Η Κροατία αναλαμβάνει για πρώτη φορά σήμερα και για έξι μήνες την εναλλασσόμενη προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με την αποχώρηση της Βρετανίας από τον συνασπισμό των ευρωπαϊκών κρατών να βρίσκεται στην κορυφή ενός καταλόγου με ζητήματα που πιέζουν.
Δύο φορές τον χρόνο ένα διαφορετικό μέλος αναλαμβάνει την προεδρία της ΕΕ για να οργανώνει συναντήσεις σε υψηλό επίπεδο και να διαμεσολαβεί μεταξύ των κρατών μελών ώστε να επιτυγχάνεται συναίνεση σε ευαίσθητα ζητήματα και να προωθείται η ατζέντα του συνασπισμού.
Η Κροατία, η οποία το 2013 έγινε η 28η χώρα που εντάχθηκε στην ΕΕ, θα επιβλέψει την πρώτη αποχώρηση κράτους μέλους από την ένωση, καθώς η Βρετανία πρόκειται να αποχωρήσει στις 31 Ιανουαρίου.
Τότε οι δύο πλευρές θα εισέλθουν σε μια νέα φάση διαπραγματεύσεων για τις μελλοντικές εμπορικές σχέσεις καθώς και για τη συνεργασία σε πολιτικό επίπεδο και στην ασφάλεια.
Πολλά διακυβεύονται και ο χρόνος είναι λίγος, καθώς ο Βρετανός πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον επιμένει στην επίτευξη μιας συμφωνίας πριν από το τέλος του 2020.
Ενώ των συνομιλιών πρόκειται να ηγηθεί ο διαπραγματευτής της ΕΕ για το Brexit Μισέλ Μπαρνιέ, τα κράτη μέλη πρέπει πρώτα να συμφωνήσουν σχετικά με την εντολή του – μια διαδικασία της οποίας θα προεδρεύσει η Κροατία.
«Τον Φεβρουάριο ήδη θα προσπαθήσουμε να συμφωνήσουμε στο διαπραγματευτικό πλαίσιο για τις μελλοντικές σχέσεις», δήλωσε ο Κροάτης υπουργός Εξωτερικών Γκόρνταν Γκέρλιτς Ράντμαν στην εφημερίδα Glas Slavonije, σε συνέντευξή του που δημοσιεύθηκε το Σάββατο.
Ένα άλλο επείγον ζήτημα είναι ο επόμενος μακροπρόθεσμος προϋπολογισμός της ΕΕ, ο οποίος θα καλύψει τις προτεραιότητες στις δαπάνες από το 2021 έως το 2027. Αν δεν επιτευχθεί εγκαίρως συμφωνία, θα κινδυνεύσουν οι αγροτικές επιδοτήσεις της ΕΕ, οι φοιτητικές και ερευνητικές χορηγίες και η στήριξη του συνασπισμού προς τις φτωχότερες περιφέρειες.
Τα κράτη μέλη είναι διχασμένα όσον αφορά το πόσα χρήματα πρέπει να συνεισφέρουν και πώς πρέπει τα χρήματα αυτά να κατανέμονται. Το Brexit περιπλέκει τα πράγματα, καθώς η απουσία των συνεισφορών του Λονδίνου αφήνει ένα χρηματοδοτικό κενό σε μια εποχή πιεστικών προτεραιοτήτων, όπως η κλιματική αλλαγή και η μετανάστευση.
Η Κροατία είναι μεταξύ αυτών που αντιτίθενται σε περικοπές στην αγροτική χρηματοδότηση και τη στήριξη των φτωχότερων περιοχών, που έχουν τη μερίδα του λέοντος στον προϋπολογισμό της ΕΕ και ωφελούν το Ζάγκρεμπ.
«Η Κροατία είχε έναν πόλεμο στην πρόσφατη ιστορία και χρειάσθηκε να ξεκινήσει από βαθιά κάτω από το μηδέν για να φθάσει στα σημερινά στάνταρ», επισήμανε ο Γκόρνταν Γκέρλιτς Ράντμαν.
Όμως υπάρχει κι άλλο ένα θέμα για το οποίο ενδιαφέρεται ιδιαίτερα η Κροατία: η διεύρυνση της ΕΕ, με τους περισσότερους από τους γείτονες της χώρας στα δυτικά Βαλκάνια να βρίσκονται στη λίστα αναμονής για ένταξη. Το Ζάγκρεμπ πρόκειται να φιλοξενήσει τον Μάιο μια πολυαναμενόμενη σύνοδο κορυφής ΕΕ-Δυτικών Βαλκανίων.
Η σύνοδος αυτή θα διεξαχθεί αφού τον Οκτώβριο η ΕΕ αρνήθηκε στην Αλβανία και τη Βόρεια Μακεδονία την έναρξη των ενταξιακών συνομιλιών, τις οποίες τους είχε από καιρό υποσχεθεί. Κυρίως η Γαλλία αντιτάχθηκε την τελευταία στιγμή στην έναρξη των συνομιλιών αυτών.
«Για την Κροατία είναι ιδιαίτερα σημαντικό να βρεθεί μια λύση μετά την κατά την άποψή μας ατυχή απουσία απόφασης για την έναρξη ενταξιακών συνομιλιών με τη Βόρεια Μακεδονία και την Αλβανία», δήλωσε τον περασμένο μήνα ο πρωθυπουργός Αντρέι Πλένκοβιτς σε κοινή συνέντευξη Τύπου με την Γερμανίδα καγκελάριο Αγκελα Μέρκελ.
Ο Πλένκοβιτς είχε προσθέσει πως ελπίζει σε μια λύση πριν από τη σύνοδο κορυφής του Ζάγκρεμπ, έναν στόχο τον οποίο συμμερίζονται αξιωματούχοι στις Βρυξέλλες.
Για να επιτύχει η σύνοδος κορυφής, «θα είναι φυσικά σημαντικό να δημιουργηθούν προϋποθέσεις για να αρχίσουν οι ενταξιακές συνομιλίες με τη Βόρεια Μακεδονία και την Αλβανία», είχε δηλώσει η Μέρκελ στη συνέντευξη Τύπου του Δεκεμβρίου.
Στο μεταξύ, ο Πλένκοβιτς αντιμετωπίζει τις επόμενες ημέρες αμφισβήτηση στο εσωτερικό, με τον προκάτοχο και πολιτικό αντίπαλό του Ζόραν Μιλάνοβιτς των Σοσιαλδημοκρατών να εμφανίζεται ως το φαβορί για τις προεδρικές εκλογές της Κυριακής.
Μια νίκη του Μιλάνοβιτς θα μπορούσε να δημιουργήσει εντάσεις στο πηδάλιο της Κροατίας πριν από τις βουλευτικές εκλογές που πρόκειται να διεξαχθούν τον Δεκέμβριο του 2020. Μεταξύ άλλων, ο πρώην πρωθυπουργός επικρίνει τις προσπάθειες του Ζάγκρεμπ να ενταχθεί στην ευρωζώνη.
Η Κροατία αναλαμβάνει την προεδρία της ΕΕ από τη Φινλανδία και θα παραδώσει τη σκυτάλη στη Γερμανία την 1η Ιουλίου.
ΑΠΕ
