Κρίση εμπιστοσύνης απέναντι στα ΜΜΕ – Μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στο διαδίκτυο
Ημερίδα ΓΓΕΕ για την Παιδεία στα Μέσα- Ο γραμματισμός στα ΜΜΕ αντίδοτο στην παραπληροφόρηση και τις ψευδείς ειδήσεις
Την ανάγκη προώθησης του πολυμεσικού γραμματισμού, της ένταξης του γραμματισμού στα ΜΜΕ στο διδακτικό πρόγραμμα και ως μέρος της διδασκαλίας των βασικών ικανοτήτων για τη διά βίου μάθηση, αλλά και την ανάπτυξη εκστρατειών και δράσεων κατάρτισης σχετικά με τα προσωπικά δεδομένα και τα δίκτυα πληροφοριών και επικοινωνιών, υπογράμμισε ο αναπληρωτής καθηγητής στο Τμήμα Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, ερευνητικός υπότροφος Google, Νίκος Παναγιώτου, μιλώντας στην ημερίδα που διοργάνωσε η Γενική Γραμματεία Ενημέρωσης και Επικοινωνίας, στη Θεσσαλονίκη, με θέμα: «Η Παιδεία Στα Μέσα».
Ιδιαίτερα δε, όπως σημείωσε ο κ. Παναγιώτου, η εκπαίδευση/γραμματισμός στα ΜΜΕ και η καταπολέμηση του ψηφιακού αναλφαβητισμού θεωρούνται κρίσιμης σημασίας για την αντιμετώπιση της παραπληροφόρησης και των ψευδών ειδήσεων, ενώ προς την κατεύθυνση αυτή, στη σύγχρονη εργαλειοθήκη που υπάρχει στη διάθεσή μας εντάσσεται η τεχνολογία και οι δυνατότητές της και το fact-checking, ώστε να εντοπίζεται ο ανασχηματισμός που έχει υποστεί το ταξίδι της πληροφορίας μέσα από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Περισσότερα κινητά απ’ ό,τι …οδοντόβουρτσες!
Σκιαγραφώντας το ψηφιακό τοπίο, ο κ. Παναγιώτου ανέφερε πως μεταξύ των 7,8 δισ. ανθρώπων ανά τον πλανήτη, τα 5,22 δισ. (ποσοστό 66,6%) κάνουν χρήση κινητών τηλεφώνων, τα 4,66 δισ. (το 59,5%) είναι χρήστες του διαδικτύου ενώ 4,20 δισ. (το 53,6%) είναι ενεργοί χρήστες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Μάλιστα, η χρήση των κινητών τηλεφώνων είναι τόσο διαδεδομένη που, όπως χαρακτηριστικά ανέφερε ο καθηγητής, κυκλοφορούν περισσότερα κινητά από οδοντόβουρτσες! (5,22 δισ. έναντι 4,6 δισ.).
Σε ό,τι αφορά τη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, οι χρήστες κάτω των 18 ανέρχονται σε 77,8% του συνόλου των χρηστών και στο 92,3% στο σύνολο των χρηστών του διαδικτύου. Ποσοστό 46,3% είναι γυναίκες και 53,7% άνδρες. Ο μέσος όρος χρήσης των social media σε ημερήσια βάση ανέρχεται σε 2 ώρες και 31 λεπτά, ενώ ο μέσος όρος των πλατφορμών που χρησιμοποιούνται σε μηνιαία βάση είναι 7,2.
Αναφορικά με τους λόγους που κάποιος κάνει χρήση του διαδικτύου, στις ηλικίες 16 ώς 64 ετών, καταγράφηκαν οι εξής: εύρεση πληροφοριών (63%), διατήρηση επαφής με φίλους και οικογένεια (56,3%), ενημέρωση για νέα και εκδηλώσεις (55,6%), αναζήτηση πληροφοριών για το πώς μπορείς να κάνεις κάτι (51,9%), παρακολούθηση βίντεο, τηλεοπτικών σόου και ταινιών (51,7%), αναζήτηση νέων ιδεών ή έμπνευσης (47,6%), εύρεση πληροφοριών για συγκεκριμένα προϊόντα και μάρκες (46,4%), πρόσβαση σε μουσική ή ακρόαση (46,3%), «γέμισμα» ελεύθερου χρόνου ή γενική περιήγηση (44,4%), εκπαίδευση και σχετικές δράσεις (42,6%), αναζήτηση τοποθεσιών, ταξιδιών και διακοπών (38,7%), αναζήτηση πληροφοριών για θέματα ή σκευάσματα υγείας (36,3%), διαχείριση οικονομικών (35,2%), παιχνίδια- gaming (32,2%), έρευνα σε σχέση με επιχειρήσεις (30,7%) και νέες γνωριμίες (29,9%).
Κρίση εμπιστοσύνης απέναντι στα ΜΜΕ – Μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στο διαδίκτυο
Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε ο κ. Παναγιώτου (Τακτικό Ευρωβαρόμετρο 95), στην Ελλάδα καταγράφεται κρίση εμπιστοσύνης των πολιτών απέναντι στα ελληνικά πολιτικά κόμματα (ποσοστό 88% έναντι 75% του ευρωπαϊκού μέσου όρου), τη Βουλή (73%), την τηλεόραση (74% έναντι 45% Ευρ.Μ.Ο.), τον Τύπο (45%) και το ραδιόφωνο (49%).
Σε γενικό πλαίσιο, οι Έλληνες θεωρούν αναξιόπιστες τις πληροφορίες από ελληνικά ΜΜΕ σε ποσοστό 60% (Ευρ.Μ.Ο. 34%), ενώ αντίθετα δείχνουν εμπιστοσύνη στο διαδίκτυο σε ποσοστό 54%, το οποίο είναι αρκετά πάνω από το 35% του Ευρ. Μ.Ο.
Σύμφωνα με τον αν. Καθηγητή του Τμήματος Δημοσιογραφίας του ΑΠΘ, η «πληροφοριακή αταξία» που παρατηρείται περιλαμβάνει τρεις κατηγορίες πληροφορίας/πληροφόρησης και συγκεκριμένα: την ψευδή πληροφόρηση (mis-information), την παραπληροφόρηση (dis-information) και την κακόβουλη πληροφόρηση (mal-information). Για την επαναφορά της «τάξης» έχουν αναληφθεί πρωτοβουλίες σε ευρωπαϊκό επίπεδο, τις οποίες και παρουσίασε ο κ. Παναγιώτου, με κοινό βασικό γνώμονα τον γραμματισμό στα ΜΜΕ, ο οποίος αφορά μια σειρά από δεξιότητες (γνωστικές, τεχνικές και επικοινωνιακές – κοινωνικές).
Να σημειωθεί ότι το Εργαστήριο Ειρηνευτικής Δημοσιογραφίας του Tμήματος Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης εκπονεί σειρά δράσεων, με στόχο την προώθηση του Γραμματισμού στα ΜΜΕ.
Σ.Παπ.
