοχή και εξειδικευμένο ασκησιολόγιο διότι ο ιγνυακός μυς είναι υπεύθυνος για το μεγαλύτερο μέρος της σταθερότητας της άρθρωσης του γονάτου, αλλά και γιατί μετά από χειρουργικές επεμβάσεις στην άρθρωση, ο ιγνυακός μυς μπορεί να συστέλλεται έως και 300% παραπάνω από το φυσιολογικό, γίνεται δηλαδή υπερτονικός επηρεάζοντας έτσι την πλήρη έκταση της άρθρωσης.
Η αποκατάσταση του ιγνυακό μυ ενός ασθενή αντιμετωπίζεται αρχικά με συντηρητικό τρόπο, με ανάπαυση και μείωση ή παύση κάθε δραστηριότητας η οποία επιβαρύνει το συγκεκριμένο σημείο, και στη συνέχεια με εξειδικευμένο ασκησιολόγιο το οποίο θα βελτιώσει το εύρος κίνησης της άρθρωσης του γονάτου και στη συνέχεια με ασκήσεις ενδυνάμωσης, οι οποίες θα δυναμώσουν και θα σταθεροποιήσουν την άρθρωση.
Στο «FunctionalΜovement» ενημερωνόμαστε συνεχώς για όλες τις νέες και αξιόπιστες μεθόδους αποθεραπείας και αποκατάστασης, ώστε να μπορούμε να σχεδιάζουμε ασφαλή και εξειδικευμένα προγράμματα, με στόχο την πρόληψη και την αποκατάσταση των τραυματισμών όλων των ασκουμένων μας.
