Οι εντυπώσεις μιας απογραφέα στην Καστοριά…

Και γιατί να μην τις κάνουν, άλλωστε, αφού 1200€ για 1μιση μήνα δουλειάς όπως γράφτηκε (σχετικά εύκολης), χωρίς να απαιτούνται ιδιαίτερα τυπικά προσόντα, δεν βρίσκεις και κάθε μέρα.

Έτσι λοιπόν, όταν είδα ότι είμαι μέσα στους επιτυχόντες, χάρηκα. Δεν άργησε να ακολουθήσει ένα σεμινάριο, η παράδοση του υλικού και μια «ξενάγηση» από τον επόπτη στην περιοχή που μου είχε ανατεθεί. Ευτυχώς εντός πόλης, σκέφτηκα και χαμογελούσα για την τύχη μου, σε αντίθεση με άλλους που τους έτυχαν περιοχές μακριά από την οικία τους.

Λίγες περισσότερες από 160 οικίες περίμεναν να αφήσω, το συντομότερο δυνατόν, το χαρτάκι με τον μοναδικό κωδικό για την αυτοαπογραφή (σε πρώτη φάση). Πόσο δύσκολο θα μπορούσε να είναι αυτό; Τι να πουν και οι επαγγελματίες διανομείς κάθε μέρα; Ξεκίνησα με κέφι και ενέργεια να ψάχνω ένα ένα κάθε διαμέρισμα που ήταν σημειωμένο στην Ο3 μου, κάποιες φορές και λανθασμένα. Από δίπλα μου στυλοβάτης, πολύ κοντινό συγγενικό μου πρόσωπο, που είχε συνειδητοποιήσει τις δυσκολίες του εγχειρήματος πολύ πιο σύντομα από εμένα, αλλά αποφάσισε να με βοηθήσει, να το ζήσουμε και να το διασκεδάσουμε, ταυτόχρονα.

Μια εβδομάδα μετά την παράδοση και του τελευταίου κωδικού, με μια γλυκόπικρη επίγευση, θα εστιάσω στα εξής:

Η διαδικασία της απογραφής 2021 δεν είναι καθόλου εύκολη και απλή, όπως νομίζουμε απ’ έξω. Η αποζημίωση στον κάθε απογραφέα (αν καταφέρει να ολοκληρώσει όλη τη διαδικασία, αλλιώς αν παραιτηθεί σε οποιοδήποτε στάδιο δεν αμοίβεται καθόλου) είναι ελάχιστη συγκριτικά με τον φόρτο της εργασίας, εφόσον το τελικό ποσό καθορίζεται από τον αριθμό των σπιτιών και των ανθρώπων που τα κατοικούν  (περίπου 2 € το άτομο και η κάθε οικία). Τα 1200€ σε μια περιοχή όπως η Καστοριά που τα μισά σπίτια είναι άδεια και κατοικούνται από 1, 2, (βαριά) 3 άτομα, είναι απλά φανταστικό ποσό.

Ο κάθε απογραφέας πρέπει να μεταβεί στον τομέα του με δικό του μέσο και -ούτε λίγο, ούτε πολύ- να ξεποδαριαστεί σε ιδιαίτερες καιρικές συνθήκες. Αρχικά για να παραδώσει -χέρι με χέρι- τον μοναδικό κωδικό και να εξηγήσει αναλυτικά τη διαδικασία της αυτοαπογραφής (αν βρει κάποιον να του ανοίξει και να έχει διάθεση να τον ακούσει).

Αργότερα, αν δεν προχωρήσει για οποιοδήποτε λόγο με την αυτοαπογραφή ο πολίτης, ο απογραφέας πρέπει να ξαναπεράσει από την οικία, να βρει σίγουρα κάποιον να του ανοίξει, να ρωτήσει και να σημειώσει όλες τις απαντήσεις/στοιχεία στα χαρτιά του, ώστε να τα περάσει μετά στην εφαρμογή, μέσω υπολογιστή, από το σπίτι του.  Αυτό μπορεί να επαναληφθεί αρκετές φορές και να χρησιμοποιηθούν και τηλεφωνικά μέσα, μέχρι την επιτυχή εξέλιξη.  Για τις άδειες οικίες θα κάνει επίσης απογραφή με δικές του υποθεσεις για την παλαιότητα της οικοδομής κ.α. Διαδικασία που σίγουρα δε θα διαρκέσει 1μιση μήνα μόνο.

Εμείς ανεβήκαμε χιλιάδες σκαλοπάτια στην πρώτη φάση. Βρήκαμε σπίτια που δε θα φανταζόταν κανείς ότι υπάρχουν σε μια όμορφη πόλη ξακουστή για την αρχιτεκτονική της. Περίπου τα μισά ήταν ακατοίκητα. 

Διαπιστώσαμε ότι η ευγένεια δεν είναι δεδομένη, ειδικά αν δεν γνωρίζεις τον άλλο (καημένοι απογραφείς σε μεγαλουπόλεις). Ο κόσμος (ιδιαίτερα σε πιο νεαρές ηλικίες) συμπεριφέρεται αρκετές φορές, συνειδητά ή ασυνείδητα, με μία αδικαιολόγητη επιθετικότητα σε καθετί που του ταράζει την ησυχία. Ένα απρόβλεπτο κουδούνισμα πχ στις 12 το μεσημέρι, είναι αφορμή για νεύρα και ένταση.

Η ελλιπής ενημέρωση για τη διαδικασία της απογραφής, όπως και οι δύσκολες συνθήκες που επικρατούν λόγω πανδημίας τα τελευταία 2 χρόνια, έχουν κάνει επιφυλακτικό και καχύποπτο πολύ κόσμο. Αυτό δεν είναι απαραίτητα κακό, αλλά σίγουρα δε βοηθά την εξέλιξη της διαδικασίας. Υπάρχουν γύρω μας -όσο περίεργο κι αν ακούγεται-, «αρνητές» και  ταλαντούχοι σεναριογράφοι. Σε κανένα, δυστυχώς, σεμινάριο δεν ακούστηκε επιθυμητή απάντηση στην ερώτηση: τι σε νοιάζει πόσα δωμάτια έχω, αφού ξέρεις τα τετραγωνικά του σπιτιού από τον ΕΝΦΙΑ; Θα μου φέρουν αλλοδαπούς στο μέλλον;

Τι να πει και ο απογραφέας και πώς να αντιδράσει…

Ο Covid-19! Μέσα σε όλες τις δυσκολίες της διαδικασίας της απογραφής, πρωταγωνιστικό ρόλο παίζει η διασφάλιση της υγείας. Κάτι που δεν έχει προβλεφθεί καλά από την ΕΛΣΤΑΤ, καθώς είναι αδύνατο να διατηρήσει ο απογραφέας τις απαραίτητες αποστάσεις σε πάρα πολλές οικίες, λόγω διαρρύθμισης και αντικειμενικών εμποδίων (ικανότητα ακοής απογραφόμενου). Ο κόσμος ανοίγει τις πόρτες χωρίς μάσκα (σαφώς και δεν τριγυρίζει στο σπίτι του με τη μάσκα). Ο απογραφέας, επίσης,  μπορεί να είναι φορέας και να μην το γνωρίζει.

Η διαδικασία της δια ζώσης απογραφής που ακολουθεί θα είναι χρονοβόρα για κάθε οικία (λόγω πλήθους στοιχείων που ζητούνται), ενώ η πανδημία καλπάζει.

Ποιος θα αφιερώσει ένα τέταρτο με ανοιχτή πόρτα, στο κρύο και με το φόβο του ιού για να απαντάει αν έχει καζανάκι το σπίτι;

Στον τομέα που μου ανατέθηκε, λοιπόν, το 70% που άνοιξε τελικά την εξώπορτα για να αφήσουμε τα χαρτιά, ήταν ηλικιωμένοι. Καθόλου παράξενο για την Καστοριά.  Άνθρωποι μόνοι τους, σε πάρα πολλές περιπτώσεις, που αν (δεδομένου ότι άκουγαν καλά) καταλάβαιναν τι τους δίνεις και τι πρέπει να κάνουν, έλεγαν σχεδόν αμέσως  ότι δεν ξέρουν από τέτοια και «έδειχναν» την πορεία της ηλεκτρονικής απογραφής. Κατανοητό. Για να μην αδικούμε όλους, κάποιοι σκέφτηκαν τη βοήθεια των παιδιών τους. Οι νεότεροι φάνηκαν ευτυχώς πιο εξοικειωμένοι με τα ηλεκτρονικά…

Το πιο δύσκολο κομμάτι που ήταν και το κερασάκι στην τούρτα της παραίτησης (όπως παραιτήθηκε μεγάλο ποσοστό απογραφέων σε όλη την Ελλάδα) είναι η στιγμή που μια κυρία άνοιξε την πόρτα του διαμερίσματός της και φώναζε «Έχω τον ιο…Έχω τον ιό»!!

Μετά είδα ότι μόλις 1 στους 4 έχουν ολοκληρώσει την ηλεκτρονική απογραφή. Ποσοστό που δεν ανεβαίνει ακόμα και σήμερα.  Μπορεί κι ελπίζω να μην συμβαίνει το ίδιο και σε άλλες περιοχές. 

Τα στατιστικά συμπεράσματα, όταν με το καλό ολοκληρωθεί η διαδικασία (η οποία πήρε ήδη παράταση για την αυτοαπογραφή, μέχρι 13/12) θα έχουν τεράστιο ενδιαφέρον για την περιοχή μας. Ο πληθυσμός, η ηλικία του, η ανεργία, το μορφωτικό επίπεδο, θα καθορίσουν το μέλλον.

Οι συγχωνεύσεις και καταργήσεις σχολείων, τα ανοίκιαστα σπίτια, η ανεργία που βιώνουμε τα τελευταία χρόνια, δείχνουν περίπου τι πρέπει να περιμένουμε από την απογραφή. Κάθε περιοχή στην Καστοριά θα έχει το δικό της ενδιαφέρον. Η Χλόη πχ προβλέπεται να δείξει πιο νέο ηλικιακά πληθυσμό, νεότερες οικοδομές με μονώσεις κλπ…. από το κέντρο. Κάποια χωριά ενδέχεται να τείνουν στην ερημοποίηση…

Αν δεν απογραφήκατε, μπείτε στον κόπο να το κάνετε τις επόμενες ημέρες. Είναι κάτι που γίνεται παραδοσιακά κάθε 10 χρόνια. Απλά φέτος δοκιμάζεται η ηλεκτρονική απογραφή, για πρώτη φορά. Οι εποχές άλλαξαν, η κοινωνία μας άλλαξε…η τεχνολογία είναι παντού!

Αν θα βοηθήσετε τον απογραφέα της περιοχής σας, έρχεται σε δεύτερη μοίρα.  Τα χρήματα που θα λάβει, μπροστα σε αυτά που θα έχει τραβήξει για κάθε διαμέρισμα/οικία, είναι ελάχιστα και σίγουρα του αξίζει ένα χαμόγελο και μια καλή κουβέντα αν χρειαστεί- ξανά- να σας χτυπήσει το κουδούνι…Σε καμία περίπτωση δεν φταίει για όλα τα στραβά του κράτους που σας απασχολούν  και σίγουρα δε σας ζητά δανεικά ή ενδιαφέρεται για τα προσωπικά σας στοιχεία.

Γιορτές έρχονται!  Υγεία, λογική και ευγένεια!

Υ.Γ. Ευτυχώς πίσω από κάποιες πόρτες υπάρχουν ακόμα φωτεινές εξαιρέσεις! 

Υ.Γ. Το παραπάνω κείμενο αποτελεί μεμονωμένη προσωπική εμπειρία.