Το τελευταίο διάστημα ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας αναζητά τη λύση στο μυστήριο της οξείας ηπατίτιδας που εμφανίζεται σε παιδιά από τον Οκτώβριο του 2021. Έχουν καταγραφεί περισσότερα από 200 περιστατικά σε παγκόσμιο επίπεδο και το αίτιο είναι ακόμη αδιευκρίνιστο. Έχουν αποκλειστεί οι ιοί της ηπατίτιδας (A, B, C) και οι κοινοί ηπατοτρόποι ιοί που προσβάλουν παιδιά (ιός λοιμώδους μονοπυρήνωσης, echo, coxsackie κ.λ.π.).
Πολλές οι εικασίες για το αίτιο. Η επικρατέστερη είναι ότι για την οξεία ηπατίτιδα ευθύνεται ο αδενοϊός ο οποίος είναι πολύ συχνό αίτιο παιδικών ιώσεων. Όμως τα lockdowns και τα αυστηρά μέτρα προστασίας που αναγκάστηκε να πάρει η ανθρωπότητα τα τελευταία δύο χρόνια λόγω της covid -19, δημιούργησαν «χρέος» ανοσίας στα παιδιά. Αυτό σημαίνει ότι τα παιδιά δεν έχουν έρθει σε επαφή με ιούς, δεν έχουν νοσήσει αρκετά στο διάστημα που αναπτύσσεται το ανοσοποιητικό τους σύστημα οπότε είναι πιο ευάλωτα στις κοινές ιώσεις. Είμαστε όμως σε αναμονή για την οριστική εξήγηση.
Στο πιο πρακτικό κομμάτι που αφορά την καθημερινότητα και τους γονείς, η οξεία ηπατίτιδα προσβάλει κυρίως παιδιά 2 έως 5 ετών με μέσο όρο τα 3 έτη. Έχουν όμως αναφερθεί περιπτώσεις έως και 16 ετών.
Τα τρία πιο χαρακτηριστικά συμπτώματα της οξείας ηπατίτιδας είναι:
- Ίκτερος (που σημαίνει ότι ο γονιός βλέπει κίτρινο το λευκό του ματιού).
- Υπέρχρωση ούρων (που σημαίνει ότι τα ούρα γίνονται σκούρα σαν τσάι ή σαν κονιάκ.
- Αποχρωματισμός κοπράνων (που σημαίνει ότι τα κόπρανα του παιδιού γίνονται άσπρα σαν στόκος).
Αυτά τα πιο χαρακτηριστικά σημεία της οξείας ηπατίτιδας, μπορεί να εμφανίζονται μεμονωμένα ή σε συνδυασμό. Όταν ο γονιός παρατηρήσει έστω ένα από αυτά τα συμπτώματα πρέπει να επικοινωνήσει με τον παιδίατρο του.
Άλλα σημεία που μπορεί να υπάρχουν, που είναι κοινά και με άλλες ιώσεις, είναι το κοιλιακό άλγος με ναυτία ή εμέτους, η ανορεξία, η αρθραλγία, ο πυρετός, ο κνησμός και η υπνηλία. Σε αυτές τις περιπτώσεις, αν τα συμπτώματα από το γαστρεντερικό σύστημα παραμένουν πέραν του 8ώρου, καλό θα είναι να γίνεται μια επικοινωνία με τον παιδίατρο για εξατομικευμένες οδηγίες.
Η πιο συνήθης κλινική εικόνα την νόσου είναι να ξεκινάει σαν απλή γαστρεντερίτιδα με διάρροιες και ακολουθεί ναυτία, απουσία όρεξης για φαγητό και ίκτερος. Η παρατεταμένη συμπτωματολογία και ο ίκτερος είναι συνήθως τα συμπτώματα που οδηγούν το παιδί στον παιδίατρο.
Από τα παιδιά που θα νοσήσουν από αδενοϊό ελάχιστα θα παρουσιάσουν ηπατίτιδα. Η πολύ μεγάλη πλειοψηφία θα έχει ήπια νόσο ή θα είναι ασυμπτωματικά. Από τα ελάχιστα παιδιά που θα παρουσιάσουν οξεία ηπατίτιδα τα περισσότερα αναρρώνουν με υποστηρικτική θεραπεία. Σπάνια όμως έχει χρειαστεί και μεταμόσχευση ήπατος.
Δεν υπάρχει τρόπος να προβλέψουμε ποια παιδιά θα παρουσιάσουν οξεία ηπατίτιδα. Τα εμβόλια έναντι της ηπατίτιδας Α και Β που περιλαμβάνονται στο Εθνικό πρόγραμμα εμβολιασμού δεν προστατεύουν από τη συγκεκριμένη οξεία ηπατίτιδα. Τέλος να σημειωθεί ότι δεν υπάρχει συσχέτιση με τη νόσο covid-19 ή με το εμβόλιο αυτής.
Στην Ελλάδα ακόμη δεν έχει αναφερθεί περιστατικό οξείας ηπατίτιδας στα παιδιά. Το σημαντικό είναι ότι ,έχοντας τη γνώση από την εμπειρία άλλων χωρών στη νόσο, ξέρουμε τι περιμένουμε και είμαστε σε ετοιμότητα. Γνωρίζουν τόσο οι γονείς τί πρέπει να προσέξουν, όσο και οι παιδίατροι πώς πρέπει να ενεργήσουν.
Κωνσταντίνος Αργ. Παπαγεωργίου, Παιδίατρος
Αθανασίου Διάκου 28, Καστοριά
