Η φωτογραφία συνήθως παρουσιάζεται ως μια φωτογραφία που έχει τραβηχτεί κατά τις ημέρες της απελευθέρωση της Καστοριάς ή σε ορισμένες ιστοσελίδες έχει γραφτεί ότι είναι τραβηγμένη την ίδια την ημέρα της απελευθέρωσης της πόλης. Η θέση της αψίδας και του μαζεμένου κόσμου βρίσκεται στην σημερινή διασταύρωση προς την Καλλιθέα όπου υπάρχει και το γνωστό φανάρι, και το μόνο κτίριο που υπάρχει ακόμα είναι το πίσω αριστερά τριώροφο που τότε ήταν το πανδοχείο Ζαλαμήτσου/Αγγλογάλλου και σήμερα το καφενείο «Διεθνές».
Ξεκινώντας από την παρατήρηση ότι στην αψίδα που έχει στηθεί αναγράφεται «Ζήτω Κωνσταντίνος ΙΒ΄- Ζήτω ο Στρατός» και μελετώντας της περιόδους που ο Κωνσταντίνος ήταν βασιλιάς καταλήγουμε στην περίοδο Ιούλιος 1913 – Μάιος 1915. Βρέθηκε, λοιπόν, στα φύλλα της εφημερίδας ΣΚΡΙΠ, το ταξίδι που πραγματοποίησε ο Κωνσταντίνος Α΄ στην Κεντρική και Δυτική Μακεδονία, με κύριο σκοπό την επιθεώρηση των στρατιωτικών τμημάτων της περιοχής.
Αρχίζοντας από την 1η Μαΐου του 1914 ο Βασιλιάς Κωνσταντίνος επισκέφθηκε την Θεσσαλονίκη, την Βέροια, τα Γιαννιτσά, την Έδεσσα και την Φλώρινα. Στις 11 Μαΐου αναχώρησε από την Φλώρινα και κατευθύνθηκε αρχικά προς Αμύνταιο και στην συνέχεια αναμενόταν να μεταβεί στην Κοζάνη. Σύμφωνα την εφημερίδα ΣΚΡΙΠ, φαίνεται πως ο πληθυσμός της Καστοριάς ανέμενε τον Βασιλιά να επισκεφθεί και την πόλη του.
Συνεχίζοντας όμως την ανάγνωση των φύλλων της εφημερίδας, διαπιστώνουμε ότι τελικά ο Βασιλιάς δεν άλλαξε το δρομολόγιο του και ότι την ίδια ημέρα έφτασε στην Κοζάνη. Στις 13 ή 14 Μαΐου ο Βασιλιάς κατευθύνθηκε στην Νεάπολη, όπου σύμφωνα με την εφημερίδα: «Οι Καστοριείς, οίτινες ήλπιζαν να δεχθώσιν επίσκεψιν του Βασιλέως και είχον ετοιμάσει αποθεωτικήν υποδοχήν, κατήλθον εις την Ανασελίτσαν δια να χαιρετίσουν τον λατρευτόν Άνακτα». Την ίδια ημέρα ο βασιλιάς επέστρεψε στην Κοζάνη απ’ όπου αναχώρησε για την Αθήνα μέσω Λάρισας.
Από παραπάνω είναι ασφαλές να τοποθετήσουμε την φωτογραφία στις 11 ή 12 ή 13 Μαΐου 1914.
Η φωτογραφία είναι αγνώστου φωτογράφου, προέρχεται από το αρχείο του Γ. Γκολομπία και έχει δημοσιευτεί στο Πάνος Τσολάκης, Η αρχιτεκτονική της παλιάς Καστοριάς, εκδ. Επίκεντρο, 2009.
Μπάμπης Παπαθανασίου
