Τι έχεις καημένε πλάτανε; (του Σάκη Καρανικολόπουλου)

Έτσι λένε τα στιχάκια ενός παραδοσιακού δημοτικού τραγουδιού:
“ -Τι έχεις καημένε πλάτανε και στέκεις μαραμένος, μέρα και νύχτα στο νερό;
– Όλοι στον ίσκιο μ’ έκατσαν, κι όλοι μεσ’ το δροσιό μου, αμάν, κι όλοι σημάδι μ’ έβαλαν”

Ο πλάτανος έχει μια ιδιαίτερη θέση στη καρδιά της παράδοσης. Απλόχερα χάριζε τη σκιά του και στύλωνε την κορμοστασιά του, ομορφαίνοντας με την επιβλητικότητά του τα τοπία και τις πλατείες της πατρίδας μας. Έτσι πέρασε και μέσα στη λαϊκή τέχνη, ειδικά μέσα στα δημοτικά τραγούδια κι έτσι οι ρίζες του απλώνουν εκτός από το γήινο έδαφος, στις ανθρώπινες ιδέες.
Στη Καστοριά έχουμε τη χαρά να απολαμβάνουμε ένα περιλίμνιο δάσος και είναι υπέροχο όλες τις εποχές του χρόνου. Είναι μάλιστα τετραπλά προστατευόμενο, μιας και ανήκει στο δίκτυο φυσικών οικοτόπων Natura 2000, είναι χαρακτηρισμένο σαν “περιοχή ιδιαίτερου φυσικού κάλους”, είναι αναδασωτέα περιοχή και υπόκειται στη νομοθεσία για την προστασία των αιγιαλών στα 50m από την οριογραμμή τους. Υπεύθυνος φορέας διαχείρισης είναι το δασαρχείο για την περιλίμνια διαδρομή, όχι όμως για την αστική βλάστηση, που υπεύθυνο είναι το τμήμα πρασίνου του Δήμου Καστοριάς.

Πρόσφατα λοιπόν και στο κορύφωμα των μέτρων καραντίνας για τον περιορισμό της ασθένειας covid-19, ο Δήμος Καστοριάς προέβηκε σε εκτεταμένα κλαδέματα σε κάθε δέντρο του αστικού τοπίου, αλλά κυρίως επενέβη και στη προστατευόμενη περιλίμνια διαδρομή με εξαιρετική ευκολία.
Το πρώτο ερώτημα που εύλογα έρχεται στο μυαλό είναι, ότι μιας τέτοιας έκτασης επέμβαση θα έπρεπε να είχε περάσει τόσο από την επιτροπή ποιότητας ζωής του Δήμου Καστοριάς, όσο και από την οικονομική επιτροπή για τις ανάλογες τροποποιήσεις στον προϋπολογισμό του Δήμου, αλλά κυρίως θα έπρεπε να είχε υποβληθεί για ψήφιση στο Δημοτικό Συμβούλιο.
Η πλατφόρμα του “ΔΙΑΥΓΕΙΑ” είναι αλήθεια, ότι δεν είναι και ό,τι πιο εύχρηστο και “διάφανο” από άποψη ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, αλλά υπάρχει και μια αντιπολίτευση στο Δήμο Καστοριάς, που θα έπρεπε να σηκώνει αυτά τα θέματα ψηλά σε περίπτωση που διαφωνεί.
Αν αναζητήσει κάποιος λοιπόν στο “ΔΙΑΥΓΕΙΑ” για οποιαδήποτε απόφαση που αφορά “κλάδεμα δέντρων” από την αρχή του έτους 2020, δεν θα βρει τίποτα!
Ποιοι λοιπόν πήραν απόφαση για αυτές τις επεμβάσεις; Πόσο κόστισαν στους Δημότες και από ποιο ταμείο δεσμεύτηκαν πιστώσεις;
Η απόφαση του Δήμου ήταν ομόφωνη ή υπήρξαν ενστάσεις και διαφωνίες;
Ειδικότερα για τη περίπτωση της “γυρολιμνιάς”  το δασαρχείο τι είδους άδεια εξέδωσε και πότε;

Κι αν ακόμα όλα αυτά μείνανε “γκρίζα” λόγω της καραντίνας, τα ντόπια ΜΜΕ δεν θα έπρεπε ήδη να προβαίνουν σε έλεγχο της εξουσίας με την έρευνά τους; (εδώ γελάστε αν θέλετε! χα..χα..)
Τι είδαμε από τα ΜΜΕ; Μουδιασμένες αντιδράσεις, ένα μικρό “λιβάνισμα” για τους χρωματισμούς των δρόμων και το παζάρι του Σαββάτου, που οι πάγκοι μπήκαν πάνω στη πλατεία και όχι στο δρόμο (και πολύ σωστά, για να λέμε και κανά μπράβο εκεί που αξίζει!)

Το κλάδεμα λοιπόν της αστικής και περιαστικής βλάστησης πήρε έκταση που λέτε;
Στους σχολιασμούς των ηλεκτρονικών ΜΜΕ, στις αναρτήσεις των κοινωνικών δικτύων με τις ετερόκλητες αντιδράσεις των πολιτών και τις διαφωνίες τους.
Εκεί έρχεται λοιπόν να παίξει ένα “γκάλοπ”! Μόνο που για να ξέρεις να παίζεις με τα “γκάλοπ” δεν αρκείσαι στο να θέτεις απλά το ερώτημα “συμφωνείτε ή διαφωνείτε” , αλλά πρέπει να έχεις μια όσο το δυνατόν πιο ψύχραιμη και αντικειμενική ματιά, ώστε να περιγράψεις τα δεδομένα, να υποβάλεις τα σωστά ερωτήματα και να είσαι σε θέση να εκτιμήσεις τι σημαίνουν τα αποτελέσματα.
Θα είναι μια τάση; Θα είναι ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα; Θα είναι μια αρκετά χρήσιμη δημοσκόπηση που μπορεί να χρησιμοποιηθεί στην άσκηση πολιτικής;
Από τη μία λοιπόν χαίρομαι που έστω και με αυτόν τον άγαρμπο τρόπο η κουλτούρα της άμεσης δημοκρατίας, αναγνωρίζεται ως ένας τρόπος δημοκρατικής επίλυσης διαφορών, από την άλλη νευριάζω, όταν αυτό δεν γίνεται με θεσμικό και υπεύθυνο τρόπο και υπάρχει ο κίνδυνος να σπεκουλαριστεί πολιτικά. (όπως γίνεται με τη στατιστική του SARS-CoV-2)

Είναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι υπάρχουν διάφορες μελέτες και πρακτικές, για το κλάδεμα της αστικής βλάστησης, που αν γίνεται λάθος υπονομεύει την μακροπρόθεσμη υγεία των δέντρων, αλλά και την ισορροπία τους. Επίσης όλα αυτά γίνονται ενώσω στην Ελλάδα κυκλοφορεί κάτι σαν “κορονοϊός” των πλατάνων. Είναι η ασθένεια του μεταχρωματικού έλκους που έχει απασχολήσει πολλούς δήμους για την αντιμετώπισή του και δεν υπάρχει θεραπεία (μια απλή αναζήτηση στο google θα σας πείσει). Η ασθένεια αυτή των πλατάνων απαιτεί την απολύμανση των μηχανημάτων και των εργαλείων κλαδέματος. Άραγε έγινε απολύμανση ή θα κληθούμε μελλοντικά να διαχειριστούμε μια δύσκολη κατάσταση και να χάσουμε ένα από τα πιο σπάνια περιλίμνια δάση της Ευρώπης;

Εν κατακλείδι, τέτοιου είδους παρεμβάσεις θα πρέπει να γίνονται με τη λογική “σκέφτομαι 10 φορές πριν πράξω έστω το ένα” και εκτεταμένες συζητήσεις με επιστήμονες και φορείς. Άραγε ποια βιασύνη επέβαλε εν μέσω καραντίνας και με προβλεπόμενη μειωμένη τουριστική προσέλευση τέτοιες “fast track” ενέργειες;