Υπάρχει και μια άλλη δύση που υπερβαίνει τις πολιτικές, κομματικές και οικονομικές σκοπιμότητες, που υποκλίνεται ευλαβικά και με σεβασμό στην κλασική Ελλάδα
Stephen G. Miller, (22 Ιουνίου 1942 – 11 Αυγούστου 2021). Γεννήθηκε στο Goshen της Ιντιάνα των ΗΠΑ . Ολοκλήρωσε το πρώτο του πτυχίο στα Αρχαία Ελληνικά στο Wabash College και το Διδακτορικό του στην Κλασσική Αρχαιολογία στο Πανεπιστήμιο Πρίνστον. Μετά από ανασκαφές σε διάφορες τοποθεσίες του Αρχαίου Ελληνικού κόσμου, συμπεριλαμβανομένης της Ολυμπίας και, για τέσσερα χρόνια, της Αρχαίας Αγοράς των Αθηνών, είχε ξεκινήσει τις δικές του ανασκαφές στη Νεμέα το 1973.
Κατά τα 35 χρόνια της εργασίας του στη Νεμέα, όχι μόνο διενήργησε ανασκαφές που έφεραν στο φως σημαντικά ευρήματα όπως το στάδιο όπου διεξάγονταν τα Νέμεα, αλλά δημιούργησε και αρχαιολογικό πάρκο, κατασκεύασε αρχαιολογικό μουσείο και οργάνωσε την έκθεση του, ενώ ξεκίνησε και την αναστήλωση του αρχαίου Ναού του Δία. Ταυτόχρονα, υπηρετούσε ως Καθηγητής Κλασσικής Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Berkeley, με εξαίρεση τα έτη 1982-1987, όταν διετέλεσε Διευθυντής της Αμερικανικής Σχολής Κλασσικών Σπουδών στην Αθήνα. Είχε δημοσιεύσει πολλά βιβλία και άρθρα σχετικά με τις ανακαλύψεις του στη Νεμέα, όπως π.χ. το Nemea II: The Early Hellenistic Stadium (University of California Press2001), ενώ έχει γράψει και βιβλία που δεν αφορούν τη Νεμέα, που αφορούν τους αθλητικούς αγώνες της Ολυμπίας και της Νεμέας. Είχε ανακηρυχθεί επίτιμος διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Αθηνών. Το 2005 με προεδρικό διάταγμα ο Στέφανος Μίλλερ πολιτογραφήθηκε Έλληνας υπήκοος.
Είναι σημαντικό να επισημανθούν πέραν του σπουδαίου αρχαιολογικού επιστημονικού έργου, να αναδειχθούν κάποια στοιχεία τα οποία αποτελούν αποδείξεις το πώς έβλεπε και πως αισθάνονταν για την χώρα. Πολύ πριν ανακηρυχθεί Έλληνας υπήκοος το 2005, είχε μετατρέψει το αγγλικό του ονοματεπώνυμο σε ελληνικό ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΜΙΛΕΡ. Πριν αρχίσει τις ανασκαφές στην Νεμέα, απαλλοτρίωσε για λογαριασμό του Ελληνικού δημοσίου όλη την καλλιεργούμενη έκταση που κατελάμβανε το ιερό του Διός καθώς και την περιοχή του αρχαίου σταδίου όπου διαγράφονταν ανάμεσα στους αμπελώνες.
Αντιμετώπισε πόλεμο, από την γραφειοκρατία και καχυποψία. Ωστόσο η επιμονή του, η υπομονή του είχε ως αποτέλεσμα να αλλάξει την μοίρα του τόπου μας, όπως σημειώνει ο Κριτζάς. Στην πορεία του έργου του κατόρθωσε να προσελκύσει ιδιωτικές χορηγίες άνω των 20 εκατομ. δολαρίων, για το μεγάλο του όνειρο την αναβίωση των Νεμέων αγώνων. Δημιούργησε δε αρχαιολογικό πάρκο, κατασκεύασε αρχαιολογικό μουσείο, ολοκλήρωσε την ανασκαφή του ναού του Διός και την αναστήλωσή του.
Έμενε λίγο έξω από το χωριό Στεφάνι με θέα τον ναό του Δία. Η διαθήκη του είχε τις εξής επιθυμίες: 1) όλη η περιουσία του να δοθεί στο υπο σύσταση Ίδρυμα Στέφανος Μίλερ, 2) το σπίτι του ως περιουσιακό στοιχείο του Ιδρύματος να φιλοξενεί φοιτητές που ερευνούν τον αρχαιολογικό χώρο της Νεμέας, 3) να αποτεφρωθεί η σωρός του και να σκορπιστεί στον χώρο και στην χώρα που αγάπησε και ασπάστηκε τον πολιτισμό και την ιστορία της.
Να λοιπόν που υπάρχει και μία άλλη Δύση, που χάνεται και συντρίβεται κάτω από τις άναρθρες κραυγές γεμάτες από πολιτική αλαζονεία και κομματικές σκοπιμότητες : ΕΟΚ ΚΑΙ ΝΑΤΟ ΤΟ ΙΔΙΟ ΣΥΝΔΙΚΑΤΟ. Υπάρχει και μια άλλη δύση που υπερβαίνει τις πολιτικές, κομματικές και οικονομικές σκοπιμότητες, που υποκλίνεται ευλαβικά και με σεβασμό στην κλασική Ελλάδα, την οποία εδώ και μισό αιώνα προσπαθούμε ακόμη και εμείς οι ίδιο να την σβήσουμε από την εθνική μας μνήμη. Αποτελούμε μοναδικό φαινόμενο στην παγκόσμια ιστορία εμείς οι ίδιοι να προσπαθούμε να σβήσουμε την ιστορία μας. Αυτό το κάνουν οι ξένοι κατακτητές, το να γίνεται από τον ίδιο τον λαό δεν υπάρχει προηγούμενο στην παγκόσμια ιστορία. Ο Στέφανος Μίλερ αποτελεί το σύγχρονο διεθνές ρεύμα του Φιλελληνισμού. Συνεχιστής του Λόρδου Βύρωνα, το ρεύμα μεταλαμπαδεύεται στον Άγγλο καθηγητή αρχαιολογίας Ν. Hammond, του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ και καταλήγει στον Στέφανο Μίλερ.
Όπως οφείλουμε να αναδεικνύουμε το έργο που επιτελεί η Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών της Αθήνας από το 1881. Είναι μία κοινοπραξία 190 κολεγίων της Βορείου Αμερικής. Έργο της: διεξάγει αρχαιολογικές ανασκαφές στην Αθηναϊκή Αγορά , το λίκνο της δημοκρατίας, από το 1931 και στην αρχαία Κόρινθο από το 1896. Είναι επίσης η διοικητική βάση όλων των άλλων αρχαιολογικών ερευνών στην Ελλάδα που διεξήχθησαν από ιδρύματα της Βόρειας Αμερικής. Η πανεπιστημιούπολη στην Αθήνα φιλοξενεί δύο διεθνούς φήμης βιβλιοθήκες – την Blegen και την Gennadius – καθώς και ένα μεγάλο ερευνητικό εργαστήριο αρχαιολογικών επιστημών – το Εργαστήριο Malcolm H. Wiener.
Σήμερα, η πατρίδα μας χάνει ένα γνήσιο τέκνο της. Το έργο του, η ζωή του και οι τελευταίες επιθυμίες του μας αναγκάζουν να απαντήσουμε στο ερώτημα: Ποιος είναι τελικά Έλληνας; Έλληνας είναι αυτός που μιλάει Ελληνικά, που γνωρίζει και σέβεται την ιστορία και τον πολιτισμό της Ελλάδος, καθώς επίσης είναι έτοιμος να πεθάνει σ΄αυτήν και γι΄ αυτήν.
