Ο Θεός έφτιαξε μόνο το νερό. O άνθρωπος έφτιαξε το κρασί.
Βίκτωρ Ουγκό, 1802-1885
Το κρασί είναι συνδεδεµένο µε την ιστορία του ανθρώπινου πολιτισµού και µπορεί να αποτελέσει κίνητρο για µετακινήσεις µε σκοπό τη γνωριµία µαζί του.
Οι αμπελώνες, από την άλλη µεριά, είναι εξαιρετικά ελκυστικοί προορισµοί εξαιτίας του ήπιου, γλυκού κλίµατος όπου ευδοκιµούν, αλλά και του όµορφου τοπίου που δηµιουργούν οι καλλιέργειες.
Ως Οινικός Τουρισµός µπορεί να οριστεί η επίσκεψη σε αµπελώνες, οινοποιεία, γιορτές ή διαγωνισµούς κρασιού, όπου η δοκιµή διαφόρων κρασιών ή η γνωριµία µε τα κύρια χαρακτηριστικά της περιοχής αποτελούν τα πρωταρχικά κίνητρα για τους επισκέπτες.
Ο οινοτουρισμός όμως, δεν είναι μόνο τα αμπέλια , το κρασί και το οινοποιείο.
Είναι η συνολική εμπειρία της επίσκεψης. Η γεύση του κρασιού , η απόλαυση του φαγητού, η αρχιτεκτονική του οινοποιείου, το φυσικό περιβάλλον και πολιτιστική κληρονομιά της περιοχής αλληλεπιδρούν με τον επισκέπτη δημιουργώντας μια ξεχωριστή οινική εμπειρία η οποία συμβάλλει στη διαμόρφωση ενός γοητευτικού οινοπροορισμού.
Έτσι λοιπόν, ο οινοτουρισμός είναι ένα πολυδιάστατο φαινόμενο όπου οι επισκέπτες δοκιμάζουν την τοπική γαστρονομία, τον οίνο που παράγεται στην περιοχή, ενώ ταυτόχρονα η ίδια η περιοχή που επισκέπτονται διαδραματίζει και αυτή καταλυτικό ρόλο στη λήψη της απόφασης για την επίσκεψη τους, συμβάλλοντας στην διαμόρφωση μιας μοναδικής εμπειρίας οινικής ξενάγησης.
Προκειμένου να κατανοηθεί σε βάθος το θέμα, χρήσιμο είναι να κάνουμε μια ιστορική αναδρομή.
Το σταφύλι είναι ένα από τα αρχαιότερα φρούτα στον κόσμο.
Αναλύσεις σε απολιθώματα μαρτυρούν την ύπαρξη της αμπέλου, ως φυτικού είδους, αρκετά εκατομμύρια χρόνια πριν.
Στον Ελλαδικό και τον ευρύτερα μεσογειακό χώρο, καλλιεργήθηκε συστηματικά η άμπελος, πριν 6000 χρόνια περίπου και παρήχθησαν ονομαστά κρασιά, τα οποία εξήχθησαν δια θαλάσσης στον τότε γνωστό κόσμο.
Η τεράστια οικονομική σημασία του οίνου είχε ως αποτέλεσμα τη νομοθετική του προστασία. Στην αρχαία Ελλάδα μάλιστα, για πρώτη φορά επινοήθηκε η έννοια της Ονομασίας Προέλευσης του κρασιού.
Έτσι βλέπουμε σε αρχαία κείμενα να αναφέρονται ο Xίος οίνος, ο Λέσβιος οίνος, ο Θάσιος οίνος, ο Πράμνιος οίνος (από την Ικαρία).
Σε ναυάγια που ανακαλύφθηκαν στη θάλασσα της Μεσογείου, αλλά και στον Εύξεινο Πόντο μέχρι και στις Ινδίες, βρέθηκαν αμφορείς από τη Χίο, τη Θάσο, τη Σάμο, τη Ρόδο, ευρήματα που μαρτυρούν το μεγάλο εμπόριο κρασιών που προέρχονταν από την Ελλάδα.
Η κάθε πόλη κράτος είχε μάλιστα για το κρασί της το δικό της σχήμα αμφορεα, με ειδική σφραγίδα που πιστοποιούσε την περιοχή που το παρήγαγε. Το σχήμα των αμφορέων ήταν τέτοιο που τους επέτρεπε να σφηνώνουν και να μπαίνουν σε σειρές μέσα στα αμπάρια των πλοίων, έτσι ώστε να διασφαλίζεται η ασφαλής μεταφορά του κρασιού στη μεγαλύτερη δυνατή ποσότητα.
Αλλα και στη θρησκεία το κρασί έπαιζε σημαντικό ρόλο. Το κόκκινο κρασί συνδέθηκε με το αίμα από τους αρχαίους Αιγύπτιους και χρησιμοποιήθηκε τόσο από την ελληνική λατρεία του Διόνυσου όσο και από τους Ρωμαίους στα Βακχανάλια τους . Ο Ιουδαϊσμός το ενσωματώνει επίσης στο Kiddush και ο Χριστιανισμός στην Ευχαριστία . Οι αιγυπτιακές , ελληνικές , ρωμαϊκές και ισραηλινές οινοκαλλιέργειες εξακολουθούν να συνδέονται με αυτές τις αρχαίες ρίζες.
Παρομοίως, οι μεγαλύτερες αμπελοοινικές περιοχές στην Ιταλία, την Ισπανία και την Γαλλία έχουν κληρονομική διασύνδεση με το μυστηριακό κρασί.
Παρομοίως, οι αμπελουργικές παραδόσεις στις Νοτιοδυτικές Ηνωμένες Πολιτείες ξεκίνησαν όταν οι καθολικοί μοναχοί παρήγαγαν για πρώτη φορά κρασιά στο Νέο Μεξικό και την Καλιφόρνια .
Η αξία του κρασιού ως στοιχείο της διατροφής και της υγείας είναι αξιόλογη.
Οι θεραπευτικές του ιδιότητες αποδίδονται κυρίως στα μη αλκοολικά στοιχεία που περιέχει και ιδιαίτερα στις πολυφαινόλες, φυτικές ενώσεις με ισχυρή αντιοξειδωτική δράση. Μερικά παραδείγματα αυτών είναι: η ρεσβερατρόλη, οι ανθοκυανίνες, οι κατεχίνες και οι τανίνες και βρίσκονται σε αυξημένη ποσότητα στη φλούδα και το σπόρο των σταφυλιών. Αυτός είναι και ο λόγος που υπάρχουν σε μεγαλύτερη ποσότητα στο κόκκινο κρασί, του οποίου η παραγωγική διαδικασία περιλαμβάνει και την παραμονή των στερεών αυτών στοιχείων.
Το 1992, έρευνα που πραγματοποιήθηκε στη Γαλλία, έδειξε ότι οι Γάλλοι παρόλο που κατανάλωναν αυξημένες ποσότητες κορεσμένου λίπους, σε σύγκριση με κατοίκους χωρών με παρόμοιο διατροφικό μοντέλο, παρουσίασαν χαμηλότερο ποσοστό εμφάνισης καρδιαγγειακών νοσημάτων, ενώ παράλληλα έπιναν κρασί αρκετά πιο τακτικά συγκριτικά με τις χώρες αυτές.
Το Γαλλικό αυτό παράδοξο αποδίδεται στην κατανάλωση κρασιού και επομένως στην προστατευτική δράση των ουσιών που περιέχει.
Η δε λογική χρήση του (1 ποτήρι για τις γυναίκες και 2 ποτήρια για τους άντρες την ημέρα) συμβάλει στα εξής:
Μειώνει τη θνησιμότητα των καρδιαγγειακών νοσημάτων
Προστατεύσει ενάντια στον κίνδυνο εμφράγματος του μυοκαρδίου
Αυξάνει την καλή χοληστερόλη (HDL)
Εμποδίζει την οξείδωση της κακής χοληστερόλης (LDL)
Εμποδίζει την ανάπτυξη και διαφοροποίηση καρκινικών κυττάρων
Εάν σε όλα αυτά προστεθουν και τα παρακάτω:
Μειωμένο ρίσκο εμφάνισης άνοιας: Η κατανάλωση 1-2 ποτηριών κρασί την ημέρα σχετίζεται με μειωμένο ρίσκο εμφάνισης γεροντικής άνοιας και την Νόσου Alzheimer.
Μειωμένο ρίσκο εμφάνισης κατάθλιψης: Μελέτη σε μεσήλικες και ηλικιωμένους έδειξε πως όσοι κατανάλωναν 2-7 ποτήρια κρασί την εβδομάδα είχαν λιγότερες πιθανότητες να παρουσιάσουν κατάθλιψη.
Μείωση στην αντίσταση της ινσουλίνης.
Μειωμένο ρίσκο εμφάνισης διαβήτη τύπου 2 σε γυναίκες
Είναι φανερό λοιπόν ότι η λογική χρήση του κρασιού έχει σημαντικές προστατευτικές και θεραπευτικές ιδιότητες.
Οταν σε όλα αυτά προσθέσουμε και την ανεπανάληπτη γευστική εμπειρία ενός καλού κρασιού, μπορούμε εύκολα να αντιληφθούμε ότι έχουμε να κάνουμε με ένα υπέροχο και μοναδικό προϊόν. Ετσι μόνο μπορεί να εξηγηθεί η συνεχής του παρουσία στην ανθρώπινη ιστορία, καθώς και η μετεξέλιξη του σε μία “ιδιαίτερη μορφή τουρισμού”.
Ως ανερχόµενη δραστηριότητα, ο οινικός τουρισµός έχει προσδιοριστεί ως ένας από τους τοµείς που αναπτύσσεται έξω από τις παραδοσιακές µητροπολιτικές περιοχές και, ως εκ τούτου, θεωρείται ότι διαδραµατίζει έναν ουσιαστικό ρόλο στην περιφερειακή ανάπτυξη, την απασχόληση, την ανάπτυξη των επιχειρήσεων, τον τουρισµό και τις επενδύσεις.
O οινικός τουρισµός συµβάλλει στη δηµιουργία θέσεων εργασίας στις παραδοσιακά αγροτικές και οικονοµικά µειονεκτικές περιοχές.
Οι επισκέπτες των οινοποιείων είναι προφανώς και τακτικοί καταναλωτές οίνου, με γνώσεις σχετικά µε το κρασί από µέτριες έως προχωρηµένες και επισκέπτονται τα οινοποιεία και τις οινοπαραγωγικές περιοχές αρκετές φορές στη διάρκεια του έτους, ανεξαρτήτως εποχής.
Συχνά όμως ένας λάτρης του κρασιού µπορεί να συνοδεύεται από µια παρέα ατόµων που δεν γνωρίζουν πολλά πράγματα για το κρασί , όμως επιθυμούν να μάθουν.
Ο οινοτουρισμός προσδίδει ένα ισχυρό ανταγωνιστικό πλεονέκτηµα στις οινοπαραγωγικές περιοχές, αποφέροντας κέρδη σε όλο το πλέγμα του τουριστικού προϊόντος και όχι μόνο στις οινοποιητικές επιχειρήσεις.
Κορυφαίες χώρες οινοτουρισμού είναι Η Γαλλία και η Ιταλία, με έσοδα για τη Γαλλία είναι 5,2 δισ. ευρώ και για την Ιταλία 3 δισ. ευρώ. Η Ισπανία συμπληρώνει την πρώτη τριάδα με σημαντικά μικρότερα έσοδα παρόλο που διαθέτει περισσότερους αμπελώνες.
Ο οίνος κατέχει σημαντική θέση στη χώρας μας καθώς είναι άρρηκτα συνδεδεμένος με το οικονομικό, κοινωνικό και πολιτισμικό γίγνεσθαι του ελληνικού λαού.
Από την άλλη ο τουρισμός αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους και συνεχώς αναπτυσσόμενους κλάδους παγκοσμίως και για τη χώρα μας θεωρείται η «βαριά βιομηχανία» .
Μέσα σε αυτό το σύνθετο περιβάλλον έκανε και ο οινοτουρισμός την εμφάνιση του σε διάφορες περιοχές της Ελλάδος.
Βέβαια, κάποια από τα βασικά χαρακτηριστικά του Ελληνικού μοντέλου οινοτουρισμού, τα συναντάμε και σε άλλες περιοχές της Ευρώπης όπως η Τοσκάνη και το Μπορντώ που έχουν μια μακρά παράδοση σε σχέση με το κρασί. Ο λόγος γίνεται για τους «χαραγµένους ∆ρόµους Κρασιού».
Ως κορυφαίοι απο την άποψη της οργάνωσης, αναφέρονται οι γαλλικοί δρόμοι του κρασιού, οι γερµανικοί, οι ισπανικοί, οι ιταλικοί, οι πορτογαλικοί , ενώ και στις επονοµαζόµενες χώρες του Νέου Κόσµου (κυρίως Αμερική και Αυστραλία) το επίπεδο ανάπτυξης του οινικού τουρισµού είναι ιδιαίτερα υψηλό.
Οι ελληνικοί «∆ρόµοι του Κρασιού» βρίσκονται μεν υπό ανάπτυξη, αλλά έχουν διανύσει αρκετά μεγάλο εξελικτικό δρόμο. Με πρωταγωνιστές αυτούς της Βόρειας Ελλάδας αλλα και με ταχεία εξάπλωση σε όλη την επικράτεια.
Το σίγουρο είναι ότι δειλά – δειλά ο οινικός τουρισµός στην Ελλάδα αναπτύσσεται και προσφέρει σηµαντικά αποτελέσµατα στην τοπική οικονοµία των περιοχών διάδοσης του.
Έτσι, το κρασί, η ολοκληρωμένη οινική εμπειρία και ο οινοτουρισμός μέσα από τη σωστή προσέγγιση και ορθή αξιοποίηση των παραδόσεων της χώρας μας, διαθέτουν τις ικανές συνθήκες, οι οποίες μπορούν να οδηγήσουν τον Ελληνικό οινικό τουρισμό σε μια ξεχωριστή θέση στην παγκόσμια τουριστική αγορά.
Και επειδή διανύουμε πλέον την περίοδο των προσωπικών μας διακοπών, όπου και αν βρεθεί ο καθείς απο εμάς , ας αναζητήσει τα τοπικά οινοποιεία, και ας γευτεί τα σπάνια διαμάντια των Ελληνικών κρασιών, που υπάρχουν σε κάθε γωνιά της χώρας μας!
Από τη διαδικτυακή εφημερίδα ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ itnnews.gr/ITN_04082022.pdf
