ΚαστοριάΝεστόριοΠρόσωπα

Έφυγε από τη ζωή ο Καστοριανός συγγραφέας Ανδρέας Ράδος

‘Ο άνθρωπος με δύο πατρίδες’

Η Ένωση Ελλήνων Ρουμανίας ανακοινώνει με μεγάλη θλίψη το θάνατο ενός από τους πιο σημαντικούς ανθρώπους των γραμμάτων στη Ρουμανία, του ελληνικής καταγωγής καθηγητή Νεοελληνικών Σπουδών, Ανδρέα Ράδου (1938-2019).
‘Ο άνθρωπος με δύο πατρίδες’, Έλληνας γεννημένος στην Καστοριά, έγινε καθηγητής στο Πανεπιστήμιο «Αλεξάνδρου Κούζα» στο Ιάσιο, όπου εκπόνησε μία πολύτιμη μελέτη, στο πλαίσιο της ίδρυσης της ‘Έδρας Νεοελληνικών Σπουδών το 1974, η οποία προωθεί τη διάδοση της ελληνικής κουλτούρας στη Ρουμανία.
Με μια πλούσια πανεπιστημιακή, επιστημονική, λογοτεχνική, κοινωνική, εκδοτική και καλλιτεχνική δράση, ο καθηγητής Ανδρέας Ράδος δημοσίευσε σε λογοτεχνικά περιοδικά της χώρας, μεταφράσεις έργων περισσοτέρων από 100 λογοτεχνών από την Ελλάδα και την Κύπρο, συμμετείχε στην ίδρυση του Ιδρύματος ‘Ρήγας Φεραίος’, για την Προώθηση της Βαλκανικής και Ευρωπαϊκής Κουλτούρας (μέλη της οποίας είναι ακαδημαϊκοί και άνθρωποι της επιστήμης παθιασμένοι με τον ελληνισμό).
Επίσης εξέδωσε τον τόμο «Λυπάμαι που δεν είμαι Έλληνας», μια ανθολογία η οποία περιλαμβάνει μεταφράσεις έργων σημαντικών Ρουμάνων λογοτεχνών, όπως ο Μαρίν Σορέσκου, ο Νικίτα Στανέσκου, ο Ιοανίντ Ρομανέσκου και η Άνα Μπλαντιάνα.
Η πολύχρονη καριέρα του συνοδεύτηκε από σημαντικά βραβεία όπως το Βραβείο και Δίπλωμα 1ης Τάξεως, από την Ένωση Ελλήνων Λογοτεχνών για την προώθηση και διάδοση των ελληνικών γραμμάτων στη Ρουμανία και των ρουμανικών γραμμάτων στην Ελλάδα (1984), το Επετειακό Μετάλλιο της Ένωσης Συγγραφέων Ρουμανίας με αφορμή τα 100 χρόνια από την ίδρυσή της (2008) και πολλά άλλα.
Ας είναι ελαφρύ το χώμα που θα τον σκεπάσει.

Ανδρέας Ράδος

Έτος γέννησης: 1938

Τόπος γέννησης: Νεστόριο Καστοριάς

Σπουδές / Σταδιοδρομία:

Φιλολογικές Σπουδές στα Πανεπιστήμια του Βουκουρεστίου και του “AL. I. CUZA” Ιασίου/Ρουμανίας

Φιλοσοφικές Σπουδές στο Πανεπιστήμιο “AL. I. Cuza” Ιασίου/Ρουμανίας

1960 – βοηθός Καθηγητού και αργότερα Υφηγητής, κατόπιν διαγωνισμών. Έκτοτε ασχολείται κυρίως με την προβολή και διάδοση των Ελληνικών Γραμμάτων και του Ελληνικού Πολιτισμού με έμφαση στη Νεοελληνική Λογοτεχνία αλλά και με θέματα που αφορούν τη θεωρία της λογοτεχνίας, τη βαλκανική, τη ρουμανική και τη ρωσική λογοτεχνία.

1973 – δημιουργεί και διευθύνει (ως και το 1998) το Φροντιστήριο Νεοελληνικών Σπουδών (το οποίο έγινε αργότερα Λεκτοράτο) του Παν/μίου „Al. I. Cuxa”  Ιασίου/Ρουμανίας, μοναδικό τέτοιου είδους εκείνη την περίοδο στη Ρουμανία. Αυτό το κέντρο προβολής των ελληνικών γραμμάτων συνεχίζει τη λειτουργεία του και τώρα, μετά τη συνταξιοδότηση του Ανδρέα Ράδου. Σήμερα πολλοί απόφοιτοι αυτού του Φροντιστηρίου είναι ήδη γνωστοί νεοελληνιστές: μεταφραστές, καθηγητές Νεοελληνικών στις Ελληνικές Κοινότητες της Ρουμανίας, φιλόλογοι, ερευνητές σε Ανώτατα Ακαδημαϊκά Ιδρύματα, δημσιογράφοι κλπ.  Για το κέντρο αυτό και τη δραστηριότητα του Α. Ράδου εγκωμιαστικά εκφράστηκαν εκπρόσωποι της Ρουμανικής, Ελληνικής, Κυπριακής Πολιτείας (μάλλον και με ομιλίες στη Βουλή των Ελλήνων και τη Βουλή της Κύπρου), αλλά και ακαδημαϊκοί, πανεπιστημιακοί, πολιτιστικοί, εκκλησιαστικοί Παράγοντες. Το όνομά του έχει, επίσης, συμπεριλιφθεί σε διάφορα Λογοτεχνικά Λεξικά, Οδηγούς και Ιστορίες Λογοτεχνίας στη Ρουμανία και στην Ελλάδα.

Συμμετοχή σε επιστημονικά συνέδρια και συμπόσια στη Ρουμανία (Ιάσι, Βουκουρέστι, Πλοϊέστι, Σουτσεάβα, Μποτοσάνι, Ονέστι), Ελλάδα (Πάτρα, Κοζάνη, Ιωάννινα, Αθήνα, Θεσσ/νίκη), Κύπρο (Λευκωσία, Λεμεσό), πρώην Σoβιετική Ένωση (Μόσχα, Λένινγκράντ/Πετρούπολη), πρώην Γιουγκοσλαβία (Βελιγράδι, Νόβι Σαντ) και σε εξωακαδημαϊκές πολιτιστικές εκδηλώσεις.

Μετά το 1990, με πρωτοβουλία του αδελφοποιούνται τα Πανεπιστήμια Ιασίου και Α.Π.Θ.

Το 1994 αρχίζει η έκδοση της μόνιμης μηνιαίας τακτικής σελίδας “Το ελληνικό πνεύμα – ευρωπαϊκές συνθέσεις” του πολιτιστικού περιοδικού Cronica Ιασίου, την οποία επιμελείται.

Απόσπασμα: Η πολιτική διάσταση του μύθου του Προμηθέα

(Απόσπασμα από την Εισαγωγή στο δοκίμιο Ο μύθος του Προμηθέα στη λογοτεχνία*)

Η γοητεία της Ελλάδας απορρέει όχι μόνο από τη λάμψη της φιλοσοφικής, πολιτικής, κοινωνικής ή επιστημονικής σκέψης του Σωκράτη, του Πλάτωνα ή του Αριστοτέλη, του Περικλή, του Σολώνα ή του Πυθάγορα, αλλά και από την ομορφιά της ασύγκριτης Αφροδίτης της Μήλου, του ενός Απόλλωνα του Μπελβεντέρε, του Δισκοβόλου και της Ακρόπολης. Η γοητεία της Ελλάδας απορρέει και από τα έργα του Ομήρου, του Αισχήλου, του Σοφοκλή, του Ευριπίδη. Επειδή τα αριστουργήματά τους δεν έχασαν ακόμα τίποτα από τις υπέροχες και σαγηνευτικές συνιστάμενές τους, το μυστικό της πρωτότυπης και αιώνιας αξίας της ελληνικής τέχνης και λογοτεχνίας που πηγάζει από την καλοκαγαθία, ως “ανώτατη έκφραση του αρχαίου ελληνικού Ουμανισμού” (Zoe Dumitrescu-Buşulenga), από εκείνο το πνευνατικό μεγαλείο του δημιουργικού ανθρώπου, από εκείνη “την ευγενική απλότητα και το ήρεμο μεγαλείο” (Winckelmann).

Στην πνευματική ιστορία της ανθρωπότητας η τέχνη των αρχαίων μύθων αποτέλεσε μια πρώτη προσπάθεια του ανθρώπου να κυριεύσει τον κόσμο με τη βοήθεια της φαντασίας , διότι ο μύθος απεικονίζει ταυτοχρόνως μια ανθρωποποίηση, μια αυτογνωσία του ανθρώπου στις φανταστικές του δομές. Ασχολούμενος με τα πιο διαφορετικά προβλήματα ως προς την αγάπη, τον πόλεμο, την αμαρτία, την τυραννία, την τόλμη, τη μοίρα κλπ., ο αρχαίος ελληνικός μύθος (του Οιδίποδα, του Διονύσου, της Ηλέκτρας, της Αντιγόνης, του Ορφέα, του Ναρκίσσου κ.α.) προσέφερε τα στοιχεία μιας γενικά αντιεκιμενοποιημένης στον προβληματισμό της αρχαίας ελληνικής τραγωδίας ανθρώπινης υπαρξιακής κατάστασης . Ο ίδιος ο μύθος θα αποτελέσει έναν σταθερό πειρασμό για την λογοτεχνία και την τέχνη στην αιώνια ανανεωμένη προσπάθειά τους να προσεγγίσουν την ουσία των υπαρξιακών προβλημάτων. Ο γενικός ανθρώπινος χαρακτήρας της ελληνικής τέχνης της ασφαλίζει την διαρκή επικαιρότητα, όπως συμβαίνει και στον μύθο του Προμηθέα. (…)

24/06/2012

*Το δοκίμιο πρωτοδημοσιεύθηκε στο περιοδικό „Revista de teorie şi istorie literară” της Ακαδημίας της Ρουμανίας. Αναδημοσιεύεται από τον τόμο δοκιμίων Echivalenţe culturale – De la Odysseas Elytis la Nichita Stănescu de Andreas Rados (Πολιτιστικές αντιστοιχίες – Από τον Οδυσσέα Ελύτη στον Νικήτα Στανέσκου, Εκδ. CRONICA, Iaşi, 2001).

authors.gr

 

 

 

 

Back to top button