Ο Γιώργος Ιατρού είναι Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας και ψυχοπαιδαγωγός. Παρέχει υπηρεσίες συμβουλευτικής υποστήριξης σε παιδιά, ενήλικες και οικογένειες, καθώς επίσης και υπηρεσίες ειδικής αγωγής. Τον συναντήσαμε ώστε να μάθουμε περισσότερα για τη συμβουλευτική ψυχολογία και τα οφέλη της, ενώ βρήκαμε την κατάλληλη αφορμή για να ζητήσουμε συμβουλές για ν’ αντιμετωπίσουμε την ψυχοφθόρα συνθήκη της πανδημίας.
Θα ήθελα να μου πείτε πώς αποφασίσατε να σπουδάσετε ψυχολογία;
Θα ήταν πολύ κοινότυπο να σας πω πως ήταν το όνειρό μου και πως αυτό σκεφτόμουν να κάνω από μικρό παιδί! Παρόλο που όντως θυμάμαι τον εαυτό μου πάντα να θέλει να βοηθά τους άλλους και να είναι αυτός κάποιος στον οποίο θα μπορούσαν να μοιραστούν τα προβλήματα και τις δυσκολίες τους γιατί μπορούσα να τους ακούω. Η αλήθεια είναι πως κατά τη διάρκεια των σπουδών μου άρχισα να ψάχνομαι περισσότερο και να γοητεύομαι από την επιστήμη της ψυχολογίας και κυρίως της ψυχοθεραπείας. Οι σπουδές μου ξεκίνησαν από τον τομέα Ψυχολογίας του τμήματος Φιλοσοφίας-Παιδαγωγικής και ψυχολογίας, στη συνέχεια σπούδασα Συμβουλευτική Ψυχολογία, ακολούθησε το μεταπτυχιακό και πλέον το Διδακτορικό στην Ιατρική. Ωστόσο, το πάθος μου θα έλεγα πως ξεκίνησε μέσα από την εκπαίδευσή μου στη Συστημική Προσέγγιση και Οικογενειακή θεραπεία.
Με ποια σκέψη αποφασίσατε να δημιουργήσετε τον χώρο προσωπικής ανάπτυξης και συμβουλευτικής υποστήριξης “Metagnosi”. Ποιο κενό ήρθε να καλύψει;
Ο όρος «μεταγνώση» αφορά τον τρόπο που κάποιος μαθαίνει πώς να μαθαίνει. Ο άνθρωπος είναι ένα ον το οποίο δεν σταματά ποτέ να εξελίσσεται. Όλοι μας, ιδιαίτερα σε αυτήν την πραγματικά ιδιαίτερη εποχή, αντιμετωπίζουμε μικρότερα ή μεγαλύτερα προβλήματα, εμπόδια τα οποία χρειάζεται να πηδήξουμε. Δυσκολίες με τη σχέση μας, δυσκολίες με τα παιδιά μας ή τον γάμο μας, δυσκολίες στον εργασιακό μας χώρο, ανεργία κτλ. Έχω βαθιά πίστη στον άνθρωπο και πιστεύω πως αυτό που χρειάζεται να κάνουμε είναι να ανακαλύψουμε τα αποθέματά μας, να ενεργοποιήσουμε την ευελιξία, την προσαρμοστικότητά μας και να μάθουμε νέες δεξιότητες αντιμετώπισης των όποιων δυσκολιών μας ώστε να πετύχουμε τις ισορροπίες που αναζητούμε.
Θα ήθελα να μου πείτε περισσότερα για τις υπηρεσίες που παρέχετε, καθώς επίσης και σε ποια άτομα απευθύνονται.
Ως σύμβουλος και ψυχοθεραπευτής συναντώ παιδιά και εφήβους που αντιμετωπίζουν δυσκολίες συμπεριφοράς όπως είναι η αντικοινωνική συμπεριφορά ή δυσπροσαρμοστικές συμπεριφορές που εντάσσονται σε σχεσιακό ή σχολικό πλαίσιο και ενήλικες σε ατομικό setting όταν συναντούν εμπόδια στην καθημερινότητά τους, όπως αγχώδεις διαταραχές ή προβλήματα στις σχέσεις τους. Παράλληλα, συμπορεύομαι κυρίως με γονείς, είτε σε πλαίσιο συνεδριών για παροχή υποστήριξης στον ρόλο τους, είτε συντονίζοντας εκπαιδευτικά εργαστήρια, όπως αυτό του Αποτελεσματικού Γονέα, μέσα από το οποίο οι γονείς ανακαλύπτουν περισσότερο τον ρόλο τους βρίσκοντας χώρο να εκφραστούν για τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν αλλά και να μάθουν νέους τρόπους ώστε να μεγαλώσουν ανεξάρτητα και ψυχικά υγιή παιδιά. Οι αρχές της Μη Βίαιης Επικοινωνίας την οποία μαζί με τη θεωρία του συναισθηματικού δεσμού (Attachment Parenting), ασπάζομαι και εντάσσω στην καθημερινότητά μου, όχι μόνο ως γονιός αλλά και ως ένας ανεξάρτητος ενήλικας, είναι βασικοί πυλώνες στη θεραπεία και στη σχέση μου με αυτούς τους ανθρώπους!
Τι ακριβώς είναι η συμβουλευτική ψυχολογία και ποιον μπορεί να βοηθήσει;
Η συμβουλευτική ψυχολογία είναι εκείνος ο κλάδος της ψυχολογίας που ασχολείται με την προώθηση ή και την αποκατάσταση της ψυχικής υγείας ενός ατόμου, το οποίο αντιμετωπίζει δυσκολίες που πηγάζουν είτε από το ευρύτερο περιβάλλον στο οποίο ζει και αναπτύσσεται ή και από συγκεκριμένες εσωτερικές συγκρούσεις που δημιουργούνται από τις οικογενειακές, κοινωνικές ή εργασιακές του σχέσεις.
Αφορά και περιγράφει μια σχέση ανάμεσα σε δυο άτομα: τον σύμβουλο και το άτομο που αναζητά υποστήριξη. Συνήθως, σε έναν σύμβουλο απευθύνονται άτομα που αντιμετωπίζουν, αν μου επιτρέπεται η χρήση του όρου, «καθημερινές» δυσκολίες ή αναζητούν καθοδήγηση, υποστήριξη ή και εκπαίδευση σε νέες δεξιότητες για να λειτουργούν με μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση στις εκάστοτε απαιτήσεις της ζωής τους.
Ποιος είναι ο ρόλος του συμβούλου ψυχικής υγείας και ποια η σχέση του με τον συμβουλευόμενο;
Ο Σύμβουλος είναι το άτομο το οποίο έχει εκπαιδευτεί σε συγκεκριμένες δεξιότητες επικοινωνίας και διευκόλυνσης. Αποτελεί έναν συνοδοιπόρο στο ταξίδι του συμβουλευόμενου με προορισμό τη δική του ανάπτυξη και ψυχική υγεία. Είναι ένας επαγγελματίας που έχει μάθει να ακούει πίσω από τις λέξεις του άλλου, να διατηρεί την αυθεντικότητά του και να επιδεικνύει ενσυναίσθηση, να μπορεί δηλαδή να δει τον κόσμο μέσα από τα μάτια του πελάτη του και να τον βοηθήσει να πάρει εκείνος τις καλύτερες αποφάσεις για το πρόβλημα που αντιμετωπίζει και για τη ζωή του γενικότερα.
Κατά τη διάρκεια αυτής της σχέσης αναπτύσσονται ισχυροί δεσμοί ανάμεσα σε αυτά τα δυο πρόσωπα, είναι μια ιδιαίτερα δυναμική και συναισθηματική σχέση, η οποία παράλληλα πρέπει να διέπεται από σαφή όρια τα οποία έχουν σκοπό να προστατεύσουν τον πελάτη και να τον οδηγήσουν σε υγιή ανάπτυξη της προσωπικότητάς του.
Ο συμβουλευόμενος, μαθαίνει από αυτή τη σχέση να εξελίσσεται και να αποκτά νέες δεξιότητες αλλά και να δίνει ο ίδιος λύσεις στα προβλήματά του.
Από αυτή τη διαδικασία ωστόσο, μαθαίνει και ο σύμβουλος, ο οποίος έχει απέναντί του μια νέα κάθε φορά προσωπικότητα, με εμπειρίες μοναδικές. Προσωπικά, νιώθω τιμή και ευγνωμοσύνη για όλους αυτούς τους ανθρώπους που έχουν περάσει αυτά τα χρόνια την πόρτα του γραφείου μου και έχουν καθίσει σε αυτές τις καρέκλες, γιατί από τον καθένα τους πήρα και εγώ σπουδαία μαθήματα σκληρής προσωπικής δουλειάς, ελπίδας και ολοκλήρωσης!
Θα ήθελα να μου πείτε με ποια κριτήρια μπορούμε να διαλέξουμε έναν ειδικό ψυχικής υγείας.
Στη σύγχρονη εποχή η αλήθεια είναι πως έχουν γεννηθεί μαζί με τις ανάγκες και νέοι ρόλοι. Ψυχολόγοι, σύμβουλοι, coachers, εναλλακτικοί θεραπευτές και πολλοί άλλοι. Καθένας από αυτούς έχει τη δική του εκπαίδευση, τις δικές του γνώσεις και εμπειρίες και φυσικά τα δικά του χαρακτηριστικά με τα οποία μπορεί να εργαστεί και να παρέχει υποστήριξη. Είναι σημαντικό ωστόσο να υπάρχει μια βασική εκπαίδευση στον χώρο της ψυχολογίας και ακόμη πιο συγκεκριμένα σε μια εκπαίδευση ψυχοθεραπευτική όπως είναι η ψυχανάλυση, η γνωστική και η συστημική προσέγγιση. Οι περισσότεροι επαγγελματίες ψυχικής υγείας, είναι κάτοχοι τουλάχιστον και μεταπτυχιακού. Σαφώς, παίζει ρόλο η εμπειρία του κάθε θεραπευτή ωστόσο αυτό έρχεται πράγματι μέσα από τα χρόνια και την τριβή με τους θεραπευόμενους.
Για εμένα, σημαντικότατο κριτήριο ωστόσο είναι η αίσθηση που αφήνει ο «ειδικός» στον συμβουλευόμενο, στον πελάτη του. Η αίσθηση ασφάλειας, η εχεμύθεια, η ζεστασιά που πηγάζει από τα λόγια και την «επαφή» που θα υπάρξει. Η ανακούφιση που πιθανόν να φέρει στον συμβουλευόμενο και η μεταξύ τους χημεία. Ξέρετε, η λέξη «θεραπεία» σημαίνει θερμό, ζεστό άγγιγμα. Αν ο πελάτης νιώσει αυτό το «άγγιγμα» μάλλον έχει κάνει τη σωστή επιλογή!
Η αλήθεια είναι πως τώρα, όσο ποτέ άλλοτε, βιώνουμε μία εξαιρετικά ψυχοφθόρα συνθήκη. Τι θα μας συμβουλεύατε ώστε ν’ αντιμετωπίσουμε όσο τον δυνατόν πιο ανώδυνα;
Τα τελευταία χρόνια έχουμε περάσει όντως πολύ δύσκολες στιγμές. Μια συνθήκη η οποία διαρκεί τόσα πολύ καιρό θα μπορούσε πράγματι να εκριζώσει πολλά από αυτά που ο καθένας διατηρούσε μέσα του. Η οικονομική ανέχεια, η πολυετής οικονομική κρίση, το καθημερινό άγχος έχουν οδηγήσει σε ακραίες συμπεριφορές πολλούς ανθρώπους και αυτό δεν ισχύει μόνο για τους Έλληνες. Ιδιαίτερα τους τελευταίους 7-8 μήνες ζούμε πρωτόγνωρες καταστάσεις με το θέμα του νέου κορωνοϊού και του κοινωνικού αποκλεισμού λόγω των περιοριστικών αλλά αναγκαστικών μέτρων. Ειλικρινά, δε σας κρύβω ότι προβληματίστηκα ιδιαίτερα για το πού θα οδηγήσει αυτή η κατάσταση.
Από την άλλη ωστόσο, σκέφτομαι πως μόνο μέσα από μια θετική προσέγγιση της όποιας κατάστασης μπορεί κάποιος να στέκεται στα πόδια του και να συνεχίζει να χτίζει, ίσως με διαφορετικούς ρυθμούς τη ζωή του. Η λέξη «κρίση» σημαίνει και επιλογή, ευκαιρία και νομίζω πως χρειάζεται όλοι μας να συμπεριφερόμαστε με αυτή την οπτική. Τώρα θα μου πει κάποιος, «πεθαίνει τόσος κόσμος γύρω μας, υπάρχουν τόσα προβλήματα, ποια θετική οπτική βλέπεις;». Ναι, έτσι είναι. Σε ένα πρώτο επίπεδο μετάφρασης της κατάστασης ναι, αυτό που βιώνουμε είναι θλιβερό, οδυνηρό. Ωστόσο, οι άνθρωποι ζούμε πάντα προσπαθώντας να εκπληρώσουμε δυο στόχους, ανεξάρτητα από το τι κάνουμε: προσπαθούμε από τη μια να αποφύγουμε τον πόνο και από την άλλη να εξασφαλίσουμε την ευχαρίστηση, την ηδονή. Έτσι, νομίζω πως ενεργοποιώντας την προσαρμοστικότητα που διακρίνει τον άνθρωπο, ευτυχώς οι περισσότεροι θα καταφέρουν όχι απλά να επιστρέψουν σε προγενέστερο, «λειτουργικότερο» επίπεδο, αλλά κάποιοι από αυτούς να δημιουργήσουν μεγαλύτερα, σπουδαιότερα επιτεύγματα. Διατηρώντας λοιπόν την παραγωγική χροιά του άγχους, τη δημιουργικότητα και την προσαρμοστικότητα, την ελπίδα μας και καλύπτοντας τον κενό χρόνο που απλόχερα προσφέρει αυτή η νέα κατάσταση, νομίζω πως θα καταφέρουμε να ξεπεράσουμε και αυτόν τον σκόπελο.
Εκτός από τον φόβο του κορωνοϊού και το αίσθημα της ανασφάλειας, η καραντίνα και ο εγκλεισμός στο σπίτι, μας έφερε αντιμέτωπους με διάφορα συναισθήματα, στην πλειοψηφία τους αρνητικά. Ποιος θεωρείτε πως είναι ο λόγος για αυτή την αντίδρασή μας;
Δε θα έλεγα πως υπάρχουν αρνητικά συναισθήματα αρχικά. Όλα είναι θετικά, καλοδεχούμενα και δημιουργικά. Ο τρόπος που αντιδρούμε σε αυτά είναι «αρνητικός». Καθένας έχει το δικαίωμα να θυμώσει αλλά δεν θα ήταν δόκιμο ή ευγενικό να ξεσπάσει πάνω μου. Οποιοσδήποτε έχει δικαίωμα να συμπεριφερθεί καταθλιπτικά αλλά σίγουρα δεν θα ήταν προσαρμοστικά ανεκτικό. Σημασία έχει, όπως ανέφερα, να δούμε τι θετικό μπορεί να προσφέρει το κάθε συναίσθημα. Χρειάστηκε να μείνουμε μέσα συνολικά σχεδόν 5 μήνες μέσα στο 2020. Σε αυτούς τους μήνες ζήσαμε εξαιρετικά πρωτόγνωρες και καταπιεστικές καταστάσεις. Συμπεριφερθήκαμε με φόβο, ψυχαναγκαστικά, με αϋπνίες, με θυμό, με ανία, με με με…
Από την άλλη όμως, δόθηκαν ευκαιρίες. Ευκαιρίες να μάθουμε να ζούμε με την οικογένειά μας που μέχρι πρότινος διαμαρτυρόμασταν πως δεν απολαμβάναμε χρόνο μαζί. Τελειώσαμε εκείνο το βιβλίο που μήνες ανοιγοκλείναμε στο συρτάρι. Διαβάσαμε κι άλλο βιβλίο. Κι άλλο… Μάθαμε ή έστω πειραματιστήκαμε σε νέες δεξιότητες. Δοκιμάσαμε να μαγειρέψουμε, να φροντίσουμε τις γλάστρες στα μπαλκόνια μας. Μάθαμε πράγματα που έμαθαν τα παιδιά μας και προσπαθούσαν να μοιραστούν τόσο καιρό μαζί μας, αλλά εμείς οι γονείς «δεν προλαβαίναμε». Νιώσαμε και όμορφα συναισθήματα: Θυμηθήκαμε το συναίσθημα της νοσταλγίας και της συγκίνησης όταν συνειδητοποιήσαμε πόσο μας έλειπαν οι γονείς μας όσο καιρό δεν τους βλέπαμε. Βιώσαμε πιο έντονα την σωματική επαφή όταν μετά από 3 μήνες τους αγκαλιάσαμε. Πιθανόν κάποιοι να κατάφεραν να συνειδητοποιήσουν όλες τους τις αισθήσεις μαζί εκείνη τη στιγμή, ε; Μετρήσαμε φίλους. Είδαμε ταινίες. Ο άνθρωπος αντιδρά πιο εύκολα και προσαρμόζεται καλύτερα απ’ ότι τελικά πιστεύουμε!
Θα ήθελα να μοιραστείτε μαζί μας μια ιστορία που έχετε ζήσει στην επαγγελματική σας ζωή και σας συγκινεί ή σας κάνει να νιώθετε ιδιαίτερα περήφανος.
Κάπου νωρίτερα σας είπα πως νιώθω ιδιαίτερα ευγνώμων για κάθε άνθρωπο που βρέθηκε στη ζωή μου και ιδιαίτερα μέσα σε αυτόν τον ιερό χώρο της συνεδρίας και της θεραπείας και καθένας από αυτούς με κάνει να νιώθω περήφανος απλά επειδή υπήρξε εκεί! Θα μπορούσα όμως να μοιραστώ όντως μαζί σας κάποιες πιο ιδιαίτερες περιστάσεις! Συναντώ και συνεργάζομαι επιπλέον με εφήβους και νεαρούς ενήλικες με διάγνωση που ανήκει στο φάσμα του αυτισμού, σε συμβουλευτικό πλαίσιο. Με συγκινεί λοιπόν ιδιαίτερα η περίπτωση του Δημήτρη, ο οποίος παρά τις δυσκολίες που είχε όλα αυτά τα χρόνια, κατάφερε να περάσει στο Πανεπιστήμιο και μάλιστα στην 1η του επιλογή, αλλά και του Παναγιώτη ο οποίος ετοιμάζεται να πάρει επίσης το πτυχίο του φέτος από μια σχολή του ΑΠΘ και παράλληλα προετοιμάζεται για τις μεταπτυχιακές του σπουδές. Δε θα ξεχάσω ποτέ την Χριστίνα, μια νέα και όμορφη κοπέλα, η οποία παρά τις ευκαιρίες και τις σχεσιακές της εμπειρίες, ήρθε αρχικά για να αντιμετωπίσει τον φόβο δέσμευσης με έναν άντρα και 3 μήνες μετά αποφάσισε να κάνει σχέση. Είναι μαζί με τον φίλο της σχεδόν 7 μήνες, έχοντας καταφέρει να αντιμετωπίσει το άγχος της ακριβώς γιατί δέχθηκε την νέα πρόκληση στη ζωή της. Για αυτούς αλλά και για τον καθένα που με εμπιστεύθηκε και κυρίως για τους γονείς των παιδιών, με τους οποίους πραγματικά νιώθεις σαν να είσαι ένα αναπόσπαστο κομμάτι της δικής τους οικογένειας, όσο προσπαθείς να τους βοηθήσεις να βρουν τις ισορροπίες στο σύστημά τους, νιώθω ειλικρινά τυχερός και περήφανος!
Τέλος, θα ήθελα να μοιραστείτε μαζί μας το πιο τρελό σας όνειρο για τη νέα χρονιά!
Το πιο τρελό μου όνειρο! Τον τελευταίο καιρό προ(σ)καλώ τους ανθρώπους να ονειρευτούν τη στιγμή που αυτό το σκηνικό που ζούμε, θα έρθει στο τέλος του. Πώς θα είναι άραγε εκείνη η στιγμή;
Προσωπικά, ονειρεύομαι έναν κόσμο στον οποίο θα μπορούμε όλοι μας να ζήσουμε με ηθική και χωρίς βία. Βία σωματική, λεκτική ή ψυχολογική. Να δημιουργούμε συνεχώς νέες συνθήκες μέσα στις οποίες θα μπορούμε να μοιραζόμαστε πράγματα, σκέψεις, συναισθήματα, χωρίς τον φόβο της κριτικής και της απόρριψης. Να υπάρχει ειρήνη μέσα μας και αγάπη έξω μας! Όλα αυτά όμως θα παραμείνουν όνειρα αν δεν τα κάνουμε στόχους! Δράση λοιπόν!
Εύχομαι ολόψυχα σε όλους Καλή Χρονιά γεμάτη αισιοδοξία και πίστη για τα καλύτερα του καθενός! Να βάζετε στόχους και να τους κυνηγάτε, όχι μόνο τον Γενάρη, αλλά και όλο τον χρόνο. Να έχετε πίστη στις ικανότητές σας και να σκορπάτε φως και ελπίδα παντού!
Info
Γιώργος Ιατρού, Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας, Msc, Phdc Ιατρικής
Facebook Γιώργος Π. Ιατρού Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας-ψυχοπαιδαγωγός
Instagram geoiatkast
Website Metagnosi
