Κάποτε ήταν μια πολύ όμορφη Καστοριανή κοπέλα η Μαριγώ που το σπίτι της ήταν επάνω απ’ τον Σταυρό.
Αυτή λοιπόν ερωτεύτηκε έναν νέο που ερχόταν από τα ξένα στην__ Καστοριά .
Ήταν καπετάνιος και αγαπήθηκαν τόσο πολύ, που η Μαριγώ κάθε φορά που έφευγε ο νιος πήγαινε στον βράχο της γειτονιάς της και αγνάντευε στην λίμνη για να τον δει να έρχεται.
Πέρασε πολύς καιρός και ο καπετάνιος δεν φαινόταν και η Μαριγώ ήταν κάθε μέρα στον βράχο!!!
Μία χειμωνιάτικη μέρα πήγε και είχε πολύ χιόνι. Φτάνοντας στην άκρη του βράχου γλίστρησε, έπεσε και σκοτώθηκε!
Και αν τον κοιτάξεις τον βράχο από μακριά έχει την μορφή καπετάνιου.
Ο καπετάνιος είχε χαθεί, μια νύχτα που γινόταν χαλασμός στην λίμνη.
Κανείς δεν τον είδε από τότε, αλλά και κανείς δεν πίστεψε ότι τον πήρε η κυρά της Λίμνης στην αγκαλιά της.
Έτσι, έγινε ο πρωταγωνιστής των ιστοριών που διηγόντουσαν γύρω απ’ το τζάκι, στις ολονυχτίες τους, οι γνωστοί και φίλοι του.
Κάποιοι λέγαν ότι τον πλάνεψε με μάγια και βοτάνια,η κόρη του Μπέη και τον πήρε μαζί της όταν έφυγε για την Πόλη.
Άλλοι πάλι ότι έφυγε μόνος του για χώρες μακρινές και δεν θα γύριζε ξανά,αν δεν γινόταν τρανός άρχοντας με λίρες στο σεντούκι.
Ή πάλι ότι δεν την αγάπησε ποτέ αληθινά και είχε παίξει μαζί της ένα από τα παιχνίδια που τρελαίνουν το μυαλό, απ αυτά που του είχε μάθει ο Δράκος φύλακας της χρυσής Σπηλιάς.
Άλλοι πάλι λέγαν,ότι κάποτε είχε πονέσει τόσο πολύ και είχε κρατήσει ερμητικά κλειστά τα παράθυρα της ψυχής, έτσι που ο πόνος, σκοτείνιασε τα πάντα μέσα του.
Η μόνη στιγμή που ρουφούσε μια σταγόνα χαρμολύπης, βάλσαμο για αυτόν, ήταν όταν έκανε μια καρδιά να πονάει.
Ή ότι είχε κλειστεί μέσα στον λαβύρινθο της ψυχής του, γιατί ίσως, να ήθελε να την δοκιμάσει για να δει μέχρι που μπορεί να φτάσει γι αυτόν.
Να ναι σίγουρος ,όταν έρθει η στιγμή να ομολογήσει όλα όσα τον πόνεσαν, ότι θα μπορέσει να του δώσει την υπόσχεση!
Ότι, αυτή είναι η δυνατή που θα τον σώσει…
Όμως έχει ο καιρός γυρίσματα .
“τα Φευγάτα” επέστρεψαν….
«Κάποτε στην Καστοριά έπεσε μια βαριά αρρώστια που ο κόσμος πέθαινεν αράδα. Τότε αναγκάστηκαν να αφήσουν τα σπίτια τους οι Καστοριανοί και να φύγουν και έγιναν τα “φευγάτα”.
Φεύγοντας “παράχουναν” το θησαυρό τους στα υπόγεια των σπιτιών για να τον βρούν όταν θα γύριζαν. Και λέγει η παράδοσις ότι η πόλις είχεν αδειάσει ολόκληρη για καιρό και καιρό και όταν γύρισαν βρήκαν χορτάρια φυτρωμένα σ’ όλους τους δρόμους και τα σπίτια με “παζίνες” (=αράχνες). Ο λαός τραγούδησε την εποχή αυτή έτσι».
Τι είχε όμως συμβεί με τον καπετάνιο;
Βλέποντας ότι ο κόσμος πέθαινε αράδα, ο καπετάνιος της Μαριγώς, κίνησε να βρει και να φέρει το «μαγικό νερό» από τα μακρινά της Ινδίας τα μέρη και να σώσει την πόλη του. Να γίνει ήρωας στα μάτια της Μαριγώς και να ζήσουν μονοιασμένοι ως τα βαθιά γεράματα και ως την άλλη την ζωή.
Όταν γύρισε εκείνο το απόβραδο βρήκε κόσμο πολύ έξω απ’ το σπίτι της Μαριγώς και νόμισε ότι την παντρεύουν μ’ άλλον.
Μπήκε τότε μέσα στον οντά θυμωμένος, έτοιμος να κάνει φονικό και την βλέπει άσπρη σαν τον χασέ στο νεκροκρέβατο ντυμένη με τα νυφιάτικα.
Τα χάνει και τον παίρνει το παράπονο που έφυγε τόσο νωρίς η καλή του και δεν πρόλαβε να της μιλήσει για την αγάπη του και να της δώσει το δακτυλίδι που χε φέρει απ’ τα ξένα.
Θυμήθηκε το «αθάνατο νερό» και το βγάνει απ’ τον κόρφο του.
Της στάζει τρεις σταγόνες στα χείλη της και εκείνη γίνκε καλά και άνοιξε τα μάτια της. Τον βλέπει δίπλα της κι αγκαλιάζονται με δάκρυα χαράς και λύτρωσης.
Μια βδομάδα γλένταγαν όλοι τους και χόρευαν με νταούλια και ζουρνάδες και κόκκινο κρασί που γύρισε το παλικάρι απ’ τα ξένα, σωτήρας της πόλης και της Μαριγώς και η κοπέλα απ’ τον μαύρο Άδη.
Λένε ότι από τότε ξεκίνησαν και τα γλέντια για τα καρναβάλια και την επιστροφή των ξενιτεμένων της Καστοριάς.
Και από τότε, ζήσανε αυτοί καλά και μεις καλύτερα…
Ψέματα κι αλήθεια …έτσι λεν τα παραμύθια!!
—Αρχή της ιστορίας μας δίνει ο λαϊκός Καστοριανός μύθος της Μαριγώς με το άδοξο τέλος και την εποχή μιας πανδημίας στο παρελθόν που επαναλαμβάνεται και στο σήμερα.
Ας δώσουμε λοιπόν μια αισιόδοξη-λυτρωτική νότα σ΄αυτό τον μύθο που πλανιέται τόσα χρόνια στην πόλη μας.
Για να διασωθεί ο Καστοριανός Μύθος της Μαριγώς συμμετείχαν οι: Ελένη Κωνσταντίνου Καλλίνικου, kathy kritikos και ένα απόσπασμα από “Τα Φευγάτα” (Αρ. 1101 Α, σελ. 78, Καστοριά, Ι. Μπακάλης, 1937)
Ο πίνακας είναι της Καστοριανής ζωγράφου Δωροθέας Χαρίτωνος απο την Έκθεση ζωγραφικής, “ΜΕ ΑΝΟΙΧΤΌ ΠΑΡΆΘΥΡΟ ” 2008
Αγγελικη Γιωτη
ΚΑΣΤΟΡΙΑ ΑΡΧΟΝΤΙΣΣΑ ΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ – ΤΟ ΠΡΙΝ κ το ΤΩΡΑ
