Στον Γέρμα Καστοριάς την παλαιά εποχή κι έως τη δεκαετία του 1930 (;), κατά το Σάββατο του Λαζάρου και την Κυριακή των Βαΐων, τα μικρά παιδιά σχημάτιζαν ομάδες 6 – 7 ατόμων κι επισκέπτονταν όλα τα σπίτια του χωριού, άδοντας τα ανάλογα κάλαντα – αγύρτικα εθιμικά άσματα και λαμβάνοντας αυγά και μικρά φιλοδωρήματα απ’ τις νοικοκυρές των σπιτιών.
Ειδικότερα, κατά τη μεγάλη εορτή των Βαΐων και μετά την απόλυση της εκκλησίας, τα μικρά κορίτσια του Γέρμα (μόνον τα κορίτσια) «γίνονταν Βάγιες», δηλαδή τα ίδια προσωποποιούσαν – υποδύονταν τους ευλογημένους κλάδους των Βαΐων (!), με τους οποίους υποδέχτηκε ο ευσεβής λαός των Ιεροσολύμων τον Ιησού Χριστό, κατά τη θριαμβευτική είσοδό Του στην ευλογημένη πόλη, λίγες ημέρες πριν τη φρικτή Σταύρωσή Του. Συγκεκριμένα, κρεμούσαν στο λαιμό τους και κρατούσαν στα χέρια τους κλαδιά δάφνης (βαΐων) και πήγαιναν σε όλες τις οικίες λέγοντας το ακόλουθο άσμα:
Άιντε “Βάιες” να φύγουμε, “Βάιες” να περπατούμε,
γιατί ’δω μας βαρέθηκαν αυτές οι κυρατσοπούλες.
Σ’ αυτό το σπίτι το ψηλό, το νοικοκυρεμένο,
έχουν παιδί γραμματικό, παιδί γραμματισμένο,
έχουν και κόρη για παντρειά, κόρη για αρραβώνα,
την προξενούν (σ)το βασιλιά, την προξενούν (σ)το ρήγα,
δεν θέλω εγώ το βασιλιά, δεν θέλω εγώ τον ρήγα,
μον’ θέλω τζομπανόπουλο να παίζει τη φλογέρα!
Άιντε “Βάιες” να φύγουμε, “Βάιες” να περπατούμε,
γιατί ’δω μας βαρέθηκαν αυτές οι κυρατσοπούλες…
Ο Κύριος ανασταίνει τον Λάζαρο. Φορητή εικόνα στον Γέρμα (18ος αιών). |
Η Παναγία η Οδηγήτρια (έτ. 1775). Η εφέστια εικόνα του Γέρμα. |
Η Σταύρωση του Χριστού σε αργυρό κάλυμμα ευαγγελίου του Γέρμα, έτ. 1811. |
Τα σύμβολα του Πάθους στην οπίσθια πλευρά φορητής εικόνας του Γέρμα (18ος αιών;) |
Η Ανάσταση του Χριστού (18ος αιών;) σε αργυρό σταυρό του Γέρμα. |