Τρία έθιμα του νησιού της Νισύρου, που θεωρούνται πατροπαράδοτα εντάχθηκαν στο Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς, με αποφάσεις που εκδόθηκαν από το υπουργείο Πολιτισμού.
Πρόκειται για την μαθητική εκδήλωση «Καλαντήρα» που πραγματοποιείται το Σάββατο του Λαζάρου, τον χορό της «Κούπας» και τον χορό «Καμάρες».
Την ικανοποίηση του για την ένταξη των τριών εθίμων στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδας εξέφρασε με δηλώσεις του στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο δήμαρχος Νισύρου Χριστοφής Κορωναίος ευχαριστώντας ιδιαίτερα τον Κώστα Διαμ. Χαρτοφύλη, πρόεδρο της Εταιρίας Νισυριακών Μελετών, που με τις άοκνες προσπάθειες του επιτεύχθηκε αυτό το σπουδαίο αποτέλεσμα που αφορά στην διατήρηση και διαιώνιση των εθίμων και παραδόσεων του τόπου μας. «Στην περίοδο κοινωνικής κρίσης και κρίσης αξιών που διαβιούμε, η διατήρηση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς είναι έργο υψίστης σημασίας». Αναφέρει χαρακτηριστικά ο δήμαρχος Νισύρου
Τα έθιμα που εντάχθηκαν στο Ευρετήριο είναι:
Η καλαντήρα: Πρόκειται για μαθητική εκδήλωση, κατά την οποίαν οι μαθητές του δημοτικού σχολείου, περιφέρουν στον οικισμό το πρωί του Σαββάτου του Λαζάρου, ξύλινη κατασκευή, την «καλαντήρα», στολισμένη με λουλούδια, τραγουδώντας ποίημα ειδικά για την περίσταση, που είχε συντάξει περί το 1865 ο Ιωάννης Λογοθέτης και αποτελεί έμμετρη εξιστόρηση της αναστάσεως του Λαζάρου. Όλα τα παιδιά συνοδεύουν την καλαντήρα κρατώντας στολισμένα κλαδιά φοίνικα, τις «βαγιές». Οι κάτοικοι, προσφέρουν χρήματα για τις ανάγκες του σχολείου, αυγά, για να διανεμηθούν στους δασκάλους, ως αναγνώριση του παιδευτικού τους έργου και ψιλοκούλουρα, για τα παιδιά. Το έθιμο έχει τις ρίζες του στην Ειρεσιώνα των αρχαίων χρόνων, η οποία αργότερα εξελίχθηκε στα Χελιδονίσματα, τα οποία εόρταζαν και στη Ρόδο και μάλιστα το μήνα Βοηδρομιώντα (19/9 με 15/10).
Ο χορός της κούππας: Ο γνωστός χορός «εμπρός», αλλά το «μπροστάρι», ο οδηγός του χορού, είναι συνήθως γυναίκα η οποία οδηγείται στο μπροστάρι από κάποιον συγγενή ή γείτονα ή φίλο, ο οποίος ρίχνει στην κούπα που κρατάει το μπροστάρι, ένα ποσόν. Με τη συνεχή εναλλαγή των ατόμων στο μπροστάρι, ενώ ο χορός συνεχίζεται και η κούπα πηγαίνει από χέρι σε χέρι, συγκεντρώνεται ένα ποσόν που αποτελεί έσοδο της Μονής της Παναγιάς της Σπηλιανής, ή άλλων, κατά περίπτωση μονών, για την αντιμετώπιση των αναγκών τους. Ο χαρακτηριστικός «χορός της κούππας», γίνεται το βράδυ της 15ης Αυγούστου, στο πλαίσιο του πανηγυριού της Παναγιάς της Σπηλιανής. Μετά το πέρας του χορού, ακολουθούν προσφορές χρηματικών ποσών τόσο από τους παρευρισκομένους, όσο και από τους Νισύριους της διασποράς, τις οποίες αναγγέλλει με πανηγυρικό τρόπο κάποιο κατάλληλο πρόσωπο.
Ο χορός καμάρες: Δεν είναι κυκλικός χορός, αλλά χορός σε ζευγάρια έχοντας ενωμένα τα χέρια (δεξί και αριστερό), στην αρχή στο ύψος του ώμου και μετά, υψωμένα, δημιουργώντας είδος «καμάρας». Μετά από διαφόρους βηματισμούς κάνουν μεταβολή και το κάθε ζευγάρι περνά κάτω από τα υψωμένα χέρια, τις καμάρες, των υπολοίπων. Αυτό επαναλαμβάνεται διαδοχικά από όλα τα ζευγάρια, οπότε γίνεται μεταβολή και αρχίζει ο ίδιος βηματισμός προς την αντίθετη κατεύθυνση.
Παλιά, τον χορό αυτό χόρευαν σε συγκεκριμένες στιγμές του νισύρικου γάμου όπως αναφέρουν οι, Κάρολος Φλέγελ 1899, Γ. Παπαδόπουλος 1909, Μπω Μπωβύ 1931 κ.ά. Τα τελευταία χρόνια χορεύεται σε όλες τις εκδηλώσεις που στο πρόγραμμά τους υπάρχει χορός.
Την ικανοποίηση της για ένταξη τριών εθίμων της Νισύρου στο Εθνικό Ευρετήριο της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς εξέφρασε με ανακοίνωση της η Εταιρεία Νισυριακών Μελετών.
ΑΠΕ
