Küçük Atina. Έτσι το λέγανε οι Τούρκοι το Βογατσικό στον 19ο αιώνα. Πολύ ενδιαφέρον άρθρο του αρχισυντάκτη της “Βραδυνης” Βασίλη Σπανόπουλου για το Βογατσικό και την Σιάτιστα από τις 15 Ιανουαρίου 1939.
Αναφερεται φυσικα η οικογενεια Δραγουμη αλλα και η οικογενεια Ρουσοπουλου. Οσο για την βιβλιοθηκη Αθανασιου Ρουσοπουλου, οταν πεθανε η Λουιζα Μουρραιη-Ρουσοπουλου (το 1903), η βιβλιοθηκη και πολλα αλλα της οικογενειας παρθηκαν απο το μεγαλο γυιο Οθωνα Ρουσοπουλο, γιατι ο Αστεριος (φαρμακοποιος στην Αθηνα) και ο Ρουσος (στην Αυστρο-Ουγγαρια) δεν ειχαν ενδιαφερον, ενω ο μικρος Πετρος εκανε ακομη τις σπουδες του στην Γερμανια. Ο Οθων πεθανε το 1922 και οι Ρουσος, Πετρος, Βερθα και Σοφια ζητησαν να γινει καποια διανομη στη περιουσια του πατερα τους Αθανασιου.
Η συζυγος του Οθωνος, η Ελενη Ναουμ Ρουσοπουλου αντεδρασε αρκετα αγρια, αλλα τελικα η Ελενη και ο Πετρος απεφασισαν να αφησουν την μεγαλη βιβλιοθηκη στο Βογαστικο η την Καστορια. Ας μην ξεχναμε οτι η οικογενεια Ναουμ ηταν γουναραδες απο την Καστορια και οτι ο συζυγος της Ελενης, ο Οθων, ηταν βουλευτης Φλωρινης το 1920-21. Ο Πετρος ειχε ιδιαιτερες σχεσεις με την Καστορια, το Βογατσικο και την Σιατιστα γιατι εκανε εμποριο γουνων με ενα Σερβο ονοματι Πετροβιτς απο το 1909 μεχρι το 1921.
Τελικα παρθηκε η αποφαση να δοθει η βιβλιοθηκη στο Βογατσικο αλλα δεν υπηρχε καταλληλο κτιριο να την βαλουν μετα απο τον εμπρησμο του 1912 . Πως και γιατι δοθηκε η βιβλιοθηκη (για μερικα χρονια) στην Σιατιστα δεν γνωριζω.
Ειναι παντως αληθεια οτι με τα νεα οικηματα του Βογατσικου και την μεγαλη σημασια του Βογατσικου σαν την πατριδα της οικογενειας Δραγουμη, εγινε μια πρσπαθεια απο τους Βογατσιωτες να παρουν πισω την βιβλιοθηκη Ρουσοπουλου, ιδιως γιατι η Αγνη Ρουσοπουλου (κορη το Οθωνος) και η μητερα της Ελενη (που ζουσε ακομη) το ηθελαν να γινει. Δικαστικοι αγωνες λοιπον, αλλα πεσαμε στον πολεμο και το θεμα ξεχαστηκε. Μετα τον πολεμο η Αγνη εκανε μια προσπαθεια (μαλιστα ειχα ελθει στο Βογατσικο το 1949, 1950 και 1951) αλλα δεν εγινε τιποτε.
Την ειδα την βιβλιοθηκη Ρουσοπουλου στην Σιατιστα περυσι. Αξιζει τον κοπο να ξαναγυρισει στο Βογατσικο, ιδιως γιατι η Μανουσιος Βιβλιοθηκη στην Σιατιστα δεν εχει χωρο για ολα αυτα τα βιβλια, πανω απο 2.500!