Σήμερα, η εορτή του Μεγαλομάρτυρα Αγίου Γεωργίου και ας δούμε ένα ομώνυμο μνημείο από την περιοχή της Καστοριάς. Χρόνια πολλά!
Ένα μοναδικό βυζαντινό μνημείο, που σώζεται σε καλή κατάσταση μέχρι σήμερα στον οικισμό της Ομορφοκκλησιάς Καστοριάς. Ο περί ου ο λόγος ναός του Αγ. Γεωργίου είναι κτίσμα που πρωτοανεγέρθηκε τον 12ο αι, τύπου σταυροειδούς εγγεγραμμένου με νάρθηκα και τρούλο, το οποίο ήταν καθολικό ενός βυζαντινού μοναστικού συγκροτήματος. Αποτελεί ίσως τον πιο καλά τεκμηριωμένο ναό της περιοχής εκτός πόλης, καθώς πολλοί μελετητές έχουν γράψει γι’ αυτόν.
Το έτος 1287 οι άρχοντες Νετζάδες Ανδρόνικος, Νικηφόρος και Ιωάννης ανέλαβαν τα έξοδα ανακατασκευής και τοιχογράφησης του ναού. Έναν αιώνα μετά, περί το 1365-85 η μονή επανιδρύθηκε από κάποια κτητόρισσα, η εικόνα της οποίας αποκαλύφθηκε σε εξωτερικό τοίχο. Επίσης, περιλαμβάνει μεταγενέστερες κατασκευές όπως κωδωνοστάσιο, πλευρικά παρεκκλήσια και στοές.
Το έτος 1287 οι άρχοντες Νετζάδες Ανδρόνικος, Νικηφόρος και Ιωάννης ανέλαβαν τα έξοδα ανακατασκευής και τοιχογράφησης του ναού. Έναν αιώνα μετά, περί το 1365-85 η μονή επανιδρύθηκε από κάποια κτητόρισσα, η εικόνα της οποίας αποκαλύφθηκε σε εξωτερικό τοίχο. Επίσης, περιλαμβάνει μεταγενέστερες κατασκευές όπως κωδωνοστάσιο, πλευρικά παρεκκλήσια και στοές.
Σύμφωνα με τον Κώδικα της Μητρόπολης Καστορίας, το έτος 1684 το σταυροπηγιακό ( = που υπαγόταν απευθείας στη δικαιοδοσία της Αρχιεπισκοπής Αχριδών) μοναστήρι της Γκάλιστας (Ομορφοκκλησιάς) προσαρτήθηκε μαζί με άλλα τρία στην Μονή Μαυριωτίσσης.
Στον 20ο αι., ήταν ένα από τα πρώτα μνημεία που κηρύχθηκαν διατηρητέα, μόλις το 1924. Εργασίες αποκατάστασης πραγματοποιήθηκαν τόσο τη δεκαετία του 1950 όσο και αυτή του ’90.
Στον 20ο αι., ήταν ένα από τα πρώτα μνημεία που κηρύχθηκαν διατηρητέα, μόλις το 1924. Εργασίες αποκατάστασης πραγματοποιήθηκαν τόσο τη δεκαετία του 1950 όσο και αυτή του ’90.
Η σωζόμενη υπέρθυρη κτητορική του επιγραφή αναφέρει: «ΑΝΗΓΕΡΘΗ ΕΚ ΒΑΘΡΩΝ Κ(ΑΙ) ΑΝΗΣΤΟΡΙΘΕΙ Ο ΘΕΙΟΣ Κ(ΑΙ) ΠΑΝΣΕΠΤΟΣ ΝΑΟΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ Κ(ΑΙ) ΕΝΔΟΞΟΥ ΜΕΓΑΛΟΜΑΡΤΥΡΟΣ Κ(ΑΙ) ΤΡΟΠΑΙΟΦΟΡΟΥ
ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΔΙ ΕΞΟΔΟΥ Κ(ΑΙ) ΚΟΠΟΥ ΤΩΝ ΠΑΝΕΥΓΕΝΕΣΤΑΤΩΝ ΝΕΤΖΑΛΩΝ Κ(ΑΙ) ΑΥΤΑΔΕΛΦΩΝ ΤΟΥ ΤΕ ΚΥΡ ΝΙΚΗΦΟΡΟΥ Κ(ΑΙ) ΚΥΡ ΙΩ(Α)ΝΝΟΥ Κ(ΑΙ) ΚΥΡ ΑΝΔΡΟΝΙΚΟΥ ΕΠΙ ΤΟΙΣ ΒΑΣΙΛΕΙ(ΑΣ) ΤΩΝ ΘΕΟΣΤΕΠΤΩΝ ΜΕΓΑΛΩΝ ΒΑΣΙΛΕΩΝ ΑΝΔΡΟΝΙΚΟΥ Κ(ΑΙ) ΕΙΡΗΝΗΣ Κ(ΑΙ) ΤΟΥ ΥΙΟΥ ΑΥΤΟΥ ΜΙΧΑΗΛ Κ(ΑΙ) ΜΑΡΙ(ΑΣ) ΤΩΝ ΠΑΛΑΙΩΛΟΓΩΝ ΕΠΙ ΕΤΟΥΣ ΑΨϞΕ (=1287)»
Το εντυπωσιακότατο και σπάνιο έκθεμα του ναού είναι η ξυλόγλυπτη εικόνα – ξόανο του Αγίου Γεωργίου, σε υπερφυσικό μέγεθος (ύψους περίπου 2.90 μ). Το ξόανο προέρχεται μάλλον από την Κωνσταντινούπολη και χρονολογείται τον 14ο αι.
[φωτ. Φωτογραφία του βυζαντινού ναού Αγ. Γεωργίου Ομορφοκκλησιάς κατά την αποκατάστασή του τη δεκαετία του 1950. Κάτω αριστερά διακρίνεται ο Μητροπολίτης Καστορίας Νικηφόρος Παπασιδέρης (1888-1958) | © αρχείο έδρας Βυζαντινής Αρχαιολογίας & Τέχνης ΑΠΘ].
Δείτε περισσότερα:
