«Κλείδωσε» από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας η νομοθετική πρωτοβουλία για την απελευθέρωση ηλεκτρικού «χώρου» και τη σύνδεση περισσότερων έργων ΑΠΕ, μέσω της θέσπισης της δυνατότητας του Διαχειριστή για την επιβολή περικοπών απορρόφησης ενέργειας από «πράσινες» μονάδες ηλεκτροπαραγωγής, όταν αυτό χρειάζεται για την ασφαλή λειτουργία του συστήματος.
Του Κώστα Δεληγιάννη
Όπως είχε γράψει το energypress, το εν λόγω σχέδιο του ΥΠΕΝ βρισκόταν σε αρκετά προχωρημένο στάδιο ήδη από το τέλος του 2021, με το υπουργείο να αφήνει από τότε ανοικτό το ενδεχόμενο η σχετική νομοθετική πρωτοβουλία να ενταχθεί στο δεύτερο «κύμα» απλοποίησης της αδειοδότησης νέων έργων ΑΠΕ.
Στο διάστημα που μεσολάβησε, το ΥΠΕΝ ολοκλήρωσε τη διαμόρφωση του σχετικού πλαισίου. Έτσι, πλέον έχει οριστικοποιηθεί πως η εν λόγω ρύθμιση, η οποία θα αφορά τη «μη εγγυημένη απορρόφηση», θα δίνει το «παρών» στο νομοσχέδιο για την περαιτέρω αδειοδοτική απλοποίηση των «πράσινων» επενδύσεων, το οποίο πρόκειται να τεθεί σύντομα σε δημόσια διαβούλευση, μαζί με το πλαίσιο για την ανάπτυξη έργων αποθήκευσης ενέργειας.
Σύμφωνα με πληροφορίες του energypress, η μόνη μείζων διαφορά σε σχέση με την αρχική προσέγγιση του υπουργείου είναι πως η δυνατότητα επιβολής περικοπών θα αφορά το σύνολο του δικτύου, σε πανελλαδική κλίμακα. Το αρχικό σχέδιο προέβλεπε πως το μέτρο αυτό θα εφαρμοζόταν σε περιοχές όπου το δίκτυο είναι κορεσμένο ή πλησιάζει σε κορεσμό, ώστε να απελευθερωθεί σε αυτές ηλεκτρικός «χώρος».
Αυτό σημαίνει πως πλέον σε όλη τη χώρα, θα δοθεί η δυνατότητα σύνδεσης νέων μονάδων ΑΠΕ, ακόμη κι αν με την ένταξή τους η συνολική ονομαστική ισχύς του τοπικού «πράσινου» χαρτοφυλακίου θα ξεπερνά πλέον τη δυνατότητα συνολικής απορρόφησης ισχύος του δικτύου από σταθμούς ΑΠΕ. Το «αντίτιμο» για αυτές τις καινούριες μονάδες θα είναι ότι θα υπόκεινται σε περικοπές έγχυσης ενέργειας, στις περιπτώσεις όπου η ηλεκτροπαραγωγή όλου του χαρτοφυλακίου πλησιάζει τα όρια συνολικής απορρόφησης, ώστε να αποτρέπονται προβλήματα συμφόρησης.
Σε σχέση με το αρχικό σχέδιο, η εφαρμογή του μέτρου στο σύνολο της χώρας κρίθηκε δόκιμη από το ΥΠΕΝ, καθώς είναι πολύ σπάνιες οι περιπτώσεις που η παραγωγή ενός χαρτοφυλακίου ΑΠΕ φτάνει στα επίπεδα της ονομαστικής του ισχύος. Επομένως, αν σε οποιαδήποτε περιοχή συνεχιζόταν να λαμβάνεται ως κριτήριο η συνολική ονομαστική ισχύς των μονάδων, για το αν υπάρχει ή όχι ηλεκτρικός «χώρος» για να παραχωρηθεί, στην πράξη θα εξακολουθούσαν να αποτρέπονται φαινόμενα συμφόρησης που μπορεί να συμβαίνουν με συχνότητα ακόμη και ένα ανά μερικά έτη.
Αντίθετα, με την ασφαλιστική δικλείδα των περικοπών για τα νέα έργα, η «υπερκάλυψη» της δυνατότητας απορρόφησης του δικτύου θα επιτρέψει την πιο αποτελεσματική αξιοποίηση του διαθέσιμου «χώρου». Έτσι, θα δοθεί η δυνατότητα να συνδεθούν περισσότερες μονάδες ΑΠΕ στο σύνολο της επικράτειας. Είναι ενδεικτικό ότι, σύμφωνα με εκτιμήσεις, ο ηλεκτρικός «χώρος» που θα απελευθερωθεί στην Κρήτη, ο οποίος εκτιμάται σε 760 Μεγαβάτ με βάση το ισχύον πλαίσιο, θα υπερδιπλασιαστεί στα 1,900 Μεγαβάτ περίπου, αν θεσπισθεί η δυνατότητα των περικοπών απορρόφησης.
Σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, το μέγιστο όριο περικοπών των νέων μονάδων (π.χ. 5%) θα καθορισθεί σε επόμενο χρόνο, είτε με Υπουργική Απόφαση είτε με απόφαση της ΡΑΕ, έπειτα από σχετική εισήγηση των Διαχειριστών. Μεταξύ άλλων, με την εξειδίκευση θα καθορισθεί το ποσοστό «υπερκάλυψης» του ηλεκτρικού «χώρου».
Αξίζει να σημειωθεί ότι αναφορά στο μέτρο των περικοπών έγχυσης κάνει ο ΑΔΜΗΕ στο νέο 10ετές Πρόγραμμα 2023-2032, το οποίο έχει τεθεί σε δημόσια διαβούλευση. Όπως έχει γράψει το energypress, σύμφωνα με τον Διαχειριστή, τα διαθέσιμα περιθώρια ισχύος που έχει υπολογίσει για κάθε Περιφέρεια θα μπορούσαν να διευρυνθούν περαιτέρω, στην περίπτωση που θεσπισθεί η επιβολή ελεγχόμενων λειτουργικών περιορισμών (περικοπές) σε περιορισμένη κλίμακα επί της παραγωγής των μονάδων ΑΠΕ, σε συνθήκες συμφόρησης των διασυνδετικών δικτύων.
Ο ΑΔΜΗΕ σημειώνει πως η δυνατότητα αυτή αποτελεί μια διεθνώς διαδεδομένη σημαντική πηγή ευελιξίας των σύγχρονων συστημάτων μεταφοράς και προβλέπεται στο θεσμικό πλαίσιο της Ε.Ε. βάσει του Κανονισμού (ΕΕ) 2019/943 της 5ης Ιουνίου 2019 σχετικά με την εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, όπου στο Άρθρο 13 προβλέπεται υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις η δυνατότητα ανακατανομής της ηλεκτροπαραγωγής μη βασιζόμενης στην αγορά.
«Σε κάθε περίπτωση επισημαίνεται ότι προκειμένου να είναι δυνατή η επιβολή περιορισμών σε συνθήκες πραγματικής λειτουργίας, απαραίτητη προϋπόθεση αποτελεί η συγκρότηση θεσμικού πλαισίου που θα ρυθμίζει όλες τις συμβατικές και τεχνικές παραμέτρους καθώς και τη μεθοδολογία για την υλοποίηση των περικοπών ισχύος σε Σταθμούς ΑΠΕ και ακολούθως η εφαρμογή των απαραίτητων διαδικασιών και η ανάπτυξη των απαραίτητων εφαρμογών για την υλοποίηση των περιορισμών κατά τη λειτουργία του Συστήματος», καταλήγει ο Διαχειριστής.
