Ελλάδα

Σκοτεινός ουρανός – Βιβλιοκριτική στο «Τυφλό φως» του Αχιλλέα Φακατσέλη

Δημοσιογράφος επί πολλά χρόνια, πρώτα στην «Αυγή» και εν συνεχεία στην «Ελευθεροτυπία», ειδικευμένος σε διεθνή θέματα, ο Αχιλλέας Φακατσέλης τύπωσε το πρώτο του μυθιστόρημα, που έχει τίτλο «Τυφλό φως» και κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πηγή. Η πρώτη πεζογραφική προσπάθεια του Φακατσέλη ανήκει στη λογοτεχνία του φανταστικού αφού η δράση εξελίσσεται σε έναν ανώνυμο τόπο, όπου τίποτε δεν είναι όπως ακριβώς φαίνεται και όπου τα πάντα τελούν υπό το κράτος μιας αόρατης πλην συνεχώς παρούσας απειλής. Τι ακριβώς σημαίνει, όμως, «αόρατη πλην συνεχώς παρούσα απειλή»; Πώς ένας μεγάλος κίνδυνος είναι δυνατόν να δίνει το παρών δίχως να μπορεί να εντοπιστεί η προέλευση και να προσδιοριστεί η καταγωγή του;

Στη δυσοίωνη πολιτεία στην οποία καταφτάνει ο κεντρικός ήρωας ύστερα από μακρά περιπλάνηση στη θάλασσα, ο ουρανός είναι μονίμως φορτωμένος από βαριά σύννεφα. Κάτι περίεργο και παράξενο, που παραμένει αδιευκρίνιστο μέχρι το τέλος, δεν επιτρέπει στο φως να φτάσει μέχρι την τεράστια καστρόπολη η οποία περιβάλλεται από ένα εξίσου σκοτεινό και απρόσιτο οροπέδιο.

Ακόμα κι όταν ο πρωταγωνιστής έχει γίνει μέλος της κοινότητας του οροπεδίου, και το φως σκάει επιτέλους μύτη, προκαλώντας την αίσθηση πως οι άνθρωποι θα κατορθώσουν εντέλει να απευθύνουν το βλέμμα τους σε έναν ανέφελο ουρανό, οι σκιές οι οποίες βρίσκονται ανάμεσά τους δεν αποσύρονται: θα παραμείνουν εκεί εσαεί, πνίγοντας την ελευθερία τους.

Οι δυστοπικές πολιτείες, πολιτείες σαν κι αυτήν που επινοεί ο Φακατσέλης στο βιβλίο του, έχουν πάντοτε έναν μεταφορικό και αλληγορικό χαρακτήρα, αποκαλύπτοντας τους φόβους και τις αναρωτήσεις μας για το επερχόμενο μέλλον – και όχι μόνον γι’ αυτό. Ο ήρωας του Φακατσέλη και οι κάτοικοι του σκιασμένου οροπεδίου δεν έχουν όνομα: δεν μιλούν για το παρελθόν τους και είναι αδύνατον να σκεφτούν (έστω να εικάσουν) το μέλλον τους.

Η δύστροπη, ωστόσο, αυτή συνθήκη αποτελεί και το μήνυμα του βιβλίου – πώς να αναζητήσει κανείς μέσα στο συνεχές κατρακύλισμα του χρόνου ένα στίγμα για την ατομική του ύπαρξη, πώς να ανιχνεύσει σε ένα ρευστό και εκ των πραγμάτων αδιευκρίνιστο τοπίο τα σημεία τα οποία όχι μόνο θα τον κρατήσουν στη ζωή, αλλά και θα του ανοίξουν τον δρόμο για τη μετάβαση σε ένα καινούργιο, ριζικά διαφορετικό στάδιο.

Αρνούμενος να πειθαρχήσει σε κανόνες, απρόθυμος να αποδεχθεί συμβάσεις, όπως και έτοιμος να ταξιδέψει στο πεδίο μιας νέας εποχής, ο πρωταγωνιστής δίνει μια βασανιστική μάχη αυτογνωσίας. Και όπως δεν θα αργήσει να καταλάβει, οι άλλοι δεν είναι τίποτε περισσότερο από τον εαυτό του – με αυτόν θα πρέπει να έρθει σε αντιπαράθεση, με  τα δικά του σκοτάδια οφείλει να πολεμήσει μέχρι να διώξει από πάνω του το ασφυκτικό βάρος το οποίο σωρεύτηκε κατά τη διάρκεια της περιπλάνησής του. Μόνο έτσι, άλλωστε, θα έρθει η ποθητή ώρα: η ώρα που θα καταφέρει να κοιτάξει πέρα από τα αδιαπέραστα σύννεφα τα οποία σκοτίζουν την καρδιά του. Ένα μυθιστόρημα ιδεών που μας κερδίζει με τη θέρμη του προβληματισμού του.

Tου Βαγγέλη Χατζηβασιλείου

AΠΕ

Back to top button