Ταχύτατα αναπτυσσόμενος ο ποδηλατικός τουρισμός (του Θεόδωρου Βασιλείου)

Το να ανεβείτε σε ένα ποδήλατο και να εξερευνήσετε την κοντινή εξοχή, είναι κάτι που έχει κάνει καθένας μας σε διάφορες περιόδους της ζωής του.

Στο ολλανδικό δίκτυο LF, οι μισοί από τους τουρίστες ποδηλάτες περνούν περισσότερο από 6 ώρες την ημέρα πάνω στη σέλα. Αντίστοιχες έρευνες σε άλλες χώρες όπως στη Γαλλία, στην Ισπανία και το Ηνωμένο Βασίλειο επιβεβαιώνουν αυτο το αποτέλεσμα.

Με βάση 9 μελέτες από Αυστρία, Γαλλία, Γερμανία, Κάτω χώρες, Ελβετία, και το Ηνωμένο Βασίλειο, υπολογίστηκε ότι οι τουρίστες ποδηλάτες που διανυκτερεύουν διασχίζουν 60 χιλιόμετρα κατά μέσο όρο ανά ημέρα, ενώ η μέση απόσταση που διανύουν οι ποδηλάτες εκδρομείς (ημερήσια εκδρομή) είναι 41 χιλιόμετρα.

Υπάρχουν πολλοί τύποι ποδηλατικού τουρισμού, με πλέον διαδεδομένους τους παρακάτω:

– Ο «Αργός» ποδηλατικός τουρισμός ή ποδηλατικός τουρισμός αναψυχής, ασκείται από τους τουρίστες που προτιμούν να ταξιδεύουν αργά ώστε να απολαμβάνουν όλα αυτά που σχετίζονται με το ταξίδι σε ένα τόπο, δηλαδή τη φύση, το τοπίο, το πολιτισμό, τη γαστρονομία κ.ο.κ..

– Ο ποδηλατικός τουρισμός δρόμου ασκείται κυρίως σε ασφάλτινες διαδρομές από τουρίστες που αντιμετωπίζουν την ποδηλασία περισσότερο σαν άθλημα.

– Ο ποδηλατικός τουρισμός βουνού συνδυάζει τον αθλητισμό και την επαφή με τη φύση, ενώ εξασκείται σε ειδικά διαμορφωμένα «ποδηλατικά πάρκα», χωμάτινες διαδρομές και μονοπάτια σε ορεινές περιοχές.

Ο ποδηλατικός τουρισμός γενικά είναι μία μορφή τουρισμού που χαρακτηρίζεται ως βιώσιμη και συμβαδίζει πλήρως με τις αρχές της βιωσιμότητας.

Η ερασιτεχνική ποδηλασία είναι πολύ ανεπτυγμένη στην Κεντρική και Βόρεια Ευρώπη, όπου υπάρχουν χιλιάδες Bike Clubs με εκατομμύρια μέλη ενώ η συνολική δυνητική αγορά του ποδηλατικού τουρισμού υπερβαίνει τα 100.000.000 ενδιαφερόμενους.

Στην χώρα μας μπορεί να μην είναι συγκρητικά τόσο ανεπτυγμένη μορφή τουρισμού, όμως τα τελευταία χρόνια ιδιαίτερα μετά την πανδημική κρίση είναι ταχύτατα αναπτυσσόμενη μορφή τουρισμού.

Μια ημερήσια ποδηλατική εκδρομή στην ελληνική επαρχία προσφέρει συναρπαστικές επισκέψεις.

Μπορεί κανείς να απολαύσει την μαγεία της αγροτικής φύσης διαβαίνοντας δίπλα από ελαιώνες, πορτοκαλεώνες, αμπελώνες, ανεμόμυλους, διασχίζοντας παλιά πέτρινα γεφύρια, βυζαντινές εκκλησίες, κάστρα και μνημεία κτλ.

Ο ηλιόλουστος καιρός και τα χαμηλά επίπεδα υγρασίας, τα βουνά και οι λόφοι που αποτελούν το 80% της χώρας, καθιστούν τη Ελλάδα έναν εξαιρετικό προορισμό για ποδηλασία βουνού και ήπια ποδηλασία.

Το πλούσιο ανάγλυφο της χώρας μας επιτρέπει σπάνιους συνδυασμούς παράκτιων τοπίων και ορεινών περιηγήσεων, βόλτες με ποδήλατα ανάμεσα στην φύση και σε σπουδαία πολιτισμικά μνημεία.

Ένα ολοκληρωμένο ποδηλατικό δίκτυο διασύνδεσης ευρωπαϊκών χωρών που περνάει και από την Ελλάδα είναι ο στόχος της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Ποδηλατιστών μέσω του EuroVelo. Το Ευρωπαϊκό ποδηλατικό δίκτυο EuroVelo σχεδιάζει διαδρομές φιλικές προς το ποδήλατο (καταγράφοντας τις ήδη υπάρχουσες διαδρομές ή δημιουργώντας νέες) και τις εντάσσει σε ένα καταγεγραμμένο και ενιαίο πλέον Ευρωπαϊκό δίκτυο, το οποίο επί του παρόντος περιλαμβάνει περισσότερα από 45.000 χιλιόμετρα ποδηλατικών διαδρομών, ενώ χιλιάδες επιπλέον χιλιόμετρα έχουν προγραμματιστεί να ενταχθούν στο δίκτυο, που όταν θα ολοκληρωθεί, υπολογίζεται να ξεπεράσει τα 70.000 χλμ (http://eurovelo.gr/el/eurovelo/).

Σήμερα μία πολλά υποσχόμενη τάση είναι η διάδοση της χρήσης του ηλεκτροκίνητου ποδηλάτου ή αλλιώς του ποδηλάτου με ηλεκτρική υποβοήθηση (e-bike, e-cycle).

Τα ηλεκτρικά ποδήλατα διαθέτουν ένα ηλεκτρικό μοτέρ που τροφοδοτείται από μπαταρία και υποβοηθά την κίνηση του ποδηλάτου. Το μοτέρ τοποθετείται στον μπροστινό ή πίσω τροχό ή στον άξονα των πεταλιών και ενεργοποιείται από ένα ηλεκτρονικό ελεγκτή που παρακολουθεί την ταχύτητα περιστροφής των πεταλιών ή/και την δύναμη που ασκεί ο ποδηλάτης στα πετάλια, την ταχύτητα του ποδηλάτου και άλλες παραμέτρους (πχ. στατικός ή/και δυναμικός ρυθμιστής χειρός).

Το ηλεκτροκίνητο ποδήλατο αποτελεί μία βουβή επανασταση στον χώρο της μετακίνησης και αναμένεται να “οδηγήσει” στον χώρο του ποδηλατικού τουρισμού εκατομμύρια ανθρώπων με λιγότερα σωματικά προσόντα και χωρίς ιδιαίτερη αθλητική παιδεία, αφού θα επιτρέψει σε ανθρώπους όλων των ηλικιών να απολαύσουν τις χαρές των εξορμήσεων με ποδήλατο.

Η διεθνής εμπειρία από χώρες που έχουν αναπτύξει το ποδηλατικό τουρισμό και τα αποτελέσματα από τις διάφορες μελέτες και έρευνες συγκλίνουν στο συμπέρασμα ότι ο ποδηλατικός τουρισμός είναι μια ανερχόμενη εξειδικευμένη τουριστική αγορά με οικονομικά, κοινωνικά και περιβαλλοντικά οφέλη για τους προορισμούς όπου αναπτύσσεται.

Τα οφέλη της ανάπτυξης διαδρομών ποδηλασίας και προϊόντων ποδηλατικού τουρισμού, σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, είναι πλέον γνωστά και ως εκ τούτου, ο ποδηλατικός τουρισμός στην Ευρώπη έχει ενσωματωθεί σε βιώσιμες πολιτικές ανάπτυξης και μεταφορών που οδηγούν στον σχεδιασμό και την ανάπτυξη περιφερειακών, εθνικών και πανευρωπαϊκών δικτύων με συγκεκριμένες προδιαγραφές ποιότητας.

Η χώρα μας διαθέτει ένα ήδη ανεπτυγμένο, σχετικά καλό επαρχιακό δίκτυο με ασφάλτινες διαδρομές και πολλά μονοπάτια, κυρίως σε δασικές περιοχές, όπου υπάρχει η δυνατότητα δημιουργίας χωμάτινων διαδρομών για ποδηλασία βουνού (σε ήδη υπάρχοντα μονοπάτια, σε χιονοδρομικά κέντρα που μπορούν να μετατρέπουν σε bike parks κατά την διάρκεια της θερινής περιόδου κτλ.). Οι διαδρομές περνάνε κοντά ή μέσα από τοπία και περιοχές με πλούσια βιοποικιλότητα και χαρακτήρα, δεδομένου ότι ο ελλαδικός χώρος χαρακτηρίζεται ως προς το φυσικό του περιβάλλον, από μια συνεχή εναλλαγή στεριάς και θάλασσας, βουνών και πεδιάδων, και αναπτύσσεται σε μια σύνθεση νησιών και παραλιακών λωρίδων ξηράς και ηπειρωτικής γης, δίνοντας έτσι στο τουρίστα-ποδηλάτη τη δυνατότητα να βρίσκεται μέσα σε λίγη ώρα από το βουνό στη θάλασσα.

Επίσης, πάρα πολλές διαδρομές που διασχίζουν περιοχές με έντονο ιστορικό και πολιτιστικό ενδιαφέρον (π.χ. αρχαιολογικούς χώρους) θα μπορούσαν να συνδυάσουν το ποδηλατικό τουρισμό με άλλες θεματικές μορφές τουρισμού όπως τον αρχαιολογικό, το πολιτιστικό, το γαστρονομικό, τον οινοτουρισμό, τον αγροτουρισμό και το τουρισμό υπαίθρου, ενώ με αφορμή τη ποδηλασία, ο τουρίστας-ποδηλάτης έχει την ευκαιρία να ανακαλύψει περιοχές της χώρας (π.χ. ύπαιθρος της ηπειρωτικής Ελλάδας) πέρα από τους «κλασικούς» δημοφιλείς προορισμούς.

Πολύ σημαντικό στοιχείο στην ανάπτυξη του ποδηλατικού τουρισμού συνιστά το γεγονός ότι η χώρα μας, ως ανεπτυγμένη τουριστικά εδώ και πολλές δεκαετίες, διαθέτει ήδη υποδομές όπως καταλύματα, επιχειρήσεις εστίασης κτλ. και μέσα μαζικής μεταφοράς όπως σιδηροδρομικό δίκτυο, δημόσια συγκοινωνία, αεροδρόμια και πορθμεία, που θα μπορούσαν (με τις κατάλληλες μεταρρυθμίσεις) να εξυπηρετήσουν τη μετακίνηση των ταξιδιωτών με ποδήλατα. Τέλος, ο καλός καιρός της Ελλάδας και το ήπιο κλίμα καθόλη τη διάρκεια του έτους ευνοούν το ποδηλατικό τουρισμό σχεδόν όλους τους μήνες του χρόνου.

Με τη βοήθεια σωστού μάρκετινγκ και τη συνεργασία των ενδιαφερόμενων φορέων, η ποδηλασία μπορεί να αναβαθμιστεί σε ένα τουριστικό προϊόν, το οποίο συνδυάζεται και με άλλα είδη βιώσιμου τουρισμού όπως το γαστρονομικό, το περιηγητικό, το θαλάσσιο, τον αγροτουρισμό κτλ.

Ο σχεδιασμός των ποδηλατικών διαδρομών θα πρέπει να έχει ως στόχο τη τουριστική ανάπτυξη και των πιο απομακρυσμενων και «ασυνήθιστων τουριστικά» περιοχών της ηπειρωτικής Ελλάδας, την παράλληλη ανάπτυξη και άλλων μορφών βιώσιμου τουρισμού και την αντιμετώπιση της εποχικότητας.

Ο σωστά και καλά ανεπτυγμένος ποδηλατικός τουρισμός, δυνητικά μπορεί να έχει μεγάλη συνεισφορά στην εξασφάλιση της απασχόλησης και στην ανάπτυξη μιας βιώσιμης, ευφυούς και χωρίς αποκλεισμούς κοινωνίας.

Η συνεργασία μεταξύ των τοπικών/περιφερειακών παρόχων υπηρεσιών ποδηλατικού

τουρισμού θα μπορούσε να αυξήσει την αναγνωρισιμότητα συγκεκριμένων περιοχών,

αναπτύσσοντας θεματικές ποδηλατικές διαδρομές και διαμορφώνοντας το brand name

του εκάστοτε προορισμού.

ΠΗΓΈΣ

Μελέτη Ελένης Τσίτουρα

Βικιπαίδεια