Να αλλάξουμε τον τρόπο αλληλεπίδρασης με τον περιβάλλον
Η 5η Ιουνίου έχει καθιερωθεί ως η Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος από τα Ηνωμένα Έθνη με σκοπό να ευαισθητοποιήσει τους πολίτες όλου του κόσμου και να διευρύνει τις δράσεις για την προστασία της βιοποικιλότητας, των πηγών ενέργειας και των φυσικών πόρων. Σήμερα η επέτειος αυτή δεν αρκεί για να δημιουργήσει εκείνες τις προϋποθέσεις που θα επιφέρουν αλλαγές στις συνήθειές μας και την συμπεριφορά μας, ώστε να σταματήσουμε την καταστροφή που συντελείται στο φυσικό περιβάλλον. Ο αγώνας πρέπει να είναι καθημερινός, καθώς η κλιματική αλλαγή και η εξαφάνιση πολλών οικοσυστημάτων αναμένεται να επηρεάσει (και επηρεάζει) τα θεμέλια της ίδιας μας της ζωής και του πολιτισμού μας. Ο σερ Ντέιβιντ Ατένμπορο, ο γνωστός Βρετανός κινηματογραφιστής, έχει αναφέρει πως «η κλιματική αλλαγή αποτελεί την μεγαλύτερη απειλή των τελευταίων χιλιάδων ετών και αν δεν λάβουμε άμεση δράση, η κατάρρευση των πολιτισμών μας και ο αφανισμός μεγάλου τμήματος του φυσικού κόσμου βρίσκονται στον ορίζοντα». Την ίδια στιγμή η WWF κρούει τον κώδωνα του κινδύνου και επισημαίνει πως τα τελευταία 40 χρόνια έχει σημειωθεί η μεγαλύτερη εξαφάνιση ζωικών ειδών από την εποχή των δεινοσαύρων. Οι πληθυσμοί θηλαστικών, πτηνών, ψαριών κ.α. έχουν πληγεί ανεπανόρθωτα ως αποτέλεσμα της λαθροθηρίας, της ρύπανσης των θαλασσών, της υπεραλίευσης καθώς και της ανεξέλεγκτης οικιστικής, εξορυκτικής και αγροτικής δραστηριότητας. Σύμφωνα με τους ειδικούς βρισκόμαστε μπροστά στη σημαντικότερη κρίση που έχει να αντιμετωπίσει η ανθρωπότητα, καθώς συντελείται μια καταστροφή παγκόσμιας κλίμακας ως αποτέλεσμα της ανθρώπινης δραστηριότητας και στο όνομα της ανάπτυξης.
Το σημερινό στοίχημα όμως που πρέπει πρωτίστως να κερδηθεί είναι αυτό της μείωσης των εκπομπών του διοξειδίου του, καθώς το καύσιμο αυτό έχει οδηγήσει τον πλανήτη στα όριά του. Παρά τις όποιες συμφωνίες μεταξύ των κρατών, όπως αυτή του Παρισιού, για πετύχουμε τον στόχο αυτό ώστε να αναχαιτιστεί το φαινόμενο του θερμοκηπίου που οδηγεί στην αύξηση της θερμοκρασίας και των κλιματικών αλλαγών, αυτές συνεχίζουν να αυξάνονται. Η μεταστροφή σε εναλλακτικές μορφές ενέργειας σαφέστατα είναι αρκετά δύσκολη, καθώς η εξάρτηση από τον άνθρακα είναι πολύ μεγάλη, καθώς πάνω του βασίζεται η παγκόσμια οικονομία, ωστόσο είναι και η μόνη επιλογή που έχουμε και μέσω της ανάπτυξης καινοτόμων τεχνολογιών μπορούμε να μειώσουμε το συνολικό αποτύπωμα του άνθρακα στο περιβάλλον.
Το πρόβλημα όμως δεν περιορίζεται μόνο στην ενέργεια, αλλά και στις καθημερινές μας συνήθειες , όπως η διατροφή η διαχείριση των απορριμμάτων και ο τρόπος που παράγουμε και καταναλώνουμε. Για παράδειγμα η αυξημένη κατανάλωση κόκκινου κρέατος, εκτός από τους κινδύνους για την υγεία μας, εντατικοποιεί σε μεγάλη κλίμακα την κτηνοτροφία που με την σειρά της έχει ως αποτέλεσμα να παράγονται μεγάλες ποσότητες μεθανίου, να αποψιλώνονται τεράστιες εκτάσεις πρασίνου που θα μπορούσαν να απορροφήσουν ατμοσφαιρικό διοξείδιο του άνθρακα, ενώ χρησιμοποιούνται υψηλές ποσότητες νερού αυξάνοντας το φαινόμενο της λειψυδρίας για ορισμένες περιοχές. Οι επιστήμονες χρόνια τώρα ζητούν να υπάρξει μια στροφή προς μια πιο φυτική διατροφή, και ταυτόχρονα να μειωθεί στο μισό η τροφή που σπαταλιέται και καταλήγει στα σκουπίδια, πέραν των υπόλοιπων παρεμβάσεων, όπως η βελτίωση των γεωργικών πρακτικών. Είναι η ώρα να προτάξουμε το «εμείς» και όχι το «εγώ», να περάσουμε σε μια πιο κυκλική οικονομία, δίνοντας έμφαση στην ανακύκλωση, στη μείωση των απορριμμάτων, αλλά κυρίως στον επανασχεδιασμό του κύκλου των προϊόντων χρησιμοποιώντας πρώτες ύλες από παράγωγα άλλων (όπως κάναμε στην Καστοριά χρόνια τώρα στον κλάδο της γουνοποιίας) ώστε να περιορίσουμε την ανεξέλεγκτη άντληση φυσικών πόρων.
Άλλες παράπλευρες, αλλά επίσης σημαντικές επιπτώσεις από την κλιματική αλλαγή και την καταστροφή του φυσικού μας πλούτου, ως αποτέλεσμα της κλιματικής αλλαγής είναι η μετανάστευση, η φτώχεια και η διερεύνηση των κοινωνικών ανισοτήτων, η απειλή της ανθρώπινης υγεία και οι καταστροφές. Σήμερα υπολογίζεται πως η κλιματική αλλαγή ευθύνεται, ως επιβαρυντικός παράγων, για 1,4 εκατ. πρόωρους θανάτους στην Ευρώπη (greenagenda.gr). Ο αριθμός των ατόμων, ιδίως μεγαλύτερης ηλικίας, που χάνουν τη ζωή τους από τους καύσωνες ανεβαίνει συνεχώς, ενώ παρατηρείται έξαρση λοιμωδών ασθενειών που μεταδίδονται με τσίμπημα κουνουπιών απειλώντας τη δημόσια υγεία ως αποτέλεσμα της ανόδου της θερμοκρασίας. Τροπικές ασθένειες εμφανίζονται σε περιοχές της Ευρώπης, κάτι που μπορεί να επηρεάσει και την ασφάλεια του αίματος κλονίζοντας ευρωπαϊκά συστήματα αιμοδοσίας. Τέλος η λειψυδρία θα απασχολεί ολοένα και περισσότερες περιοχές, ενώ θα αυξάνονται οι πιθανότητες δασικών πυρκαγιών με καταστροφικές συνέπειες.
Σύμφωνα με τον καθηγητή κλιματικής αλλαγής του Πανεπιστημίου Wageningen, κ. Νίκλας Χένε «για να τερματίσουμε τις εκπομπές του διοξειδίου του άνθρακα μέχρι το 2050, ώστε να προστατεύσουμε τον πλανήτη μας και τον τρόπο ζωής μας πρέπει να αντιληφθούμε ότι σχεδόν όλοι οι τομείς της ζωής πρέπει να αλλάξουν και κυρίως να αλλάξουμε τη συμπεριφορά μας».
Μουρατίδης Χρήστος
Γραμματέας του Συλλόγου
‘’Φίλοι Περιβάλλοντος Καστοριάς’’
