«Συγχωρήσωμεν πάντα τῇ ἀναστάσει»: Ποιμαντορική εγκύκλιος επί τη εορτή της Αναστάσεως του Χριστού

Ἀγαπητοί μου ἀδελφοί καί ἀγαπητά μου παιδιά,

Στό θαυμάσιο δοξαστικό,τῆς ἡμέρας τῆς Ἀναστάσεως, ψάλλουμε μαζί μέ τούς Ἁγίους μας:

«Ἀναστάσεως ἡμέρα καί λαμπρυνθῶμεν τῇ πανηγύρει καί ἀλλήλους περιπτυξώμεθα. Εἴπωμεν, ἀδελφοί, καί τοῖς μισοῦσιν ἡμᾶς· συγχωρήσωμεν πάντα τῇ ἀναστάσει· καί οὕτω βοήσωμεν· Χριστός ἀνέστη ἐκ νεκρῶν, θανάτῳ θάνατον πατήσας καί τοῖς ἐν τοῖς μνήμασι ζωήν χαρισάμενος».

Δηλαδή, «εἶναι ἡ ἡμέρα τῆς Ἀναστάσεως καί ἄς γίνουμε λαμπροί πρός χάρη τῆς πανηγύρεως καί ἄς ἐναγκαλισθοῦμε ὁ ἕνας τόν ἄλλον. Ἄς ποῦμε, ἀδελφοί, καί σέ αὐτούς πού μᾶς μισοῦν, ῾῾ἐλᾶτε νά συγχωρήσουμε τά πάντα πρός χάρη τῆς Ἀναστάσεως῾῾, καί τότε, μετά τήν συγχώρηση, ἄς ζητωκραυγά­σουμε: ῾῾ὁ Χριστός ἀναστήθηκε ἀπό τούς νεκρούς, ἀφοῦ πάτησε μέ τόν θάνατό Του τόν θάνατο, καί χάρισε ζωή σέ ὅσους ἦταν μέσα στούς τάφους῾῾».

Σέ αὐτό τό ἐνθουσιαστικό καί ἀληθινό, μεγαλόπρεπο καί λαμπρό πασχαλινό δοξαστικό παρατηροῦμε μιά ἀπουσία, μιά παρουσία καί μιά προτροπή.

*

Ἡ ἀπουσία, εἶναι ἡ ἀπουσία τοῦ φόβου τοῦ θανάτου, ὁ ὁποῖος καταργήθηκε ὀντολογικά ἀπό τόν Χριστό. Ὁ Χριστός μέ τόν θάνατό Του πάτησε τόν θάνατο. Ὁ θάνατος πλέον εἶναι ὕπνος καί οἱ ἄνθρωποι τῶν ὁποίων οἱ ψυχές ἀποχωρίζονται ἀπό τό σῶμα τους, ἀναμένουντήν ἔνδυση μέ τό νέο πνευματικό καί ἄφθαρτο σῶμα κατά τήν κοινή Ἀνάσταση.

Ὁ θάνατοςἀντιμετωπίζεται ἀπό πολλούς σάν νά εἶναι ἕνα ἐπεισόδιο, τό τελευταῖο, στήν ἐπίγεια ζωή μας, καί ἔτσι τό ἑρμηνεύει ὁ κόσμος. Στήν πραγματικότητα ὅμως μᾶς ἀκολουθεῖ ἀπό τήν γέννησή μας καί μᾶς τρομοκρατεῖ σέ ὅλη μας τήν ζωή, μέ τίς ἀσθένειες, τίς ἐλλείψεις, τίς φοβίες, τήν μοναξιά.

Ἐξαιτίας τοῦ φόβου τοῦ θανάτου ἀναπτύσσονται τά διάφορα πάθη, τῆς φιλαυτίας, τῆς φιλαργυρίας, τῆς φιληδονίας καί τῆς φιλοδοξίας. Ἀπό τόν φόβο τοῦ θανάτου κινητοποιοῦνται οἱ περισσότερες ἐνέργειες καί δράσεις τῶν ἀνθρώπων πάνω στήν γῆ, ἀπό τήν οἰκονομία καί τήν προετοιμασία πολέμων, μέχρι τήν ἀπονομή δικαιοσύνης καί τόν ἀγώνα γιά τήν ὑγεία.

Ὑπό τόν φόβο τοῦ θανάτου βλέπουμε τούς ἄλλους ἀνθρώπους ὡς ἀπειλή τῆς ὕπαρξής μας, ὡς ἐχθρούς καί ἐνίοτε ὡς ἐπικίνδυνους ἐχθρούς. Καί δημιουρ­γοῦνται οἱ ὑποψίες, οἱ ἔχθρες, ἡ πλεονεξία, ἡ ἐπιθετικότητα, οἱ ἀθέμιτοι ἀνταγωνισμοί,ἡ μνησικακία.

Στό τροπάριο ὅμως αὐτό, πού εἶναι ἐμπνευσμένο ἀπό τήν θεολογία τῆς Ἐκκλησίας μας καί ἐκφράζει τήν πίστη μας, ἀπουσιάζει ὁ θάνατος καί ὁ φόβος τοῦ θανάτου, γιατί τόν νίκησε ὁ Χριστός.

*

Ἡ παρουσίαστόν ὕμνο αὐτόν εἶναι ἡ παρουσία τοῦ Ἀναστάντος Χριστοῦ, πού λάμπει μέσα στό Φῶς.

Εἶναι ἡ παρουσία τοῦ Χριστοῦ, ὁ ὁποῖος νίκησε τόν τρομοκράτη μας, τόν θάνατο, καί τήν συνοδεία του.

Ἄν θέλουμε νά κυριολεκτοῦμε, δέν εἶναι ἄλλη ἡ Ἀνάσταση καί ἄλλος ὁ Χριστός, ἀφοῦ ὅπως ἀποκάλυψε ὁ Χριστός στήν Μάρθα, τήν ἀδελφή τοῦ Λαζάρου, τόν ὁποῖο ἀνέστησε τετραήμερο, «Ἐγώ εἰμιἡ ἀνάστασις καί ἡ ζωή» (Ἰω. ια´). Ἡ Ἀνάσταση εἶναι ὁ Χριστός.

Καί εἶναι παρών ὁ Χριστός, ὄχι μόνον λατρευτικά, στίς ἱερές Ἀκολουθίες μας, ἀλλά εἶναι παρών στόν κάθε πιστό, ἀφοῦ, σύμφωνα μέ τόν ἅγιο Συμεών τόν Νέο Θεολόγο, ὁ Χριστός θέλει νά κατοικεῖ μέσα μας καί πνευματικά, μέ τήν μνημόνευση τοῦ ὀνόματός Του, καί σωματικά, μέ τήν μετάληψη τοῦ Σώματος καί τοῦ Αἵματός Του.

*

Στό ἀναστάσιμο αὐτό δοξαστικό ὑπάρχει καί μιά προτροπή. Ἡ Ἐκκλησία διά τοῦ ἱεροῦ ὑμνογράφου μᾶς καλεῖ νά ἀποδιώξουμε ἀπό τήν ζωή μας τό μίσος, τήν μνησικακία καί τίς μικρότητες πού δηλητηριάζουν τήν ζωή μας: Ἄς ποῦμε, ἀδελφοί, καί σέ αὐτούς πού μᾶς μισοῦν, ῾῾ἐλᾶτε νά συγχωρήσουμε τά πάντα πρός χάρη καί μέ τήν δύναμη τῆς Ἀναστάσεως῾῾.

Ἤδη ὁ Χριστός πάνω στόν Σταυρό συγχώρησε τούς διῶκτες καί σταυρωτές Του: «ὁ δὲ Ἰησοῦς ἔλεγε· πάτερ, ἄφες αὐτοῖς· οὐ γὰρ οἴδασι τί ποιοῦσι» (Λουκ. κγ´).

Τό μίσος, πού εἶναι ἡ διαστροφή τῆς ἀγάπης, καί ἡ μνησικακία περιλαμβάνονται στήν συνοδεία τοῦ θανάτου καί δημιουργοῦν ἕναν πνευματικό, ψυχολογικό καί σωματικό πάγο, πού παγώνει τήν καρδιά καί τό χαμόγελό μας. Ἕνα πάγο πού λιώνει μόνο μέ τήν εἰλικρινῆσυγχώρηση.

Τά πάθη, τό μίσος καί ἡ μνησικακία καταστρέφουν ὅλους τούς παραδείσους πού δημιουργεῖ ἡ Πρόνοια τοῦ Θεοῦ πάνω στήν γῆ, ὅπως διδάσκει ὁ ἅγιος Σωφρόνιος ὁ Ἁγιορείτης.

Αὐτά ζητᾶ ἡ Ἐκκλησία νά ἀποβάλλουμε, ἀρχίζοντας ἀπό τήν ἡμέρα αὐτή τῆς Ἀναστά­σεως, ἄν δέν τό κάναμε ἤδη νωρίτερα: συγχωρήσωμεν πάντα τῇ ἀναστάσει.

Μᾶς τό ζητᾶ ἰδιαιτέρως σήμερα, ἡμέρα τῆς Ἀναστάσεως, γιατίἀπουσιάζει ὁ φόβος τοῦ θανάτου καί γιατί εἶναι παρών ὁ Χριστός.

Ὅταν ἐκδιώκεται τό σκοτάδι τοῦ φόβου τοῦ θανάτου, βλέπουμε τά πράγματα στήν πραγματική τους διάσταση, ἑρμηνεύουμε τά γεγονότα ἀπαθῶς, ἀντιμετωπίζουμε τούς ἀνθρώπους ἄφοβα.

Στό Φῶς τῆς Ἀναστάσεως βλέπουμε ὅτι δέν ἔχουμε ἐχθρούς, παρά μόνον τά πάθη πού μᾶς χωρίζουν ἀπό τόν Χριστό.

Ὅταν ἔχουμε μέσα μας τόν Χριστό, ἐνοικοῦντα καί ἐμπερι­πατοῦντα, μποροῦμε καί ἐμεῖς νά ἐπαναλαμβάνουμε τόν λόγο πού εἶπε ὁ δίκαιος καί Πάγκαλος Ἰωσήφ πρός τ᾽ ἀδέλφια του πού τόν λύπησαν καί τόν κακομεταχει­ρίστηκαν: «μή φοβᾶστε, γιατί ἐμεῖς εἴμαστε τοῦ Θεοῦ» (πρβλ. Γεν. ν´).

*

Ἀγαπητοί μου ἀδελφοί,

Ὁ κόσμος βιώνει καθημερινά κάθε εἴδους, μορφῆς καί ἐντά­σεως συγκρούσεις: στρατιωτικές, οἰκονομικές, πολιτιστι­κές, ψυχολο­γικές, βιολογικές, ἐπικοινωνιακές, κοινωνι­κές.

Οἱ καλοπροαίρετοι ἄνθρωποι ἀγωνίζονται γιά τήν μείωσή τους, καί τούς ἐπαινοῦμε γι᾽ αὐτό.

Ὅμως, μόνον τήν Ἡμέρα τῆς Ἀναστάσεως, δηλαδή μέσα στήν Χάρη τῆς Ἀναστάσεως, ὅπου ἔχει νικηθεῖ ὁ θάνατος, ὁ φόβος του καί τά πάθη πού δημιουργεῖ, ὅπου κυριαρχεῖ ἡ Ἐσταυρωμένη καί Ἀναστημένη Ἀγάπη, ὁ Χριστός, μόνο μέσα στό Φῶς αὐτό μποροῦμε νά ποῦμε καί νά τό πράξουμε: συγχωρήσωμεν πάντα τῇ ἀναστάσει!

Γιατί Ἀνάσταση εἶναι ὁ Χριστός! Καί ὁ Χριστός εἶναι ἀγάπη!

Χριστός ἀνέστη! ἀδελφοί.

Ὁ Μητροπολίτης

† Ὁ Καστορίας Καλλίνικος