Οι αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που επικρίνουν σφοδρά ή κοροϊδεύουν τους πολιτικούς και ιδεολογικούς αντιπάλους, έχουν διπλάσια πιθανότητα να διαμοιραστούν σε άλλους χρήστες (share), άρα να εξαπλωθούν σαν ιός, δηλαδή να γίνουν «viral», σύμφωνα με μια νέα επιστημονική έρευνα.
Οι ερευνητές, με επικεφαλής ψυχολόγους του βρετανικού Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ, οι οποίοι έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ (PNAS), ανέλυσαν περισσότερα από 2,7 εκατομμύρια μηνύματα στο Twitter και αναρτήσεις στο Facebook. Διαπιστώθηκε ότι κάθε πρόσθετη λέξη που αναφέρεται επιθετικά σε έναν αντίπαλο πολιτικό ή σε μια αντίπαλη πολιτική άποψη, αυξάνει κατά μέσο όρο κατά 67% την πιθανότητα αυτό το tweet ή αυτή η ανάρτηση να διαμοιραστεί με άλλους χρήστες των social media. Η τάση αυτή ισχύει άσχετα με τον πολιτικό προσανατολισμό κάποιου χρήστη, με άλλα λόγια διατρέχει λίγο-πολύ όλο το πολιτικό φάσμα.
Προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι η πιθανότητα να γίνει «viral» μια ανάρτηση, αυξάνεται όσο πιο έντονα συναισθηματική και ακραία γλώσσα χρησιμοποιεί, εκφράζοντας ιδίως θυμό, αγανάκτηση κλπ. Η νέα έρευνα δείχνει ότι οι επιθέσεις στους πολιτικούς αντιπάλους είναι πολύ πιο αποτελεσματικές στο να μετατρέπουν σε «viral» μια ανάρτηση: είναι σχεδόν πέντε φορές πιο πιθανό να το πετύχουν αυτό σε σχέση με αναρτήσεις που έχουν γλώσσα φορτισμένη με αρνητικά συναισθήματα (π.χ. οργή) και επτά φορές πιθανότερο σε σχέση με αναρτήσεις που εκπέμπουν ηθικά και θετικά συναισθήματα. Οι ερευνητές επεσήμαναν ότι, όπως δείχνουν τα ευρήματά τους, έχουν επικρατήσει δυστυχώς «διαστρεβλωμένα» κίνητρα, που πλέον καθοδηγούν το διάλογο στις σημαντικότερες πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης, με συνέπεια να εντείνεται διαρκώς η πολιτική πόλωση και να απειλείται η ίδια η δημοκρατική διαδικασία στις ανεπτυγμένες χώρες.
«Τα social media μας κρατάνε απασχολημένους με αυτά, όσο γίνεται περισσότερο, προκειμένου να πουλήσουν διαφημίσεις. Αυτό το επιχειρηματικό μοντέλο έχει καταλήξει να επιβραβεύει τους πολιτικούς και τα μέσα ενημέρωσης που παράγουν διχαστικό περιεχόμενο εναντίον αυτών που αντιλαμβάνονται ως εχθρούς. Το μίσος για τους “άλλους” είναι πολύ καλύτερο στο να τραβά την προσοχή στο διαδίκτυο από ό,τι η αγάπη για τους “δικούς” μας. Αυτό τρέφει ένα επικίνδυνο πολιτικό κλίμα», δήλωσε ο ερευνητής Στιβ Ράθτζι του Κέιμπριτζ.
Ενδεικτικά, η μελέτη βρήκε ότι οι αναρτήσεις κατά πολιτικών αντιπάλων προσελκύουν υπερδιπλάσιες θυμωμένες «φατσούλες» (emojis) σε σχέση με τις «καρδούλες» που γεννούν οι αναρτήσεις για τους φίλα προσκείμενους. Κάθε λέξη με αρνητικό συναισθηματικό περιεχόμενο σχετίζεται με μια αύξηση κατά 14% στην πιθανότητα η ανάρτηση να γίνει «share», ενώ αντίθετα κάθε λέξη με θετικό περιεχόμενο συνδέεται με μια μείωση κατά 5% στην πιθανότητα «share». Με άλλα λόγια, ο αρνητισμός «πουλάει» πολύ περισσότερο από ό,τι η θετική διάθεση. «Το περιεχόμενο που γίνεται “viral”, μπορεί να βοηθήσει τις πολιτικές εκστρατείες ή τα κοινωνικά κινήματα να πετύχουν. Όταν όμως η εχθρική και άκρως διχαστική γλώσσα γίνεται “viral”, αυτό τελικά μπορεί να βλάψει την πολιτική και την κοινωνία», προειδοποίησε ο καθηγητής Τζέι Βαν Μπάβελ του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης.
«Αν οι εταιρείες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης δεν αρχίσουν να τιμωρούν το πολωτικό περιεχόμενο και να επιβραβεύουν τις πιο εποικοδομητικές αναρτήσεις, αυτές οι πλατφόρμες θα συνεχίσουν να κατακλύζονται από πολιτική εχθροπάθεια, η οποία υπάρχει κίνδυνος να τροφοδοτήσει περαιτέρω αναταραχή στον πραγματικό κόσμο. Αυτό σημαίνει ότι πιθανώς πρέπει να υπάρξει μια ριζική αναθεώρηση των μοντέλων τους για τη δημιουργία εσόδων», ανέφερε ο καθηγητής Σάντερ βαν ντερ Λίντεν, διευθυντής του Κοινωνικού Εργαστηρίου Λήψης Αποφάσεων του Κέιμπριτζ.
ΑΠΕ