Παράνομη είναι η υποχρέωση των μαθητών να αποκαλύψουν τις θρησκευτικές πεποιθήσεις τους για να απαλλαγούν από το μάθημα των θρησκευτικών, σύμφωνα με απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ), η οποία δικαιώνει γονείς Ελλήνων μαθητών που είχαν προσφύγει στο ΕΔΑΔ.
Στην ανακοίνωσή του το ΕΔΑΔ, που καταδίκασε την Ελλάδα για προσβολή των δικαιωμάτων στην εκπαίδευση και στην ελευθερία της συνείδησης και της θρησκείας, τονίζει ότι «οι αρχές δεν δικαιούνται να επεμβαίνουν στον τομέα της συνείδησης του ατόμου, να ελέγχουν τις θρησκευτικές πεποιθήσεις προσώπων ούτε να τα υποχρεώνουν να τις αποκαλύπτουν».
Γονείς Ελλήνων μαθητών είχαν προσφύγει στο ΕΔΑΔ επειδή «ήταν υποχρεωμένοι να δηλώνουν επισήμως ότι τα παιδιά τους δεν είναι χριστιανοί ορθόδοξοι», αν ήθελαν να πάρουν απαλλαγή από τη θρησκευτική εκπαίδευση, που στην Ελλάδα είναι υποχρεωτική για όλους τους μαθητές της πρωτοβάθμιας και της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.
Σύμφωνα με τους δικαστές του ΕΔΑΔ, το σύστημα αυτό υπάρχει κίνδυνος να αποτρέπει τους γονείς να ζητούν απαλλαγή από τη θρησκευτική εκπαίδευση, ιδιαίτερα οικογένειες που κατοικούν, όπως αυτές των εναγόντων, σε μικρά νησιά, τη Μήλο και τη Σίφνο, «όπου η τεράστια πλειονότητα του πληθυσμού ανήκει σε συγκεκριμένη θρησκεία και όπου ο κίνδυνος στιγματισμού είναι σαφώς πιο αυξημένος απ’ ό,τι στις μεγάλες πόλεις».
Οι δικαστές διαπίστωσαν επίσης πως επειδή δεν υπάρχει πρόταση για μάθημα αντικατάστασης, τα παιδιά «θα χάνουν ώρες μαθήματος μόνο και μόνο επειδή αποκάλυψαν τις πεποιθήσεις τους».
