Όταν, το Δεκέμβριο του 1930, η Επιτροπή Αποκατάστασης Προσφύγων (ΕΑΠ) παρέδιδε τη σκυτάλη της προσφυγικής αποκατάστασης στην πολιτεία (Κυβέρνηση Βενιζέλου), ήταν σίγουρη για το μέλλον των εργασιών που η ίδια άρχισε και προώθησε.
Το μέτρο της τωρινής επιτυχίας προοιωνιζόταν το μέτρο της μελλοντικής.
Όλα έδειχναν ότι η πρόοδος θα συνεχιστεί.
Αυτήν, ακριβώς, την αισιοδοξία για το μέλλον της Ελλάδας, εκφράζει και ο Μοργκεντάου (πρώτος Πρόεδρος της ΕΑΠ) στα δύο τελευταία κεφάλαια του βιβλίου του “Η αποστολή μου στην Αθήνα”, όπως δείχνουν οι τίτλοι αυτών των κεφαλαίων:
“Το μεγαλείο των Ελλήνων”, “Προσβλέποντας στο μέλλον”.
Στο σημείο αυτό θα αναλύσομε, με στοιχεία από τις Εκθέσεις της ΕΑΠ, δύο από τις πιο πρωτοποριακές καινοτόμες δραστηριότητές της (1923-1930), οι οποίες δημιούργησαν, πράγματι, ευοίωνες προοπτικές για το μέλλον.
Πρόκειται, από τη μία, για την άγνωστη, μέχρι τότε, μηχανική καλλιέργεια, η οποία έχει ανατρέψει την παραδοσιακή επιπεδική -Ησιόδεια- καλλιεργητική πρακτική. Από την άλλη, για την καλύτερη αξιοποίηση αυτής της δραστηριότητας, αναπτύσσεται και υλοποιείται ταυτόχρονα, η πρωτόγνωρη καινοτομία του αγροτικού κτηματολογίου, βάσει του οποίου καθιερώνεται η επιστημονική, αντικειμενική και αξιόπιστη καταγραφή – καταμέτρηση των υπό διανομή εκτάσεων. Η παλαιότερη εμπειρική ασαφής και πρόχειρη σχετική διαδικασία, περνά οριστικά στο παρελθόν.
Είναι αυτονόητο ότι, από τις δύο αυτές καινοτομίες (μηχανική καλλιέργεια-αγροτικό κτηματολόγιο), η πρώτη οδηγεί στην εντυπωσιακή ποσοτική και ποιοτική παραγωγή αγροτικών προϊόντων, αλλά και στην εισαγωγή νέων καλλιεργειών και ποικιλιών. Η δεύτερη έχει βαθύτατο ηθικό νόημα, καθώς καλλιεργεί κλίμα αξιοπιστίας, αίσθημα ασφάλειας και συνθήκες μόνιμης προσήλωσης στο περιβάλλον της εγκατάστασης. Συμβάλλει δηλ., καθοριστικά, στη μετεξέλιξη της προσωρινής εγκατάστασης σε μόνιμη αποκατάσταση των αγροτών προσφύγων.
Όπως θα δείξουμε, συνεργοί και συλλειτουργοί στην όλη διαδικασία δρομολόγησης και προώθησης των καινοτόμων αυτών δραστηριοτήτων είναι, πρώτα-πρώτα, η ΕΑΠ, η οποία, ως αρμόδιος φορέας και ως παράγοντας διαχείρισης κονδυλίων, εισηγείται και εισάγει τα νέα μέτρα. Είναι, όμως, και οι ίδιοι οι πρόσφυγες, όχι μόνο γιατί συμμετέχουν σε σχετικές επιτροπές διανομής κλήρων και οικοπέδων και σε αγροτικούς συλλόγους – συνεταιρισμούς, αλλά και διότι είναι φορείς νέας κοσμοαντίληψης και προοδευτικών ιδεών. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)
“…Αυτό, ακριβώς καταδεικνύεται σ’ αυτό το βιβλίο, με τον χαρακτηριστικό τίτλο “ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ, η ΚΙΒΩΤΟΣ των ξεριζωμένων Ελλήνων”, δηλ. η στοργική ΜΑΝΑ που άνοιξε την μεγάλη και θερμή αγκαλιά της για τους ξεριζωμένους ομοεθνείς πρόσφυγες των αρχών του 20ού αι. Δεν ήταν μόνο ξεριζωμένοι οι πρόσφυγες που έφτασαν εδώ “με την ψυχή στο στόμα”. Ήταν και τα λιγοστά “απομεινάρια” μιας οργανωμένης Γενοκτονίας…” (Κ. Απ. Βακαλόπουλος)
ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ, ΚΙΒΩΤΟΣ ΤΩΝ ΞΕΡΙΖΩΜΕΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ (1913-1930)
Ευστάθιου Ε. Πελαγίδη
ΟΙ 1.385 ΠΡΟΣΦΥΓΙΚΟΙ ΟΙΚΙΣΜΟΙ ΚΑΙ Η ΚΑΤΑΓΩΓΗ ΤΩΝ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ ΚΑΤΑ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΚΑΙ ΧΩΡΕΣ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ
ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ ΑΝΤ. ΣΤΑΜΟΥΛΗ
Περιεχόμενα
ΠΡΟΛΟΓΟΣ του Καθηγητή ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΒΑΚΑΛΟΠΟΥΛΟΥ
ΠΡΟΛΟΓΟΣ του Συγγραφέα
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
ΤΟ ΠΡΟΣΦΥΓΙΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΣΤΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ
ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΚΑΙ ΘΕΣΜΟΘΕΤΗΜΕΝΕΣ ΔΟΜΕΣ
ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΗΣ ΠΡΟΣΦΥΓΙΚΗΣ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ
ΠΡΟΣΦΥΓΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΠΡΟΣ ΤΟΥ ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ
ΠΡΟΣΦΥΓΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ 1923-1930
ΑΝΑΤΟΜΙΑ ΤΟΥ ΠΡΟΣΦΥΓΙΚΟΥ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ ΣΤΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ
ΤΟ ΠΡΟΣΦΥΓΙΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΣΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ
ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ. Η ΠΟΡΕΙΑ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΔΟΞΑ
ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΠΛΑΣΗ ΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ
ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΙΚΟΥ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΣΚΗΝΙΚΟΥ ΣΤΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ
ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΗ ΚΑΙ ΕΘΝΟΛΟΓΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ ΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ
ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ. ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΠΡΟΣΦΥΓΙΚΗΣ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ
ΕΓΓΡΑΦΑ
ΠΗΓΕΣ
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΟΝΟΜΑΤΩΝ, ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΩΝ, ΧΑΡΤΩΝ, ΣΧΕΔΙΩΝ, ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΩΝ
SUMMARY
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
ΕΠΟΙΚΙΣΤΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ (1926), ένθετος στο οπισθόφυλλο
