Την άνοιξη του 1017 ο βυζαντινός αυτοκράτορας Βασίλειος Β΄ο Βουλγαροκτόνος ξεκίνησε απ’ τη Μοσυνούπολη εναντίον του οχυρού του Λογγά (βρίσκεται μεταξύ Σιδηροχωρίου και Τοιχιού Καστοριάς), το οποίο μετά από σκληρή πολιορκία παραδόθηκε στους Έλληνες. Ο αυτοκράτορας κατέστρεψε εκ θεμελίων το βουλγάρικο οχυρό – πόλισμα και μοίρασε τους στασιαστές κατοίκους του ως σκλάβους στους στρατιώτες του. Μετά την κατάληψη του Λογγά ο Βουλγαροκτόνος πολιόρκησε τη γειτονική Καστοριά, που την κατείχαν αρκετά χρόνια οι Βούλγαροι.
Η Καστοριά όμως ήταν οχυρωμένη περισσότερο απ’ ότι περίμενε ο αυτοκράτορας. Έτσι, παρ’ όλες τις υπεράνθρωπες προσπάθειες του στρατού δεν μπόρεσε να την κυριεύσει.
Ενώ όμως ο Βασίλειος πολιορκούσε την Καστοριά, ανήμπορος να την καταλάβει, έλαβε γράμμα απ’ το βυζαντινό διοικητή του Δορύστολου, ότι οι εκεί Βούλγαροι είχαν επαναστατήσει. Τότε «σφόδρα θορυβηθείς ο βασιλεύς εκ του γράμματος τούτου, εγκατέλιπε την πολιορκίαν της απορθήτου Καστορίας και έλαβε την προς τα οπίσω άγουσαν εσπευσμένως, ίνα δράμη εις συνάντησιν των νέων τούτων επιδρομένων» (Κεδρηνός, Σύνοψις Ιστοριών, Β’, 465). Φτάνοντας ο Βασίλειος στη Βέροια, κατά την πορεία του προς το Δορύστολο, πληροφορήθηκε με πολύ χαρά ότι οι Βούλγαροι του Δορύστολου είχαν ξαναϋποταχτεί. Αμέσως γύρισε πίσω όρμησε με πείσμα εναντίον της Καστοριάς, την κυρίευσε και κατόπιν βάδισε εναντίον της Αχρίδας, που ήταν το τελευταίο οχυρό των Βουλγάρων.
| Πύργος στην ακρόπολη της Καστοριάς της εποχής του Βουλγαροκτόνου |
| Το βουλγάρικο οχυρό του Λογγά στο Σιδεροχώρι Καστοριάς |
| Ο ναός της στρατιωτικής φρουράς του Λογγά (σχεδιαστική του αναπαράσταση). |
