της Αν Γκίραν (*)
Ο πρόεδρος Τραμπ είναι υπερήφανος για τη φράση «νόμος και τάξη», την οποία τουιτάρει συχνά με κεφαλαία γράμματα ως ένδειξη ισχύος και ελέγχου. Η σχέση του όμως με τη συναφή έννοια του «κράτους του νόμου» είναι πιο πολύπλοκη.
Βλέποντας ότι υπολείπεται του Τζο Μπάιντεν στην καταμέτρηση των ψήφων, ο Τραμπ χρησιμοποίησε ένα εγχειρίδιο που έχουν τελειοποιήσει ο Βλαντίμιρ Πούτιν και άλλοι αυταρχικοί ηγέτες. Τα βασικά του στοιχεία είναι η καλλιέργεια αμφιβολιών για τους θεσμούς του νόμου και της κυβέρνησης, η παραπληροφόρηση ή τα ανοιχτά ψεύδη για την εξυπηρέτηση πολιτικών στόχων και η αξιοποίηση ενός δικτύου πιστών οπαδών που πιστεύουν ό,τι τους λένε.
Οι προσπάθειες του απερχόμενου προέδρου να χαρακτηρίσει νοθευμένες τις καθιερωμένες εκλογικές πρακτικές και να καταφύγει στα δικαστήρια για να σταματήσει την καταμέτρηση των ψήφων είναι τα τελευταία παραδείγματα της «εύπλαστης» αντίληψής του για το δημοκρατικό σύστημα. «Σταματήστε την καταμέτρηση!» έγραψε την Πέμπτη, αναφερόμενος στη Νεβάδα και την Πενσιλβάνια, που μπορεί να κρίνουν το εκλογικό αποτέλεσμα.
Ως πρόεδρος, ο Τραμπ προσπάθησε να προσωποποιήσει και να ελέγξει τις τρεις εξουσίες σε διάφορους βαθμούς. Τα περιθώριά του όμως είναι πιο στενά από εκείνα που διαθέτει ο Πούτιν και άλλοι αυταρχικοί ηγέτες. Και έχει αστειευτεί επανειλημμένα για το πόσο πιο εύκολα είναι τα πράγματα γι’αυτούς.
Ο ρώσος πρόεδρος έχει σταδιακά εδραιώσει την εξουσία του υπονομεύοντας την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης και της εθνοσυνέλευσης. Οι επικριτές του τον έχουν κατηγορήσει ότι έχει χρησιμοποιήσει την εξουσία για να πλουτίσει ο ίδιος και η οικογένειά του. Εχει εξασφαλίσει επίσης την παραμονή του στην εξουσία μέχρι το 2036. Ισχυρίζεται μάλιστα ότι ο ίδιος και η χώρα του σέβονται όλους τους διεθνείς κανόνες, ενώ οι άλλες χώρες όχι.
Όπως λέει η Αντζελα Στεντ, συγγραφέας του βιβλίου «Ο κόσμος του Πούτιν: η Ρωσία εναντίον της Δύσης και με όλους τους άλλους», ο Τραμπ ακολουθεί το παράδειγμα του Πούτιν στο να αλλοιώνει τον νόμο ώστε να εξυπηρετεί τα προσωπικά του συμφέροντα. «Τον βλέπουμε, για παράδειγμα, να προσπαθεί να μετατρέψει το Υπουργείο Δικαιοσύνης σε δικό του Υπουργείο Δικαιοσύνης, και όχι στο Υπουργείο Δικαιοσύνης του αμερικανικού λαού. Αυτό που θα ήθελε είναι ένα σύστημα όπου η εφαρμογή των νόμων εξαρτάται από το ποιος ασκεί την εξουσία».
Ο πρόεδρος δεν έχει αυτό το σύστημα, συμπεριφέρεται όμως συχνά σαν να το έχει, λέει η Στεντ.
Στη διάρκεια της προεκλογικής του εκστρατείας, ο Τραμπ ζήτησε επανειλημμένα να δικαστούν ή να φυλακιστούν ο Μπάιντεν, ο Ομπάμα, η Χίλαρι Κλίντον και άλλα στελέχη του Δημοκρατικού Κόμματος. Εκανε επίσης τα πάντα για να επικυρωθεί πριν από τις εκλογές ο διορισμός της Εϊμι Κόνεϊ Μπάρετ στο Ανώτατο Δικαστήριο, ώστε το σώμα να εξετάσει με νέα σύνθεση οποιεσδήποτε υποθέσεις σχετίζονται με τις εκλογές.
Ο απερχόμενος πρόεδρος χρησιμοποίησε τις ομοσπονδιακές αρχές για να απομακρύνει τον περασμένο Ιούλιο διαδηλωτές από το πάρκο μπροστά στον Λευκό Οίκο, αρνήθηκε όμως να καταδικάσει την ακροδεξιά οργάνωση Proud Boys ή τους διαδηλωτές που εισέβαλαν πριν από μήνες στη Βουλή του Μίσιγκαν διαμαρτυρόμενοι για τα μέτρα κατά της πανδημίας.
Και τώρα ισχυρίζεται χωρίς καμιά απόδειξη ότι οι Δημοκρατικοί προσπαθούν να κλέψουν τις εκλογές.
«Η νοοτροπία των Ρώσων είναι ότι αλήθεια ανά πάσα στιγμή είναι αυτή που σε εξυπηρετεί», λέει η Ιβλιν Φάρκας, ειδικός του Υπουργείου Αμύνης επί προεδρίας Ομπάμα για τη Ρωσία και άλλες περιοχές. «Ακόμη κι αν μέσα σε δύο λεπτά πεις δύο αντίθετα πράγματα, δεν έχει καμιά σημασία. Υιοθετείς τη δεύτερη αλήθεια για τις άμεσες ανάγκες σου και οι οπαδοί σου δεν ενδιαφέρονται».
Το ίδιο κάνει και ο Τραμπ. «Εμαθε και κάτι από τον Πούτιν», λέει η Φάρκας.
(*) Η Αν Γκίραν είναι αρθρογράφος της Washington Post
AΠΕ
