Καστοριά

Ιστορικά Καστοριάς: Ειρήνη Κομνηνή Δούκαινα Αγγελίνα

Η Ειρήνη Κομνηνή Δούκαινα Αγγελίνα (περ. 1220- ) ήταν πριγκίπισσα του βυζαντινού Οίκου των Αγγέλων και Τσαρίνα του Βουλγαρικού Κράτους, σύζυγος του Τσάρου Ιβάν (Ιωάννη) Β’ Ασέν. Ήταν κόρη του Θεόδωρου Κομνηνού Δούκα, Δεσπότη της Ηπείρου, και της Μαρίας Πετραλίφαινας. Γεννήθηκε και έζησε τα πρώτα χρόνια της ζωής της πιθανότατα στην Άρτα, πρωτεύουσα του Δεσποτάτου της Ηπείρου. Το 1230, μετά τη βαριά ήττα του Δεσποτάτου της Ηπείρου από τους Βουλγάρους στη μάχη της Κλοκότνιτσα, ολόκληρη η οικογένειά της αιχμαλωτίστηκε και μεταφέρθηκε στο Τάρνοβο, όπου βρισκόταν το παλάτι του Βούλγαρου Τσάρου Ιβάν Β’ Άσεν.

Το έτος 1237 η Ειρήνη νυμφεύτηκε τον Τσάρο, ως τρίτη σύζυγός του, και έκανε μαζί του τρία παιδιά. Ο Ιβάν Β’ πέθανε το 1241 και τον διαδέχτηκε ο γιος του από τη δεύτερη σύζυγό του Καλιμάν Α’ Ασέν. Ο Καλιμάν δηλητηριάστηκε το 1246, πιθανόν με εμπλοκή της Ειρήνης, και τον διαδέχτηκε ο ετεροθαλής αδελφός του και υιός της Μιχαήλ Α’ Ασέν. Όμως, επειδή ήταν μόλις 8 ετών, η Ειρήνη συμβασίλευσε μαζί του για περίπου 10 έτη, μέχρι τη δολοφονία του από τον εξάδελφό του Καλιμάν Β’ Ασέν. Μετά το 1256 η Ειρήνη Κομνηνή εκδιώχθηκε από τη Βουλγαρία, εκάρη μοναχή με το όνομα Ξένη και έζησε στα πατρικά της εδάφη στη Θεσσαλονίκη μέχρι τον θάνατό της.

Οι τοιχογραφίες της Ειρήνης Κομνηνής και του υιού της Τσάρου Μιχαήλ Α’ Ασέν σώζονται στον εξωτερικό δυτικό τοίχο του ναού των Ταξιαρχών Μητροπόλεως Καστοριάς (10ος αι), ως αφιερωτές στον Αρχάγγελο Μιχαήλ. Χρονολογούνται δε το διάστημα της κυριαρχίας τους στην περιοχή περί το 1250, πριν την επανακατάληψη της πόλης από το Δεσποτάτο της Ηπείρου και την οριστική κατάκτησή της από την Αυτοκρατορία της Νίκαιας (1259).

Back to top button