ΚαστοριάΠαλαιά ΚαστοριάΠρόσωπα

Σαν σήμερα το 1972 πέθανε ο Ανδρέας Τζήμας

Ο Ανδρέας Τζήμας (Βασίλης Σαμαρινιώτης) (1909-1972) ήταν κομμουνιστής βουλευτής Φλώρινας και ηγετικό μέλος του ΕΛΑΣ στην κατοχική περίοδο. Καταγόμενος από το βλαχοχώρι Σαμαρίνα (όπως εξάλλου δηλώνει και το ψευδώνυμό του) γεννήθηκε στην Καστοριά, όπου ήταν εγκατεστημένη η οικογένειά του.
Ο πατέρας του Δημήτριος ήταν εξέχων δικηγόρος και συμβολαιογράφος της πόλης, που εξελέγη Βουλευτής Φλώρινας – Καστοριάς (1926-28) με το δεξιό κόμμα των Ελευθεροφρόνων του Ι. Μεταξά.
Αντίθετα, ο υιός Ανδρέας μετά την αποφοίτησή του από το Γυμνάσιο Καστοριάς και την εγγραφή του στη Νομική Σχολή Αθηνών ήρθε άμεσα σε επαφή και εντάχθηκε στη Φοιτητική Αχτίδα της ΟΚΝΕ (Ομοσπονδία Κομμουνιστικών Νεολαιών Ελλάδας). Τον Απρίλιο του 1929 συμμετείχε στις φοιτητικές κινητοποιήσεις του ΚΚΕ εν αναμονή της ψήφισης του Ιδιώνυμου Νόμου 4229/29 που καθιστούσε παράνομο το κόμμα.
Συνελήφθη και αποβλήθηκε από το πανεπιστήμιο, χωρίς να λάβει ποτέ πτυχίο, ενώ φυλακίστηκε στο Επταπύργιο και εκτοπίστηκε στη Γαύδο για 2,5 χρόνια.
Με την επιστροφή στην Καστοριά, εκλέγεται Βουλευτής Φλώρινας με το Παλλαϊκό Μέτωπο (1936), όντως ο πρώτος αριστερός βουλευτής της περιφέρειας. Το 1939 είναι και πάλι έγκλειστος στην Ακροναυπλιά μαζί με τους σλαβόφωνους αυτονομιστές κομμουνιστές, απ’ όπου αποφυλακίστηκε επί Κατοχής (01.07.41) μετά από αίτημα της βουλγαρικής πρεσβείας.
Εντάχθηκε και πάλι στο ΚΚΕ ως μέλος της ΚΕ και του Πολιτικού Γραφείου. Αναρριχήθηκε τάχιστα στην ιεραρχία του κόμματος, φθάνοντας σε ανώτατο αξίωμα: τοποθετήθηκε στην τριμερή ηγεσία του ΕΛΑΣ μαζί με τους Βελουχιώτη και Σαράφη, ως Πολιτικός Επίτροπος του ΕΑΜ. Συμμετείχε σε πολύ κρίσιμες συνομιλίες με τον παρτιζάνο ηγέτη Τέμπο (Προσύμφωνο Σλήμνιτσας – Ιουν 43), τους Βρετανούς (Σύμφωνο Εθνικών Ομάδων – Ιουλ 43), την εξόριστη κυβέρνηση του Καΐρου (Αυγ 43) και τον Γιουγκοσλάβο ηγέτη Τίτο (Ιουλ 44), ενώ αμφισβητούμενη θεωρείται η υπογραφή συμφωνίας με τον Βούλγαρο Κάλτσεφ (Συμφωνία της Καρυδιάς – Ιαν 44). Εκπροσώπησε την περιοχή της Φλώρινας στο Εθνικό Συμβούλιο (ΠΕΕΑ – Μαι 44), ενώ ήταν ενάντια στη Συμφωνία της Βάρκιζας και ένθερμος υποστηρικτής της ένοπλης κατάληψης της εξουσίας από το ΕΑΜ με πιθανή βοήθεια των Γιουγκοσλάβων.
Στην αρχή του Εμφυλίου Πολέμου ήταν εκτοπισμένος στην Ικαρία, απ’ όπου δραπέτευσε το 1947. Όμως ήδη είχε πέσει στη «δυσμένεια» του κόμματος μετά από τις πρωτοβουλίες σύμπραξης με τον Τίτο και τις εκτός γραμμής απόψεις για το Μακεδονικό Ζήτημα. Μετά την περιθωριοποίησή του, κατέφυγε στην Τιτοϊκή Γιουγκοσλαβία και αργότερα την Ουγγαρία.
Το 1956 εγκαταστάθηκε στην Τσεχοσλοβακία, όπου έζησε μέχρι το τέλος της ζωής του 1η Δεκεμβρίου 1972.
[Βιβλιογραφία: Ι. Παπαθανασίου, «Αυτοβιογραφικά σημειώματα και εκθέσεις του Ανδρέα Τζήμα για την Εθνική Αντίσταση», Αρχειοτάξιο, τ. 1, Αθήνα, Θεμέλιο, 1999, σ. 7-13· Θ. Ζιώγας, Η Εθνική Αντίσταση σε Φλώρινα – Καστοριά 1941-1944, Εντός, Αθήνα 2016]

Istorika Kastorias

Back to top button