Καλός εκπαιδευτικός είναι αυτός που ανάβει τη φωτιά
Είπε στα 17 του, «ποτέ δεν θα ξαναδιαβάσω Ιστορία», πετώντας το μπλε βιβλίο της τέταρτης δέσμης. Και έγινε ιστορικός. «Συνειδητοποίησα ότι δεν είναι δυνατόν να καταλάβω τον εαυτό μου και πώς διαμορφώνεται συνολικά η κοινωνία που ζω, χωρίς να ξέρω Ιστορία», ομολογεί ο Ραϋμόνδος Αλβανός. Πρόσωπο της ημέρας τον Ιούνιο του 2022, στην πρεμιέρα των Πανελλαδικών Εξετάσεων, όταν οι υποψήφιοι κλήθηκαν να συνοψίσουν το νόημα του κειμένου με τίτλο «Γιατί να μαθαίνουμε Ιστορία», απόσπασμα από τον πρόλογο του βιβλίου του «Ο ελληνικός εμφύλιος. Μνήμες σε πόλεμο και σύγχρονες πολιτικές ταυτότητες» (εκδ. Επίκεντρο, 2022). Τα Χριστούγεννα, ο πρωθυπουργός το συμπεριέλαβε στη λίστα των βιβλίων που ξεχώρισε και προτείνει.
Τον συναντήσαμε αρχές Δεκεμβρίου, όταν για λίγες μέρες βρέθηκε στην Αθήνα, καθώς ζει τον τελευταίο καιρό στην Κεφαλλονιά, διδάσκοντας δημόσια Ιστορία στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών του Ανοιχτού Πανεπιστημίου (ΕΑΠ). Δεν είχε προκύψει ο βασιλικός θάνατος και η κηδεία, κρίσεις, αποτιμήσεις, επιτιμήσεις και ένας ακόμη εμφύλιος, για να σχολιάσουμε τα επίκαιρα, όμως η άποψή του είναι δεδομένη: «η Ιστορία εντάσσεται στο πολιτικό μάρκετινγκ με όρους συγκρουσιακούς».
– Λέτε στο βιβλίο σας: «Δεν είναι μόνο το παρελθόν που μας διαμορφώνει, αλλά και εμείς φτιάχνουμε το παρελθόν που χρειαζόμαστε». Η Ιστορία, δηλαδή, είναι εν πολλοίς μια κατασκευή, κάποτε βολική και κάποτε άβολη;
– Αν το καλοσκεφθείτε, όλα είναι κοινωνικές κατασκευές. Η θρησκεία δεν είναι κατασκευή; Το χρήμα δεν είναι κατασκευή; Oμως, όλοι συμφωνούμε στην αξία του, άρα αυτή η «κατασκευή» έχει μεγάλη σημασία για τη ζωή μας. Δεν είναι ψέμα. Συνεπώς, επιλέγουμε πληροφορίες, τις δομούμε με τον τρόπο που θέλουμε και παράγουμε το νόημα που θέλουμε.
– Πού οφείλεται το γεγονός ότι ο Εμφύλιος είναι ένα οικοδόμημα με στρεβλώσεις;
– Στρεβλώσεις που υπάρχουν ανάλογα με το ποιος μιλάει. Οι νικητές είχαν συγκεκριμένη αντίληψη του Εμφυλίου. «Εμείς που σώσαμε την Ελλάδα από τους προδότες». Οι ηττημένοι είχαν διαφορετικό σχήμα. Υπάρχουν διάφορες εκδοχές του γεγονότος που συντηρούνται έως σήμερα. Δεν υπάρχει κοινή μνήμη για όλους τους Ελληνες. Η επιθυμία των περισσοτέρων είναι η λήθη, διά της διαγραφής. Να προχωρήσουμε χωρίς να θυμόμαστε. Ομως, πρακτικά δεν γίνεται. Βλέπετε, συνεχίζεται ο «πόλεμος» στα κοινωνικά δίκτυα. Δεν εξαφανίζεται κάτω από το χαλί. Η λήθη έρχεται μόνον όταν επεξεργάζεσαι κριτικά το τραύμα.
– Υπάρχει ακόμη τραύμα; Ποιους αφορά;
Συνέχεια της συνέντευξης στο kathimerini.gr
Πανελλαδικές: Κείμενο του Ραϋμόνδου Αλβανού «έπεσε» στα σημερινά θέματα
