Άργος ΟρεστικόΚαστοριάΠαλαιά ΚαστοριάΠρόσωπα

Ιωάννης Παλάσης: Ο κορυφαίος της εκκλησιαστικής μουσικής από το Βογατσικό

Ο Ιωάννης Παλάσης γεννήθηκε το 1891 στο Βογατσικό. Μικρός πήγε στην Κωνσταντινούπολη, όπου φοίτησε στο Ζωγράφειο Λύκειο. Συγχρόνως μαθήτευσε κοντά στον Νηλέα Καμαράδο. Έγινε πρωτοψάλτης του μητροπολιτικού ναού Σαμψούντας Πόντου. Το 1922 επανήλθε στην Κωνσταντινούπολη, όπου και συνέχισε να ψάλλει ως δεξιός ψάλτης, αρχικά στην Αγία Ευφημία Χαλκηδόνος (1922-1931) και στη συνέχεια στον Άγιο Νικόλαο Γαλατά (1931-1942).
Εδώ κατέκτησε την ευρύτατη λαϊκή αποδοχή αλλα ταυτόχρονα εγκαινίασε (παράλληλα με τον Νηλέα Καμαράδο και τον Μιχαήλ Χατζηαθανασίου) τους πολυπρόσωπους εξω-λειτουργικούς χορούς σε Αίθουσες και Ναούς της Πόλης. Φημισμένος Κωνσταντινουπολίτης ψάλτης, με προσωπική άποψη για την τέχνη αυτήν και πολλούς μαθητές (ανάμεσα στους οποίους και ο Θρασύβουλος Στανίτσας).
Ως σύγχρονος εκκλησιαστικός συνθέτης ανήκει και αυτός στον κύκλο των εξω-πατριαρχικών Κωνσταντινουπολιτών μουσικών και δασκάλων, οι οποίοι, προς το τέλος του 19ου αι. και κυρίως στο α’ μισό του 20ού, εκπροσωπούν περισσότερο μιαν, ευρύτερα, αστική – ανατολική εκκλησιαστική μουσική παράδοση.
Ειχε μελοποιήσει πολλά και ποικίλα μέλη, όπως Δοξαστικά, Χερουβικά, Λειτουργικά με “Άξιον εστίν” σε διαφόρους ήχους, “Δύναμις Τρισαγίων” επίσης σε διαφόρους ήχους, και άλλα. Από αυτά, τα περισσότερο γνωστά (και ενδιαφέροντα) είναι τα Λειτουργικά του και το περίφημο Δύναμις του Τρισαγίου σε ήχο β’ με Κράτημα.
O Ιωάννης Παλάσης ως ψάλτης, ως χοράρχης και ως μελοποιός ήταν, γενικότερα, από τους πιο σημαντικούς (και γνωστούς) εκκλησιαστικούς μουσικούς του 20ού αιώνα.
Η Δύναμη του Τρισάγιου Ύμνου σε μελοποίηση Ιωάννη Παλάση και ήχο Α’. Πρόκειται για ιδιωτική ηχογράφηση την οποία πραγματοποίησε ο Δημήτριος Μαγούρης στις αρχές της δεκαετίας του ‘60 και η οποία αποθησαυρίζεται μαζί με άλλες δικές του στο αρχείο του Λυκούργου Πετρίδη. 
Ο Τρισάγιος Ύμνος σχετίζεται άμεσα με τη μελοποίηση του Μανουήλ Πρωτοψάλτη, ενώ η Δύναμη περισσότερο γνωστή από την επεξεργασία του Θρασυβούλου Στανίτσα, εδώ στην πρωτόλειά της εκδοχή όπως ακριβώς την εντοπίζουμε και στην καταγραφή των χειρογράφων Κ. Μαφίδη. Αίσθηση προκαλούν στον ακροατή οι περίτεχνοι λαρυγγισμοί και η ιδιαίτερη ευστροφία του εκτελεστή μέσα από τη συχνή χρήση της χρονικής ανισομετρίας των παρεστιγμένων αξιών, δημιουργώντας έτσι αυξημένη ρυθμικότητα στο μέλος.
Επίσης ακούστε Τρισάγιο – Δύναμις Ιωάννη Παλάση ήχος πρώτος απο τον Θ, Στανιτσα (Χορωδιακο) https://soundcloud.com/lambis-basilika-ree/19-1

Back to top button