Ενώ μαίνεται η τραπεζική κρίση και μία ημέρα μετά την εξαγορά της Credit Suisse, από την UBS, η FED αυξάνει τα επιτόκια κατά 0,25% επί πλέον και η κυβέρνηση των ΗΠΑ, ανακοινώνει επίσημα ότι τίθενται υπό έλεγχο οι τραπεζικές πρακτικές των δύο τραπεζών για τις παράνομες τραπεζικές συναλλαγές των δύο τραπεζών με Ρώσους ολιγάρχες.
Ρίχνουν λάδι στην φωτιά. Διαφαίνεται λοιπόν ένας προβληματισμός. Είναι ηλίθιοι η Κεντρική Τράπεζα και η κυβέρνηση των ΗΠΑ, ή μήπως είναι έξυπνοι;. Πάντως ηλίθιοι δεν είναι.
Η αύξηση των επιτοκίων γνώριζε η Κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ ότι θα προκαλέσει: α) κατάρρευση των ομολόγων των ΗΠΑ των παλαιότερων εκδόσεων, β) μείωση της ρευστότητας των τραπεζών και της διεθνούς οικονομίας γενικότερα, γ) μείωση του πληθωρισμού, δ) αύξηση του κόστους χρηματοδότησης, ε) πτώση διεθνώς των χρηματιστηρίων αξιών και εμπορευμάτων. Αυτό ακριβώς επεδίωκε. Το ίδιο βέβαια γνώριζαν και γνωρίζουν και οι τράπεζες.
Τι επομένως επιδιώκει η Κεντρική Τράπεζα των ΗΠΑ, με την αύξηση των επιτοκίων;
1. Η κατάρρευση των ομολόγων των ΗΠΑ των παλαιότερων εκδόσεων, παρέχει την δυνατότητα επαναγοράς των παλιών ομολόγων κοψοχρονιά με ανταλλαγή νέων ομολόγων με αυξημένο επιτόκιο. Αναγκάζει τους επενδυτές να πουλάνε τα παλιά ομόλογα. Αυτό δημιουργεί πίεση, μειώνονται οι τιμές τους. Ουσιαστικά κάνει κούρεμα και μειώνει το χρέος των ΗΠΑ.
2. Αναγκάζει τις τράπεζες να ρευστοποιήσουν περιουσιακά στοιχεία όχι μόνο ομόλογα των ΗΠΑ, αλλά και τα κρυπτονομίσματα, επιφέροντας πλήγμα στις υπόγειες διαδρομές χρήματων που εξυπηρετούν την διακίνηση όπλων και λοιπών χρηματοδοτήσεων του πολέμου της Ρωσίας.
3. Η αύξηση των επιτοκίων φέρει πλήγμα στις τράπεζες της Κίνας και τις μεγάλες επιχειρήσεις, που έχουν βουνά χρέους παλαιών ομολόγων των ΗΠΑ. Επιτυγχάνει την μείωση αφενός του χρέους της αφετέρου δημιουργεί τεράστιες ζημίες στις τράπεζες της Κίνας, με αποτέλεσμα να τίθεται δυσκολίες της εφαρμογής της Ρωσω-κινεζικής συμφωνίας χωρίς όρια.
Επι πλέον η στρατηγική ανάπτυξης της Κίνας, στηρίχθηκε: Αγοράζω δολάρια, κρατώ ψηλά την τιμή του και χαμηλά το γουάν, ώστε να πουλάω φθηνά προϊόντα στην Δύση και σ΄ όλο τον κόσμο. Η στρατηγική αυτή ήταν η κύρια αιτία της αλματώδους ανάπτυξης της Κίνας, τόσο σε οικονομικό αλλά και στην διεθνή πολιτική επιρροή της σε τρίτες χώρες ειδικά στην Αφρική και την Ασία. Η συνέχιση αυτής της στρατηγικής έχει προβλήματα εφαρμογής. Η Κίνα, καλείται να επιλέξει άλλον δρόμο. Το πρόβλημα της Κίνας γίνεται μεγαλύτερο διότι έχει να αντιμετωπίσει, ταυτόχρονα την κρίση των ακινήτων στο εσωτερικό της, την αδυναμία αποπληρωμής δανείων μεγάλων εταιριών (για παράδειγμα η evergreen, έχει χρέη 300 δις δολάρια) αλλά και την αδυναμία αποπληρωμής των δανείων τρίτων χωρών, που χορήγησε η Κίνα (για παράδειγμα Τουρκία, Σρι Λάγκα, Πακιστάν, κ.α.)
Ήδη τα πρώτα σημάδια επιβράδυνσης της Κίνας εμφανίζονται με την σημαντική μείωση των εισαγωγών βαμβακιού (πηγή: Economy Research & investment Strategy, 2023). Οι πρώτες ύλες και κυρίως το βαμβάκι αποτελεί το κύριο κριτήριο για τις προοπτικές ανάπτυξης της Κίνας. Παρ΄ όλα αυτά η Κίνα, ισχυροποιεί τον διεθνή της ρόλο κυρίως στην Ασία, την Αφρική αλλά και στην Νότιο Αμερική.
Η αύξηση της πολιτικής επιρροής της όμως έχει κόστος οικονομικό, που οφείλεται στην αδυναμία αποπληρωμής των δανείων που χορήγησε σε χώρες της επιρροής της. Ανάλογο πρόβλημα υπήρχε και στην Δύση με τις χρεοκοπίες Ελλάδος, Ισπανίας, Πορτογαλίας.
Η Κίνα καλείται να αντιμετωπίσει ετεροχρονισμένα την αδυναμία των κρατών να αποπληρώσουν τα χρέη τους. Ήδη η εφημερίδα Ναυτεμπορική αναφέρει σε άρθρο της με τίτλο: «κίνδυνος για κινέζικες τράπεζες από δάνεια σε αναπτυσσόμενες χώρες». Η κρίση αυτή στην Δύση, έχει ομοιότητα με την προηγούμενη, είναι κρίση των ομολόγων, αλλά υπάρχουν δύο διαφορές. Στην προηγούμενη υπήρξε κρίση των κρατικών ομολόγων ως αδυναμία (χρεοκοπία) κρατών να πληρώσουν, πχ. Ελλάδα.
Σήμερα δεν τίθεται θέμα αδυναμίας κράτους, πχ. των ΗΠΑ, να πληρώσει, αντίθετα αγοράζει κοψοχρονιά τα παλιά ομόλογά της, με τις νέες εκδόσεις. Δεύτερον η τραπεζική κρίση, εμφανίζεται στις μικρομεσαίες τράπεζες και όχι στις μεγάλες των ΗΠΑ.
Αντίθετα όμως στην Ανατολή η κρίση που καλείται να αντιμετωπίσει η Κίνα, είναι πολύπλευρη. Έχει να αντιμετωπίσει το τραπεζικό της σύστημα αφενός τις ζημίες από την απομείωση της αξίας των αμερικανικών ομολόγων, αφετέρου έχει να αντιμετωπίσει την αδυναμία αποπληρωμής των δανείων που χορήγησε προς τις αναπτυσσόμενες χώρες, αλλά και την αδυναμία αποπληρωμής υποχρεώσεων εταιριών του Real estate της Κίνας.
Συμπερασματικά η κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ, με την πολιτική αύξησης των επιτοκίων, μειώνει αφενός το κρατικό χρέος των ΗΠΑ, αφετέρου περιορίζει την νομισματική κυκλοφορία, μειώνει τον πληθωρισμό και μέσω και της μείωσης των χρηματιστηριακών τιμών των πρώτων υλών. Η κατάρρευση της Ελβετικής τράπεζας και η ανακοίνωση ελέγχων από τις ΗΠΑ προς τις δύο τράπεζες της Ελβετίας είναι μήνυμα οριστικού τέλους της ανοχής των παράνομων τραπεζικών πρακτικών των ελβετικών ιδρυμάτων. Επιπλέον δημιουργεί δυσκολίες στην εφαρμογή της συμφωνίας χωρίς όρια της Κίνας με την Ρωσία. Ίσως τελικά να είναι η αρχή του τέλους του Ρωσο-ουκρανικού πολέμου.
