Από τη δεκαετία του 1980 ο οικοτουρισμός έχει θεωρηθεί μια κρίσιμη δραστηριότητα από τους περιβαλλοντολόγους, ώστε οι μελλοντικές γενεές να μπορούν να έχουν εμπειρία προορισμών, σχετικώς ανέγγιχτων από την ανθρώπινη παρέμβαση.
Στους προορισμούς των οικοτουριστών η χλωρίδα, η πανίδα και η πολιτιστική κληρονομιά αποτελούν τα βασικά αξιοθέατα.
Συνεπώς, Οικοτουρισμός αποκαλείται ο τουρισμός στον οποίο οι δραστηριότητες των τουριστών γίνονται στο φυσικό περιβάλλον, αλλά χωρίς να το βλάπτουν ή να οχλούν τα ενδιαιτήματα των ζωικών και φυτικών ειδών.
Αειφόρος διαβίωση είναι η αρμονική συμβίωση με τους άλλους ανθρώπους και τη φύση, ενώ η στρατηγική επίτευξης της αειφορίας οδηγεί σε μια ανάπτυξη η οποία βελτιώνει πραγματικά την ποιότητα της ανθρώπινης ζωής, διατηρώντας παράλληλα τη βιολογική ποικιλομορφία της γης.
Αλλά ποιες είναι οι βασικές αρχές της αειφορικής λογικής;
Αν θέλαμε να τις απαριθμήσουμε, οι σημαντικότερες είναι οι παρακάτω :
Σεβασμός και μέριμνα για τη ζωή όλων των μορφών ζωής του πλανήτη, στο παρόν και στο μέλλον.
Βελτίωση της ποιότητας της ανθρώπινης ζωής.
Διατήρηση της ζωτικότητας και της ποικιλομορφίας της γης.
Ελαχιστοποίηση της εξάντλησης των μη ανανεώσιμων πόρων.
Διαβίωση στα πλαίσια της φέρουσας ικανότητας της γης.
Μεταβολή των προσωπικών στάσεων και πρακτικών προς μία περισσότερη συνειδητή διαχείριση και χρήση των παγκόσμιων πόρων.
Ικανότητα των κοινωνιών να ρυθμίζουν το δικό τους περιβάλλον, αύξηση της συμμετοχής των τοπικών κοινωνιών στη διαδικασία λήψης αποφάσεων.
Προώθηση ενός εθνικού πλαισίου για ολοκληρωμένη ανάπτυξη και προστασία του περιβάλλοντος.
Δημιουργία μιας παγκόσμιας συμμαχίας, για την προστασία των παγκόσμιων πόρων.
Όλα αυτά προκύπτουν και απο την ATZENTA 21 η οποία αρκετά έγκαιρα (Βραζιλία 1992, γνωστή και ως Σύνοδος Κορυφής της Γης ) έδωσε οδηγίες για τα ταξείδια και τον τουρισμό ώστε να βασίζονται σε αειφορικά παραγωγικά και καταναλωτικά πρότυπα οπως παρακάτω αναφέρονται:
- Τα έθνη πρέπει να συνεργάζονται για να προωθήσουν ένα ανοικτό οικονομικό σύστημα στο οποίο το διεθνές εμπόριο στις ταξιδιωτικές και τουριστικές υπηρεσίες να πραγματοποιείται σε αειφόρο βάση.
- Τα ταξίδια και ο τουρισμός, η ειρήνη, η ανάπτυξη και η περιβαλλοντική προστασία είναι αλληλοεξαρτώμενα.
- Η περιβαλλοντική προστασία πρέπει να αποτελεί ένα ολοκληρωμένο μέρος της τουριστικής αναπτυξιακής διαδικασίας.
- Τα θέματα τουριστικής ανάπτυξης πρέπει να αντιμετωπίζονται με τη συμμετοχή των ενδιαφερόμενων πολιτών και με αποφάσεις σχεδιασμού που να υιοθετούνται σε τοπικό επίπεδο.
- Τα έθνη πρέπει να προειδοποιούν το ένα το άλλο για τις φυσικές καταστροφές που μπορούν να επηρεάσουν τους τουρίστες και τους προορισμούς υποδοχής τουριστών.
- Τα Ταξίδια και ο Τουρισμός πρέπει να χρησιμοποιούν την ικανότητα τους στο μέγιστο βαθμό προκειμένου να δημιουργούν εργασία για τις γυναίκες και τους ντόπιους κατοίκους της τουριστικής περιοχής.
- Η τουριστική ανάπτυξη πρέπει να αναγνωρίσει και να υποστηρίξει την ταυτότητα, τον πολιτισμό και τα ενδιαφέροντα του γηγενούς πληθυσμού.
- Οι διεθνείς νόμοι που προστατεύουν το περιβάλλον πρέπει να γίνονται σεβαστοί από την παγκόσμια Ταξιδιωτική και Τουριστική Βιομηχανία
Σύμφωνα με έρευνα του Κέντρου Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (Κ.Α.Π.Ε.), η συμμετοχή των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στα ξενοδοχεία της χώρας μας είναι μόλις 2%, ενώ στις αντίστοιχες μονάδες των μεσογειακών χωρών φθάνει το 7%. Η έλλειψη πληροφόρησης αναφορικά με τις νέες ενεργειακές τεχνολογίες που παρατηρείται στον τουριστικό τομέα της Ελλάδος είναι αρκετά σημαντική. Μόνο το 39,4% των ερωτηθέντων πελατών είναι πληροφορημένοι σχετικά με τις νέες και καινοτόμες τεχνολογίες ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, καθώς και με τις τεχνολογίες ορθολογικής χρήσης ενέργειας. Επίσης, λίγοι είναι και εκείνοι που έχουν ενημερωθεί σχετικά με τα εθνικά και ευρωπαϊκά προγράμματα χρηματοδοτήσεως που ευνοούν την εισαγωγή των τεχνολογιών αυτών στον ξενοδοχειακό τομέα.
Ενώ υπάρχει ευρεία ενημέρωση σχετικά με τα ενεργειακά ηλιακά συστήματα , η χρήση τους φθάνει μόνο το 40%. Το ίδιο ισχύει και για τα φωτοβολταϊκά συστήματα, όπου η χρήση τους δεν ξεπερνά το 2%, ενώ για τα βιοκλιματικά συστήματα μόνο το 2% των ερωτηθέντων τα χρησιμοποιεί.
Η χρήση της ηλιακής ενέργειας πρέπει να επεκταθεί και στη μαζική παραγωγή ζεστού νερού, καθημερινής χρήσης και υπολοίπων εφαρμογών (π.χ. πισίνες) με παρεμβολή ηλιακών συλλεκτών.
Παράλληλα, με την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών κυττάρων μπορεί να καλυφθεί μεγάλο μέρος των ηλεκτρικών αναγκών μιας ξενοδοχειακής μονάδος, ακόμη και σε μια πολύ απομακρυσμένη περιοχή.
Στα γεωθερμικά συστήματα, η γεωθερμική αντλία χρησιμοποιεί τη θερμοκρασία του νερού και με τη βοήθεια του δικτύου τη μεταφέρει στο χώρο. Αντί για δίκτυο σωληνώσεων μπορεί να χρησιμοποιηθεί μια υπόγεια πηγή ύδατος, όπως μια λίμνη ή ακόμη και θάλασσα.
Η χρήση των συστημάτων που χρησιμοποιούν σαν καύσιμη ύλη τη βιομάζα, μπορεί να ικανοποιήσει τις ανάγκες της τουριστικής επιχείρησης κυρίως σε επιχειρήσεις χειμερινού τουρισμού, για θέρμανση χώρων και για την παραγωγή ζεστού νερού.
Στις μέρες μας οι περισσότεροι από τους φιλοξενούμενους επιθυμούν ο τόπος διαμονής τους να επιφέρει θετικά αποτελέσματα στην υγεία τους και πολλοί από αυτούς θέλουν το κατάλυμα στο οποίο θα διαμείνουν, να είναι σε αρμονία με τη φύση. Η Γερμανική μελέτη, «Διακοπές και Περιβάλλον» απο το έτος 2005 ακόμη, έδειξε ότι τα 2/3 των τουριστών επιθυμούν περιβαλλοντικές δεσμεύσεις από την πλευρά των τουριστικών πρακτορείων, των Tour Operators, των τουριστικών καταλυμάτων και προορισμών.
Κατά τη διάρκεια και των τριών φάσεων του κύκλου ζωής της τουριστικής υπηρεσίας (αγορά, παροχή υπηρεσίας, απόβλητα) θα πρέπει να στοχεύουν στην εξοικονόμηση ενέργειας και νερού, στο περιορισμό των αποβλήτων και των απορριμμάτων, στη χρήση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, στη διαχείριση χημικών ουσιών, καθώς επίσης στην περιβαλλοντική εκπαίδευση και επικοινωνία.
Επίσης σχετικές έρευνες δείχνουν οτι το 51% των τουριστών επιλέγει καταλύματα και προορισμούς φιλικούς προς το περιβάλλον, ενώ το 84% επιθυμεί το περιβάλλον του τόπου προορισμού να είναι ανέπαφο. Το 87% των Βρετανών τουριστών, σε έρευνα που διενεργήθηκε το 2002, απάντησε ότι είναι «πολύ» ή «αρκετά σημαντικό» οι διακοπές τους να μην επιβαρύνουν το περιβάλλον, ενώ 70% απάντησε ότι η φήμη της επιχείρησης, όπου θα διαμείνουν, στα περιβαλλοντικά ζητήματα, είναι «πολύ» ή «αρκετά σημαντική
Αντίστοιχα, σε έρευνα του tripadvisor το 2007 στις Η.Π.Α σχετικά με τον οικολογικό τουρισμό, απάντησε σε ποσοστό 38% των ερωτηθέντων, ότι έχουν μείνει σε ξενοδοχείο φιλικό προς το περιβάλλον, 9% ψάχνει συγκεκριμένα να μείνει σε τέτοιου είδους ξενοδοχεία και 34% των ερωτηθέντων ότι θα πλήρωνε περισσότερο για να μείνει σε ένα «πράσινο» ξενοδοχείο.
Οι περιβαλλοντικά ευαίσθητοι τουρίστες είναι πιο εύποροι καταναλωτές, γεγονός που συνεπάγεται καλύτερα οικονομικά αποτελέσματα για τη χώρα που τους υποδέχεται.
Η οικολογική σήμανση των τουριστικών υπηρεσιών είναι η βασικότερη προϋπόθεση για την προσέλκυση των τουριστών αυτών, μια πραγματικότητα που έχουν αντιληφθεί και οι μεγάλοι Tour Operators του εξωτερικού, οι οποίοι τελευταία ολοένα και περισσότερο ζητούν από τα ξενοδοχεία με τα οποία συνεργάζονται να αποδεικνύουν την περιβαλλοντική τους δέσμευση.
Ο τουρισμός είναι από τις λίγες οικονομικές δραστηριότητες που εξαρτάται και επηρεάζεται τόσο πολύ από το κλίμα.
Πρέπει γρήγορα να υιοθετήσει με φιλική περιβαλλοντική στάση
και με κατάλληλες πρακτικές να μειώσει την άσκοπη σπατάλη πόρων.
Κάθε είδους τουριστική δραστηριότητα ωφείλει να σχεδιάζεται, να διευθύνεται και να αναπτύσσεται με τέτοιο τρόπο ώστε:
— να είναι περιβαλλοντικά ανεκτή σε βάθος χρόνου
— να αποφέρει βιώσιμα οικονομικά οφέλη στις περιοχές που αναπτύσσεται γ) να είναι ηθικά και κοινωνικά σύμφωνη με τις τοπικές κοινωνίες
— να εξασφαλίζει τη διατήρηση του φυσικού και πολιτιστικού κεφαλαίου για τις μελλοντικές γενιές
–να ενθαρρύνει την έρευνα και ανάπτυξη για την αντιμετώπιση των δυσκολιών της αειφόρου ανάπτυξης του κλάδου και να επενδύει σε αντίστοιχες εφαρμογές.
Πηγές:
Ο Οικολογικός τουρισμός στην Ελλάδα (Αιμηλίας Ράπτη)
Διαχείριση του περιβάλλοντος, επιχειρήσεις και βιώσιμη ανάπτυξη, Γεωργακέλλος Δ.-Καρβούνης Σ.
Ευρωπαϊκή Ένωση, Βασικές κατευθύνσεις για την αειφορία του Ευρωπαϊκού Τουρισμού, SEC (2003
Supplier sustainability Handbook, Travelife sustainability in Tourism
Hospitality going Green, Ernest & Young, Global Hospitality Insights, 2008,
Αικατερίνη-Έλλη Κ. Σπένδου «Τουρισμός & Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας-Περίπτωση ελληνικής τουριστικής επιχείρησης», Διπλωματική Εργασία, Πειραιάς 2009
IUCN, 1991
WTTC, WTO, EC (1996) Agenda 21 for the Travel and Tourism Industry. Towards environmentally Sustainable Development, London
Από τη διαδικτυακή εφημερίδα “ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ” φύλλο 14 του itnnews.gr
Κατεβάστε και διαβάστε την εφημερίδα ΕΔΩ
