Προσφάτως δημοσιεύθηκε σε τοπικά μέσα ενημέρωσης, άρθρο γνωστού επιχειρηματία του κλάδου της γούνας, ο οποίος ούτε λίγο ούτε πολύ αναφέρει ότι ήλθε το τέλος της γούνας, όπως του λιγνίτη και είναι καιρός να επαναπροσδιοριστούν οι στρατηγικές ανάπτυξης της περιοχής της Καστοριάς και της Δ. Μακεδονίας.
Κατ΄ αρχή θα πρέπει να σημειωθεί ότι κάθε επιχειρηματίας μπορεί να εφαρμόζει ελεύθερα και χωρίς καμία κριτική για τις στρατηγικές αποφάσεις της επιχείρησής του, από την κοινωνία. Κανείς μας δεν έχει το δικαίωμα να κρίνει τις επιχειρηματικές επιλογές των επιχειρηματιών. Εκτός από μία. Όταν τις λάθος επιλογές της μεταφέρει στο κοινωνικό σύνολο. Όταν όμως δημοσιοποιούνται οι απόψεις ως συμβουλή η ως προτροπή προς όλες τις κοινωνικές και οικονομικές δυνάμεις του τόπου να ακολουθήσουν μία προτεινόμενη στρατηγική ανάπτυξης, τότε η δημόσια πρόταση τίθεται ως είναι φυσικό σε δημόσιο διάλογο και κριτική, με πλήρη όμως σεβασμό στις απόψεις και στην προσωπικότητα του γράφοντος.
Πράγματι ήλθε το τέλος της λιγνιτικής περιόδου και απαιτείται μία άλλη στρατηγική ανάπτυξης για την Δ. Μακεδονία. Αυτό το τέλος το έφερε η διεθνής συμφωνία του Παρισιού, που ήταν το τέλος του οδικού χάρτη απο την συμφωνία του Κυότο. Η Ε.Ε επέλεξε έναν δύσκολο πράγματι δρόμο ως μία στρατηγική διαφοροποίησης, την Αειφόρο και βιώσιμη ανάπτυξη, απέναντι στον διεθνή ανταγωνισμό των ΗΠΑ, της Ρωσίας και της Κίνας.
Το στρατηγικό πλεονέκτημα των ΗΠΑ είναι ο χρηματοοικονομικός τομέας και το αποθεματικό διεθνές νόμισμα του δολαρίου. Το στρατηγικό πλεονέκτημα της Κίνας είναι το χαμηλό κόστος και της Ρωσίας είναι τα ενεργειακά αποθέματα αυτής. Ανάμεσα σ αυτές της διεθνείς ανταγωνιστικές δυνάμεις η Ε.Ε συντρίβεται με κίνδυνο την οριστική διάλυση της. Έπρεπε να βρει έναν δρόμο ο οποίος αφενός θα έδινε τέλος την πίεση των τριών στρατηγικών των μεγάλων δυνάμεων αφετέρου θα δημιουργούσε ένα νέο δρόμο για την ανάπτυξη των λαών της Ε.Ε.
Ποια είναι τα βασικά στοιχεία της Αειφόρου και βιώσιμης ανάπτυξης; Είναι η απαγκίστρωση της Ε.Ε από τις ενεργειακές εξαρτήσεις του άνθρακα. Αυτό οδηγεί στον κοινωνικό, εταιρικό και καταναλωτικό περιβαλλοντισμό. Στην διαμόρφωση νέων Αξιών και καταναλωτικών συμπεριφορών. Οδηγεί στην προστασία, την ανάδειξη και την προώθηση της πολιτιστικής κληρονομιάς των χωρών της Ε.Ε.
Άρα λοιπόν η νέα στρατηγική για την Δ. Μακεδονία και την Καστοριά είναι : 1) Η προστασία, 2) η Ανάδειξη, 3) η Προώθηση της Πολιτιστικής Κληρονομιάς των θεματικών χαρακτηριστικών αυτής.
Η Δ. Μακεδονία για κάθε κλάδο του πρωτογενούς, δευτερογενούς και τριτογενούς τομέα της οικονομίας θα πρέπει να δημιουργήσει <<brand name>> για τα τοπικά προϊόντα αυτής. Τι είναι πολιτιστική κληρονομιά; Πολύ περιληπτικά: κάθε έργο της φύσης, κάθε έργο του ανθρώπου που έρχεται από το μακρινό παρελθόν. Ότι φύεται, ότι εκτρέφεται, ότι παράγεται απ αυτά. Οπότε τα βουνά, τα ποτάμια, οι λίμνες, οι ιαματικές πηγές, οι ράτσες των εκτρεφόμενων ζώων, τα παράγωγα προϊόντα αυτών, τα αρχιτεκτονικά δημιουργήματα του ανθρώπου καθώς και τα άυλα χαρακτηριστικά όπως οι τέχνες και οι παραδόσεις αυτού είναι πολιτιστική κληρονομιά. Ο τουρισμός λοιπόν δεν είναι η αιτία της δημιουργίας της οικονομικής ανάπτυξης αλλά το αποτέλεσμα της αποτελεσματικής διαχείρισης του brand name, που οδηγεί στο marketing Place μίας περιοχής, συνδυάζοντας τα επι μέρους χαρακτηριστικά γνωρίσματα όλων των κλάδων της περιοχής. (Αειφόρο Μάρκετινγκ, Νίκος Ρίζος, εκδόσεις Σοφία, Θεσσαλονίκη 2020, υπό έκδοση).
Βασικός κλάδος της νέας οικονομίας, της Αειφόρου και της βιώσιμης ανάπτυξης, είναι η Τέχνη της Γούνας, η οποία πληροί όλα τα κριτήρια της Αειφόρου, βιώσιμης και ανακυκλώσιμης οικονομίας. Στα πλαίσια αυτής νέας αειφόρου στρατηγικής για τον κλάδο, εντάσσεται το πρόγραμμα το οποίο έχει υποβληθεί στην Περιφέρεια της Δ. Μακεδονίας, μέσω του ΕΣΠΑ, Πιστοποίηση του χαμηλού αποτυπώματος άνθρακα, των προϊόντων της γούνας. Leader, του προγράμματος είναι το Πανεπιστήμιο της Δ. Μακεδονίας. Με την ευκαιρία αυτή πρέπει να επισημανθεί αλλά και να αναδειχθεί η καινοτομική πρωτοπορία του Πανεπιστημίου της Δ. Μακεδονίας. Το πρόγραμμα αυτό είναι το πρώτο στην Ελλάδα και αποτελεί μία από τις πρώτες προτάσεις σε επίπεδο Ε.Ε. Γίνεται αντιληπτό πόσο σημαντική υποστήριξη μπορεί να παράσχει το Πανεπιστήμιο της Δ. Μακεδονίας για την ανάπτυξη του κλάδου αλλά και στην μεταβίβαση από την οικονομία του άνθρακα στην νέα οικονομία και την οικονομική ανάπτυξη της Δ. Μακεδονίας.
Τι σημαίνει Πιστοποίηση χαμηλού αποτυπώματος για τα προϊόντα της γούνας; Τα προϊόντα γούνας, είναι τα μόνα προϊόντα της ανθρώπινης δραστηριότητας που έχουν το χαμηλότερο, αν όχι μηδενικό αποτύπωμα άνθρακα και φυσικά δεν αφήνουν μετά το τέλος της ζωής τους απόβλητα. Αφομοιώνονται πλήρως από το περιβάλλον. Είναι το διαβατήριο για τις αγορές της Ε.Ε, των χωρών του ενιαίου οικονομικού χώρου που έχει συνάψει η Ε.Ε εμπορικές συμφωνίες, αλλά και των τρίτων χωρών. Είναι βέβαιο ότι από τον μεθεπόμενο χρόνο σε επίπεδο Ε.Ε αλλά και παγκόσμιο θα επιβληθούν φόροι άνθρακα στα προϊόντα άνθρακα, ενώ αντίθετα θα επιδοτούνται, και θα χρηματοδοτούνται τα προϊόντα της αειφόρου οικονομίας με χαμηλότερα επιτόκια.
Η Ε.Ε έχει συνάψει τις συμφωνίες του ενιαίου οικονομικού χώρου. Μία αγορά με κοινά πρότυπα, χωρίς δασμούς, που εκτείνεται από τον Καναδά, περνάει στις χώρες τις Αφρικής, την Κορέα, την Ιαπωνία και την Αυστραλία. Είναι η μεγαλύτερη αγορά του πλανήτη. Τα στοιχεία αυτής της αγοράς είναι ο αμοιβαίος σεβασμός της πολιτιστικής κληρονομιάς. Τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα των συμφωνιών αυτών είναι πολιτικής και οικονομικής συνεργασίας, διαφοροποιώντας τα από τον καταστροφικό ανταγωνισμό της παγκοσμιοποίησης που εφαρμόζεται και διαλύει την παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά.
Γίνεται λοιπόν αντιληπτό ότι η νέα στρατηγική της Ε.Ε θα πρέπει να ληφθεί ως Ευκαιρία και όχι ως Απειλή για τον κλάδο αλλά και για την ανάπτυξη της Δ. Μακεδονίας.
Παράλληλα απαιτείται η διαφύλαξη, η ανάδειξη, και η προώθηση της Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Τέχνης της γούνας (βιβλίο μου η Τέχνη της Γούνας από την Μυκηναϊκή Περίοδο μέχρι σήμερα, Νίκος Ρίζος, εκδόσεις Ορίζοντες, Καστοριά, 2019).
Συμπερασματικά: Μεταλιγνιτική περίοδος ναι, μεταγουνοποιητική περίοδος όχι.
Διάβασα με προσοχή το άρθρο και δε μπορώ να καταλάβω πως βγαίνει το συμπέρασμα ότι δε βρισκόμαστε σε μεταγουνοποιητική εποχή, επειδή το προϊόντα γούνας πήραν πιστοποίηση χαμηλού αποτυπώματος;
δουλευόμαστε μεταξύ μας;
βασικά το άρθρο του Λαγγιώτη δεν αναφέρει ότι η γουνοποιία πέθανε αλλά ότι βρισκόμαστε σε μεταγουνοποιητική εποχή, ποιος μπορεί να το αρνηθεί αυτό, ποιος μπορεί να πει ότι η γουνοποιία στα επόμενα χρόνια θα αποτελεί την κύρια πηγή εσόδων για την περιοχή όπως ήταν τις προηγούμενες δεκαετίες;
σε τι ωφελεί να κλείνουμε τα μάτια σε αυτό που έρχεται, λίγοι είναι αυτοί που θα συνεχίσουν να έχουν κύρια ασχολία τη γούνα, ακόμα πιο λίγοι αυτοί που θα το κάνουν έχοντας υγιείς επιχειρήσεις χωρίς δάνεια