Σήμερα Δευτέρα 3 Ιανουαρίου συμπληρώνονται 110 χρόνια από το θάνατο του σπουδαίου Έλληνα λογοτέχνη Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη. Γεννήθηκε στη Σκιάθο το 1851 και μεγάλωσε εκεί, πήγε σχολείο στη Σκόπελο, στη Χαλκίδα και στην Αθήνα και φοίτησε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, χωρίς να ολοκληρώσει ποτέ τις σπουδές του. Η ζωή του χαρακτηρίστηκε ως λιτή και ασκητική, μοιρασμένη στο συγγραφικό του έργο και την εκκλησία. Από νεαρή ηλικία συνεργάστηκε με περιοδικά και εφημερίδες, μετέφρασε αγγλικά και γαλλικά λογοτεχνικά έργα, έγραψε ιστορικά μυθιστορήματα όπως «Μετανάστις» (1880), «Οι Έμποροι των Εθνών» (1883) και «Η Γυφτοπούλα» (1884), ενώ ασχολήθηκε και με την ποίηση. Όμως το διήγημα ήταν εκείνο που τον καλούσε πραγματικά. Το πρώτο του διήγημα ήταν ο «Χρήστος Μηλιόνης» (1885), ενώ από εκεί και έπειτα ασχολείται αποκλειστικά με το είδος αυτό: «Υπηρέτρα» (1888),«Σταχομαζώχτρα» (1889), «Μαυρομαντηλού» (1891), «Ολόγυρα, στη λίμνη» (1892), «Στο Χριστό στο κάστρο» (1892), «Η Νοσταλγός» (1894), «Σπιτάκι στο λιβάδι» (1896), «Η Χολεριασμένη» (1901), «Ο Πεντάρφανος» (1905), «Ο Νεκρός ταξιδιώτης» (1910), «Η Φόνισσα» (1903), «Οι Μάγισσες» (1900), «Ρόδινα Ακρογιάλια» (1908), «Το μοιρολόγι της φώκιας»(1908), «Το Αστεράκι» (1909), τα «Χριστουγεννιάτικα διηγήματα», τα « Πρωτοχρονιάτικα διηγήματα» και τα «Πασχαλινά διηγήματα». Τα θέματα των έργων του αντλούνται από τη ζωή απλών ανθρώπων στη Σκιάθο ή την Αθήνα, φαινομενικά ανήκουν στο είδος της ηθογραφίας, αλλά το έργο του Παπαδιαμάντη παραμένει βαθύτερο, εξαιρετικά προσωπικό και μοναδικό ως προς τις θεματικές και τη χρήση της ελληνικής γλώσσας. Χαρακτηριστικά της γραφής του ήταν η αγάπη της φύσης, η θρησκευτικότητα και η ευλάβεια. Θεωρείται σήμερα, αν όχι ο κορυφαίος, από τους σημαντικότερους διηγηματογράφους της νεοελληνικής λογοτεχνίας.
Το Αρχείο της ΕΡΤ με αφορμή την επέτειο 110 ετών από το θάνατο του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, παρουσιάζει την εκπομπή: ΤΟ ΣΚΟΤΕΙΝΟ ΤΡΥΓΟΝΙ
Πρόκειται για επεισόδιο της σειράς ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ για τα εκατό χρόνια από το θάνατο του κορυφαίου Έλληνα λογοτέχνη Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη (3.1.1911 – 3.1.2011).
Ο σκηνοθέτης Γιάννης Σμαραγδής, με αφορμή την τηλεταινία του «Καλή σου νύχτα κυρ-Αλέξανδρε», μιλάει για τον Παπαδιαμάντη, εξηγεί τη σημασία του έργου του λογοτέχνη στην προσωπική του πορεία αλλά και την έννοια του ερωτικού, πλατωνικού στοιχείου στα κείμενα του Παπαδιαμάντη. Ο Τάσος Ψαρράς, σκηνοθέτης του ντοκιμαντέρ για τον Παπαδιαμάντη στην τηλεοπτική σειρά «Εποχές και συγγραφείς», αναδεικνύει την κοινωνικοπολιτική διάσταση του έργου και του χαρακτήρα του συγγραφέα, επιχειρεί δηλαδή να προχωρήσει πέραν του ηθογραφικού στοιχείου που αναγνωρίζεται στο έργο του Παπαδιαμάντη και να αναδείξει περισσότερες πτυχές του σημαντικού του έργου.
Περιλαμβάνονται πλάνα από την τηλεταινία «Καλή σου νύχτα κυρ-Αλέξανδρε», παραγωγής 1981, μια δραματοποιημένη παρουσίαση μερικών από τα πιο γνωστά έργα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη («Υπηρέτρα», «Δαιμόνια στο Ρέμα», «Ονειρο στο Κύμα» «Στο Χριστό στο Κάστρο» και «Φόνισσα»), από μια ομάδα ηθοποιών η οποία ταξιδεύει στη γενέτειρα του συγγραφέα. Παράλληλα, με τη δραματοποίηση αυτή, επιχειρείται ανασύσταση στιγμών του μοναχικού βίου του μεγάλου συγγραφέα, το ρόλο του οποίου ερμηνεύει ο μοναδικός Βασίλης Διαμαντόπουλος. Επίσης περιλαμβάνονται πλάνα από τη σειρά ντοκιμαντέρ του Τάσου Ψαρρά, «Εποχές και συγγραφείς».
Σενάριο – Σκηνοθεσία : ΓΙΩΡΓΟΣ ΒΑΡΕΛΑΣ
Έρευνα : ΓΙΑΝΝΗΣ Ν. ΜΠΑΣΚΟΖΟΣ
Έτος παραγωγής: 2011
Δείτε περισσότερα στο http://archive.ert.gr
Βλάσης Κομνηνός
